Συνολικές προβολές σελίδας

Ελληνική παράδοση



Εστιατόριο
  Ψαροταβέρνα
          ΚΙΤΡΙΕΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑ
Τηλ. Κρατήσεων 2721058010
e-mail:info@mimis-kitries.gr

ΟΜΑΤΙΑ ή ΓΕΜΑΤΙΑ ή ΓΟΥΜΙΔΙΑ



ΜΙΑ ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΗ ΤΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ


Παλιά στα χωριά, της Ορεινής Τριφυλίας και όλης της Μεσσηνίας, που έκαναν την παραμονή της τσικνοπέμπτης ή και ανήμερα που γίνονταν τα γουρουνοσφάγια. 


Ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του πριν πολλά χρόνια, μέχρι τις μέρες μας, άλλες φορές συνηθίζουν να σφάζουν τα γουρούνια για το πολύτιμο κρέας τους λίγο πριν τα Χριστούγεννα. Εκείνα τα χρόνια της φτώχιας και της ανάγκης επειδή τίποτα δεν έπρεπε να πάει χαμένο, ετοίμαζαν πεντανόστιμες λιχουδιές με όλα τα μέρη του χοιρινού. 
Η χοιρινή συκωταριά λοιπόν και τα πνευμόνια με καλοπλυμένα μικρά η χονδρά έντερα ανακατεμένα με διάφορα άλλα υλικά και μυρουδικά μπαχαρικά και ευωδιαστά χορταρικά, όπως θα διαβάσετε στη συνέχεια, εκτός από τα χωριάτικα λουκάνικα μας έδεινε ένα υπέροχο και γευστικό μεζέ για το κρασί. 
Ονομάζεται οματιά ή γουμιδιά ή γεματιά και μοιάζει με λουκάνικα, όμως δεν είναι… αν δεν τις ξέρεις από τη γιαγιά σου, ευκαιρία να τη δοκιμάσεις. Θα σου μείνει η γεύση της αξέχαστη. Την οματιά εκείνη την εποχή τη φτιάχνανε όταν σφάζανε το χοιρινό, γιατί δεν υπήρχαν τα ψυγεία, σήμερα μπορεί να γίνει οποτεδήποτε.

            
ΥΛΙΚΑ                                                                

2 κιλά έντερα ψιλά και χονδρά χοιρινά
3 ματσάκια καυκαλίθρες (αρωματικά χορταρικά)
4 ματσάκια φρέσκα κρεμμύδια
½ κιλό ξερά κρεμμύδια
300 γρ. στάρι για πλιγούρι
2 ματσάκια λεργούδες (αγριόσκορδο) ή 8 σκελίδες σκόρδο
1 συκωταριά ψιλοκ. και πνευμόνι ψιλοκομμένο
ξύσμα από 2 πορτοκάλια
500 ml ελαιόλαδο
½ κ.γ. γαρύφαλλο (προαιρετικά)
αλάτι – πιπέρι -λεμόνι – 2 καυτερές πιπεριές (σπέτσες)

ΕΚΤΕΛΕΣΗ  
 Αφού σφάζαμε το γουρούνι καθαρίζαμε τα έντερα πολύ καλά, Εμείς οι κάτοικοι της πέρα ρούγας και του κάτω Κοπανακίου, αφού τεμαχίζαμε τα έντερα 30 – 50 πόντους, πηγαίναμε στην πηγή του κάτω Κοπανακίου και τα πλέναμε με το χλιαρό νερό που ανάβλυζε από την πηγή του Κρε – Κοπανάκι τρίβοντάς τα με λεμόνι για να σπάσουμε την μυρωδιά. Μετά με την βοήθεια μιας δρούγας, (ξύλινη λεπτή βέργα ανάλογου μήκους) τα γυρίζαμε από την ανάποδη και τα ξεπλέναμε καλά για να φύγει κάθε μυρουδιά και βρωμιά. Το λεμόνι πάντα απαραίτητο. Το χλιαρό νερό της πηγής τα καθάριζε τόσο καλά σαν καθρέπτη...                              
Η καλύτερη ποιότητα σταριού ήταν ο λεγόμενος Γκρινιάς. Τρίβουμε 300 γραμμάρια σιτάρι στην τριβάλα, το κοσκινίζουμε να φύγει το αλεύρι και το χοντροαλεσμένο το βράζουμε στο τσουκάλι ίσα ίσα να πάρει ένα κόχλο. και το αφήνουμε μαζί με το νερό όλο το βράδυ. Γίνεται το λεγόμενοπλιγούρι.                                                                           
Την επόμενη ημέρα, Πλένουμε και ψιλοκόβουμε τις καυκαλίδες. Σε μία κατσαρόλα με λάδι τιγανίζουμε το κρεμύδι ψιλοκομένο και τα μυρωδικά ψιλοκομμένα να σοταριστούν. Ρίχνουμε την συκωταριά και το πνευμόνι ψιλοκομμένα. Αλατοπιπερώνουμε, ρίχνουμε το ξύσμα από το πορτοκάλι και το γαρύφαλλο μαζί με το πλιγούρι και τις καυκαλίθρες και τις λέχουρδες. 
Αφήνουμε να βράσουν με λίγο νερό, ώσπου να απορροφηθούν τα υγρά και να γίνει το μείγμα ομοιόμορφο και όχι σφιχτό.Όταν βράσουνε ρίχνουμε το μπλουγούρι να πάρει ένα χούχλο και μετά σβήνουμε τη φωτιά και το αφήνουμε να φουσκώσει. Δένουμε την άκρη κάθε εντέρου με σπάγκο. και με ένα χωνί και αρχίζουμε να τα γεμίζουμε.
Πρέπει να μην είναι πηχτό (αν πήξει ρίχνουμε ζεστό νερό) γιατί αν είναι πηχτό θα σπάσει το άντερο στο φούρνο (κάνει πουφ- πουφ και πετάγεται παντού). Βουτάμε τα άντερα σε ζεστό νερό και τα γεμίζουμε με τη γέμιση έτσι όπως είναι ζεστή ακόμα.
Δεν γεμίζουμε πολύ τα άντερα γιατί το μπλουγούρι φουσκώνει στο ψήσιμο. Στα μέρη μας την μά άκρη δεν την δένουμε για να μην σκάσουν φουσκώνοντας. Τα ξεπλένουμε με ζεστό νερό και τα βάνουμε σε λαδωμένο ταψί. Ρίχνουμε μέσα λίγο νερό και ψήνουμε το φαγητό σε δυνατό φούρνο για μία ώρα περίπου.


Αν θέλουμε γυρίζουμε τα άντερα όσο ψήνονται να ροδίσουνε και από τη μια και από την άλλη μεριά. Μέσα στην εβδομάδα εκείνη την εποχή έπρεπε να καταναλωθουν. Σήμερα τα συντηρούμε στην κατάψυξη, μόλις τα βγάλουμε τα ψήνουμε στην σχάρα στην γωνιά.

Και καλή μας όρεξη !!


Σουβλάκι και η ιστορία του



Πάντα θεωρούσαμε ότι θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον να ψάξουμε πως προέκυψε και πότε καθιερώθηκε το σουβλάκι- με όλες του τις μορφές- στην Ελλάδα και σήμερα θα ασχοληθούμε με αυτό, μιας και σήμερα έχει φτάσει να θεωρείται από τα γαστρονομικά  σύμβολα της Ελλάδας...

Από την έρευνά μας βρήκαμε λοιπόν τα εξής στοιχεία ως επικρατέστερες εκδοχές: 


  •  Τέτοια εδέσματα με κρέας διαφόρων ειδών περασμένο σε καλαμάκι υπήρχαν σε πολλούς πολιτισμούς- και ένας από αυτούς και η αρχαία Ελλάδα- και υπάρχουν ακόμα και σήμερα σε αρκετές χώρες με κάποιες διαφορές μεταξύ τους.
  • Η καταγωγή του σημερινού σουβλακιού, με χοιρινό σε καλαμάκι, πρέπει να είναι ανατολίτικη, δεδομένου ότι στη νέα Ελλάδα αυτό φέρεται να πρωτο εμφανίστηκε κάπου στη δεκαετία του 20' από Αιγυπτιώτη πρόσφυγα σε μορφή κεμπάπ.
  • Το σημερινό σουβλάκι με χοιρινό πρέπει να εμφανίστηκε στη δεκαετία του 40' σε προσφυγικές περιοχές του Πειραιά και το 1951 στη Λιβαδειά και πιθανότατα από πρόσφυγες ή απογόνους τους και τότε εμφανίζεται και ο γύρος
  • Στη δεκαετία του 50' φαίνεται πως ξεκίνησε και η συνταγή του τυλίγματος με ψημένη πίτα από ένα και μόνο κατάστημα και αυτό είναι αποκλειστικά Ελληνική πατέντα ! Από τότε γνώρισε αυτή την τεράστια απήχηση που ξέρουμε σήμερα, συνδυαζόμενη με διάφορα είδη κρέατος, αλλά, τζατζίκι λαχανικά, κρεμμύδι κα.








ΑΡΜΕΝΟΒΙΛ ΤΟΥΡΤΑ




Το Αρμενοβίλ είναι στην πραγματικότητα ένα καταπληκτικό γλυκό Γαλλικής προέλευσης, αλλά πως έφτασε να θεωρείται σήμερα και μέλος της Ελληνικής κουζίνας ;
Έγινε απλώς διότι το έφεραν, κυρίως στη βόρεια Ελλάδα, οι Σμυρνιοί και Πολίτες πρόσφυγες που συνυπήρχαν εκεί με Γάλλους !

Ας περάσουμε λοιπόν να δούμε μια συνταγή Αρμενοβίλ τούρτα από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου και σημειώνουμε πως μπορεί να γίνει και παγωτό...



  • ΥΛΙΚΑ
  • 1 συσκευασία φυτική σαντιγί
  • 1 ζαχαρούχο γάλα
  • 1 κ.γλ. εκχύλισμα βανίλιας
  • 500 ml κρέμα γάλακτος χτυπημένη σε παχύρρευστη μορφή
  • 150 γραμμ. κουβερτούρα
  • 15 μπεζέδες (θα βρείτε έτοιμες μαρέγκες στα ζαχαροπλαστεία ή μπορείτε να φτιάξετε και μόνοι σας)
  • λιωμένη κουβερτούρα για το σερβίρισμα
  • Για τα αµύγδαλα κροκάν
  • 150 γραμμ. αμυγδαλόψιχα
  • 150 γραμμ. ζάχαρη
  • Για σπιτικούς µπεζέδες
  • 3 ασπράδια σε θερμοκρασία δωματίου
  • 100 γραμμ. ζάχαρη κρυσταλλική
  • 100 γραμμ. ζάχαρη άχνη
  • χρώμα ζαχαροπλαστικής (προαιρετικά)

ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Τοποθετούµε τη φυτική σαντιγί σε µπολ και µε το µίξερ χειρός τη χτυπάµε για 5΄-6΄ δυνατά, µέχρι να σχηµατιστούν απαλές κορυφές. Προσθέτουµε το ζαχαρούχο γάλα και τη βανίλια και συνεχίζουµε το χτύπηµα για 3΄-4΄. Τέλος προσθέτουµε την παχύρρευστη κρέµα γάλακτος και απαλά µε σπάτουλα ανακατεύουµε το µείγµα. Προσθέτουµε την τριµµένη σοκολάτα, τα αµύγδαλα κροκάν και τους µπεζέδες σπασµένους. (Κρατάµε µερικά αµύγδαλα κροκάν και µερικούς µπεζέδες για το γαρνίρισµα). Ανακατεύουµε καλά το µείγµα µε σπάτουλα.
Θα χρησιµοποιήσουµε φόρµα στρογγυλή 22 εκ. ή µακρόστενη του κέικ. Ντύνουµε τη φόρµα µε µεµβράνη. Αδειάζουµε το µείγµα. Το παγώνουµε για µία νύχτα στην κατάψυξη.
Ξεφορµάρουµε, αναποδογυρίζουµε το αρµενοβίλ σε τουρτιέρα και αφαιρούµε τη µεµβράνη. Γαρνίρουµε µε τα αµύγδαλα κροκάν (που κρατήσαµε) και τη λιωµένη σοκολάτα. Γύρω γύρω στην πιατέλα τοποθετούµε σπασµένους µπεζέδες (µαρέγκες).
Για τα αµύγδαλα κροκάν: Βάζουµε τη ζάχαρη σε τηγάνι και αφήνουµε να λιώσει σε χαµηλή φωτιά. Προσθέτουµε τα αµύγδαλα, ανακατεύουµε να καλυφθούν µε την καραµέλα. Τα αδειάζουµε σε λαδόκολλα και τα αφήνουµε να κρυώσουν για 10΄ (τελείως). Τα σπάµε µε γουδί ή τα χοντροκόβουµε στο µπλέντερ.
Για τους µπεζέδες: Χτυπάµε τα ασπράδι στον κάδο του µίξερ να σχηµατιστούν απαλές κορυφές. Προσθέτουµε βροχηδόν την κρυσταλλική ζάχαρη και συνεχίζουµε το χτύπηµα µέχρι να σφίξει η µαρέγκα καλά. Τέλος, µε σπάτουλα ανακατεύουµε απαλά στο µείγµα την άχνη. Στρώνουµε λαδόκολλα σε λαµαρίνα. Κόβουµε τους µπεζέδες µε κορνέ, αν έχουµε, αλλιώς αφήνουµε κουταλιές από το µείγµα στη λαδόκολλα. Ψήνουµε τους µπεζέδες σε προθερµασµένο φούρνο στους 100 C για περίπου 1 ώρα έως 1 ώρα και 15΄. Πρέπει να ξεκολλάνε από τη λαδόκολλα και απέξω να είναι τραγανοί. Τους αφήνουµε να κρυώσουν καλά...Επιπλέον χρόνος παγώµατος.

ΠΗΓΗ: www.argiro.gr



ΣΟΥΤΖΟΥΚΑΚΙΑ ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑΣ


ΜΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΤΙΚΗ ΣΠΕΣΙΑΛΙΤΕ !


Μια συνταγή γεμάτη αρώματα της Ανατολής για δίνει μια άλλη διαφορετική γεύση όπως δεν την έχετε απολαύσει άλλη φορά !



ΥΛΙΚΑ : κιμάς μοσχαρίσιος 1 κιλό, ξερό ψωμί χωρίς κόρα 400 γρ. , 2 αυγά, 1 σκελίδα σκόρδο, 1 κρεμμύδι μεγάλο, τριμμένο στον τρίφτη, παστουρμάς (με το τσιμένι) 100 γρ. μπέικιν πάουντερ 1 κουταλιά της σούπας,  αλάτι, πιπέρι, γλυκιά ή καπνιστή πάπρικα, κύμινο, παρθένο σησαμέλαιο για τηγάνι.     
                                                    

ΕΚΤΕΛΕΣΗ : Μουλιάζετε το ψωμί σε νερό και το στραγγίζετε. Ψιλοκόβετε τον παστουρμά σαν κιμά. Λιώνετε το σκόρδο και ζυμώνετε όλα τα υλικά προσθέτοντας το μπέικιν πάουντερ, λίγο σησαμέλαιο και λίγο νερό, μέχρι να γίνουν αφράτη ζύμη. Ξεκουράζετε τη ζύμη στο ψυγείο για μία ώρα. Πλάθετε τα σουτζουκάκια, τα αλευρώνετε και τα τηγανίζετε στο σησαμέλαιο.

ΚΑΛΗ ΣΑΣ ΟΡΕΞΗ !

ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΤΑ ΠΑΛΙΑ ΧΡΟΝΙΑ


Η Μεσσηνία έχει τα δικά της ήθη και έθιμα τα οποία όμως αλλάζουν από περιοχή σε περιοχή. Για παράδειγμα η Μάνη έχει τελείως διαφορετικά ήθη και έθιμα από την υπόλοιπη Μεσσηνία, διαφορετικά έχει και η Τριφυλία. Όλα μαζί όμως δίνουν μια άλλη διάσταση στη συνολική Μεσσηνιακή Λαογραφία την οποία αφού ψάξαμε σε διάφορες πηγές, έχετε τη δυνατότητα να γνωρίσετε στο σημερινό μας δημοσίευμα.


Επειδή όμως το σημερινό μας θέμα είναι ατέλειωτο, ενδεχομένως να το δημοσιεύσουμε σε 2 ή και 3 δημοσιεύσεις. 

Ελάτε λοιπόν να σας ξεναγήσουμε στις παραδόσεις των Μεσσηνίων και να σας γυρίσουμε πολλά χρόνια πίσω. 

Τα παλιά χρόνια ήταν οι μέρες αργίας τα Δωδεκαήμερα των Χριστουγέννων. Όχι μόνο «Τρεις τα Γέννα- Τρεις τα Φώτα…» καθώς το λένε τραγουδιστά, μα 12 ολόκληρες ημέρες. 

Το προσεπιβεβαιώνει και το όνομά τους που ήταν γιορταστική περίοδος μεγάλη με 3 λαμπρούς αστερισμούς: Χριστούγεννα- Πρωτοχρονιά και Φώτα.

Καθισιό και ανάπαυση, λοιπόν, 12 μέρες μα και διασκέδαση συνάμα. Γιατί χωρίς τη διασκέδαση κυρίως δεν ολοκληρώνεται ο σκοπός της χειμωνιάτικης εργασιακής ανάπαυλας. Η ανάπαυλα καθιερώθηκε για την απαλλαγή του οργανισμού από κάθε λογής καματόγονες ουσίες και συνακόλουθες αναποδιές και χαλάστρες στην ψυχή και στο σώμα. Ο σωματικός κάματος διώχνεται με την αναπαή και το καλό φαγοπότι. Η βαριεστιμάρα της ψυχής με τη διασκέδαση και τα χοροκόπια. η χαρά του γλεντιού να εξουδετερώσει το σαράκι της στεναχώριας, πριν προφτάσει με την ψυχική κατάθλιψη να κάμει χαλάστρες…



«Εκείνα τα χρόνια!» καθώς τονίζουν με νοσταλγία διάφοροι καταχρονίτες, έδιναν κι έπαιρναν τα ξεφαντώματα στο Δωδεκαήμερο διάστημα. Και φυσικά για μεγάλο γλέντι χρειάζεται μεγάλη ετοιμασία. Δεν βγαίνουνε ξεροσφύρι τα πολυήμερα πανηγύρια… Ετοιμάζαν, λοιπόν, εξαιρετικά φαγοπότια. Απήχηση του φροντισιακού κυματισμού τους είναι και τα όσα κάνουμε τώρα. Βέβαια, τις δικές μας ημέρες, δεν παίρνουνε τόση έκταση ούτε και του καιρού εκείνου την ένταση οι ανάλογοι γιορτασμοί μας. Διατηρούνται όμως ως διάθεση κι ούτε μπορούν να λείψουν. 



Ποιος στραβός δε θέλει τα μάτια του, ποιος γερός δεν αποζητάει το καλό φαγοπότι και τα ξέφρενα γλέντια; Από τη διάθεσή μας όμως ως την πραγμάτωση της επιθυμίας μεσολαβούν κι άλλοι παράγοντες, που κουτσουρεύουνε κάπως και τη διάθεση και την επιθυμία…Ακόμα και τα ζυμωτά των ημερών γίνονταν εξαιρετικότερα τον καιρό εκείνο. Εξαιρετικότερα και στα γλυκά, και στην κατεργασία, και στα κεντίδια και στα πάντα φανερωνόταν η πολλή τους και ιδιαίτερη φροντίδα. Ανάλογη με την ποιότητά τους ήταν και η ποσότητά τους: Χριστόψωμα, Βασιλόπιτες, Σταυροκουλούρες κτλ. Για όλους τους ανθρώπους - μικρούς και μεγάλους...


Τα Χριστούγεννα ήταν πάντα μια πολύ μεγάλη γιορτή της χριστιανοσύνης και αναμένονταν με μεγάλη λαχτάρα, έπειτα από 40ήμερη νηστεία και προσευχή. Τα πολύ παλιά χρόνια, έως το 1920 περίπου, η χριστουγεννιάτικη λειτουργία στην Μερόπη γινόταν τη νύχτα, τα μεσάνυχτα, προφανώς για να αναπαριστά την νυχτερινή «έλευση - γέννηση του Κυρίου».
Αποβραδίς ετοιμάζονταν οι χριστιανοί Μεροπαίοι για τη νυχτερινή λειτουργία: Τα καινούργια κοστούμια, τα παπούτσια, τις γραβάτες και τα ρεπούμπλικα. Και όταν χτυπούσε η καμπάνα τα μεσάνυχτα, πετάγονταν όλοι από τα στρωσίδια τους για να ντυθούν και να τραβήξουν για την εκκλησία. Το χριστουγεννιάτικο - χειμωνιάτικο βράδυ ήταν θεοσκότεινο (ας μη ξεχνούμε ότι δεν υπήρχε δημόσιος φωτισμός) και το κρύο συνήθως τσουχτερό. Γι' αυτό όλοι κρατούσαν φανάρια για να βλέπουν να περπατούν και ήταν καλά κουκουλωμένοι.

Μέσα στην εκκλησία έκαιγαν μια - δύο και τρεις φουφούδες - μαγκάλια. Ακριβώς αυτά τα στοιχεία έδιναν στο γιορτασμό μεγαλοπρέπεια, ατμόσφαιρα μυστηρίου και θρησκευτικής υποβλητικότητας. Την όλη ατμόσφαιρα συμπλήρωναν τα εορταστικά άμφια του παπά, των ψαλτάδων τα ωραία κοστούμια και η γιορταστική και μελωδικότερη από άλλοτε ψαλμωδία τους. Δεν ήταν σπάνιο κάποτε - κάποτε και η συμμετοχή εκτάκτων ψαλτάδων, που έκανε πιο όμορφη και μεγαλοπρεπή τη γιορτή.
Μετά το σχόλασμα της εκκλησίας ανταλλάσσονταν οι ευχές με αγάπη και έσπευδαν όλοι στα σπίτια για την γιορταστική «άρτυση», που την είχαν στερηθεί σαράντα ολόκληρες ημέρες. Απαραίτητο συμπλήρωμα της χριστουγεννιάτικης «άρτυσης» ήταν τα χριστόψωμα και τα χριστοκούλουρα ή μουστοκούλουρα των παιδιών. 

Γλυκίσματα, ήταν απαραίτητα, οι μεγάλοι χωριάτικοι κουραμπιέδες και τα μελομακάρονα. Το χριστουγεννιάτικο φαγητό ήταν συνήθως η γαλοπούλα ή ο γάλος που ο καθένας είχε δικό του ή, όταν δεν υπήρχε οπωσδήποτε θα σφάζονταν κόκορας ή στην ανάγκη μια μεγάλη κότα ή χοιρινό με σέλινο. Το γλέντι και η χριστουγεννιάτικη γιορτή κρατούσε τρεις μέρες και έπειτα η ζωή ξανάπαιρνε τον κανονικό της ρυθμό.
Πρέπει να πούμε ότι εξαιρετικής σημασίας έθιμο για τα παιδιά κυρίως ήταν τα χριστουγεννιάτικα και Πρωτοχρονιάτικα κάλαντα. Σχέδια επί σχεδίων καταστρώνονταν ολόκληρες ημέρες πριν, για το ποιοι θα αποτελούσαν την «παρέα», σε ποια σπίτια θα πήγαιναν κ.λπ. Και ήταν απερίγραπτη η χαρά τους, όταν γέμιζαν τσέπες και σακούλες με δεκάρες, καρύδια, γλυκά, κουλούρια κ.ά.

 Αξίζει εδώ να προσθέσουμε ότι, τότε, προ του 1930, σε αντίθεση με τα Χριστούγεννα η Πρωτοχρονιά δεν γιορτάζονταν στα χωριά με όση επισημότητα γιορτάζεται τώρα. Γινόταν το πρωί μια λειτουργία στην εκκλησία και τίποτε άλλο. Η μέρα της πρωτοχρονιάς όμως ήταν ντυμένη με πολλά έθιμα από τους Μεροπαίους όπως: Τη παραμονή της πρωτοχρονιάς πήγαιναν σε χαλικούρες ποταμών και μάζευαν χαλίκια που τα τοποθετούσαν στα κρεβάτια τους για το καλό της υγείας τους. Αξημέρωτα ακόμη της πρωτοχρονιάς πήγαιναν στα ποταμάκια και έφερναν (καθαρό - τρεχούμενο) το αμίλητο νερό.

Κατά τη πρωτοχρονιά έδιναν μεγάλη σημασία για το καλό του χρόνου και στο ποδαρικό. Θέλανε να είναι γουρλής εκείνος που θα πατούσε πρώτος το κατώφλι τους. Πολλοί από τη παραμονή το βράδυ ειδοποιούσαν να έρθει το πρωί στο σπίτι ένα παιδί με ζωντανούς τους γονείς του για να τους κάνει ποδαρικό. Στη τσέπη του το παιδί είχε ξεδιαλεγμένα σπόρια σιτάρι ή κριθάρι και τα πέταγε μπροστά στο εικονοστάσι του σπιτιού για να εξασφαλιστεί αφθονία καρπών για το χρόνο.

Αποβραδίς, κρεμούσαν στο κατώφλι του σπιτιού ένα ρόδι για να είναι το σπίτι γεμάτο αγαθά όπως το ρόδι είναι γεμάτο σπόρια. Ακόμη κρεμούσαν μια πλεξούδα κρεμμύδια για να εξασφαλιστεί η υγεία και η δύναμη των νοικοκυραίων. Την παραμονή πάλι ζύμωναν τη βασιλόπιτα με το φλουρί. Όσοι δεν είχαν χρυσό φλουρί έβαζαν ένα απλό κέρμα από τη «μονέδα» που περνούσε ή ένα σκέτο φύλλο κάποιου δέντρου ή ξυλαράκι από κλήμα ή μια κοκόσια (μικρό καρύδι). 

Επίσης η νοικοκυρά έκοβε με ένα μικρό τσεκούρι στο κατώφλι της πόρτας το κεφάλι του «βασιλίτη». Ο βασιλίτης ήταν ο πιο καλοθρεμμένος κόκορας, του σπιτιού για την πρωτοχρονιά. Η νοικοκυρά παρατηρούσε το αίμα του και καταλάβαινε πως θα πάει η χρονιά. Πριν πήξει το αίμα του κόκορα έφτιαχνε σταυρό στο μέτωπο των παιδιών και στο ανώφλι της πόρτας.



Δημοσιεύτηκε 21st December 2010 από τον χρήστη ΚΡΕΣΦΟΝΤΗΣ
Πηγή : http://meropitopik.blogspot.gr

Κουραμπιέδες: Η ιστορία τους και μια νοστιμότατη εκδοχή τους !



Είναι γνωστό ότι οι κουραμπιέδες είναι ένα από τα δύο γλυκά που χαρακτηρίζουν  την εορταστική περίοδο στα Ελληνικά  Χριστούγεννα και είναι πεντανόστιμοι. Επίσης σε μερικές περιοχές της χώρας προσφέρεται στους προσκεκλημένους και αμέσως μετά τη βάπτιση ενός παιδιού !

Μια που μπαίνουμε λοιπόν σε Χριστουγεννιάτικο κλίμα είπαμε να κάνουμε μια μικρή έρευνα για την καταγωγή και την ιστορία αυτού του γλυκού και πως καθιερώθηκε. Και ακόμα μπορείτε να βρείτε  και μια συνταγή με μια πολύ νόστιμη εκδοχή τους που είναι οι Γαλαξιδιώτικοι κουραμπιέδες.


Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΚΟΥΡΑΜΠΙΕΔΩΝ

Για την καταγωγή των κουραμπιέδων υπάρχουν μερικές εκδοχές, ωστόσο οι επικρατέστερη είναι πως αυτό το γλυκό πρωτοεμφανίστηκε, ως ένα ξερό μπισκότο πασπαλισμένο με άχνη ζάχαρη, τον 7ο αιώνα μ.χ. στην Περσία (!), όταν η ζάχαρη άρχισε να διαδίδεται στη χώρα. Άλλες πηγές δε μιλούν για σχεδόν ταυτόχρονη εμφάνιση του κουραμπιέ και στην περιοχή του σημερινού Λίβανου.

Κάπου προς το μεσαίωνα φαίνεται πως οι κουραμπιέδες είχαν φτάσει και στην Οθωμανική αυτοκρατορία εξοή και το "Kurabiye" στα Τούρκικα (Kuru= ξηρό, biye = μπισκότο ) ή το "Qurabiya" στα Αζέρικα, οπότε προέκυψε και η λέξη "κουραμπιές" στα Ελληνικά ! 

Πως και πότε έφτασε το γλυκό  στην Ελλάδα ; Το έφεραν, όπως και πολλά άλλα, οι Μικρασιάτες και συγκεκριμένα πρόσφυγες από την Καππαδοκία. Φέρεται λοιπόν πως πρόσφυγες από την Καρβάλη της Καππαδοκίας (αυτοί που δημιούργησαν στο Νομό Καβάλας το 1924 τη Νέα Καρβάλη) μετέφεραν στη χώρα μας την παραδοσιακή συνταγή κουραμπιέδων της Μικράς Ασίας. Γι'αυτό και σήμερα στην Ελλάδα η πιο παραδοσιακή και επικρατούσα συνταγή κουραμπιέδων είναι αυτοί της Καρβάλης...

Έκτοτε καθιερώθηκε στην Ελλάδα ως Χριστουγεννιάτικο γλυκό, ενώ υπάρχει ακόμα και στην Τουρκία και σε άλλες Βαλκανικές χώρες που είχαν στο παρελθόν τουρκοκρατία όπως η Αλβανία και η Σερβία.



ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΟ "ΑΠΟΛΑΥΣΗ"
ΣΥΝΤΑΓΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΟΥ "ΑΠΟΛΑΥΣΗ"

ΟΙ ΚΟΥΡΑΜΠΙΕΔΕΣ ΓΑΛΑΞΙΔΙΩΤΙΚΟΙ

Εμείς ψάξαμε και βρήκαμε από τη γνωστή μαγείρισσα Αργυρώ Μπαρμπαρίγου, και σας την παρουσιάζουμε, μια εξαιρετική εκδοχή-συνταγή κουραμπιέδων που είναι οι Γαλαξιδιώτικοι (Γαλαξίδι Φωκίδας ) και σας την παρουσιάζουμε !

ΥΛΙΚΑ : 100 γραμ. ζάχαρη άχνη, 500 γραμ. βούτυρο γάλακτος (λιωμένο),
2 κρόκους σε θερμοκρασία δωματίου,
1 αβγό σε θερμοκρασία δωματίου,
2 βανίλιες ή 1 κ.γ. υγρή βανίλια, 70 γραμ. κονιάκ,
1 κοφτό κ.γλ. σόδα μαγειρική
125-250 γραμ. καβουρντισμένο και χοντροκομμένο αμύγδαλο
850 γραμ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις κοσκινισμένο (περίπου
ίσως να μην το σηκώσει όλο)
ΕΚΤΕΛΕΣΗ Για τους παραδοσιακούς κουραμπιέδες με αμύγδαλο, τα αβγά να είναι σε θερμοκρασία δωματίου. Η άχνη και το αλεύρι να είναι κοσκινισμένα.    Απλώνουμε την αμυγδαλόψιχα σε λαμαρίνα και την ψήνουμε 10′ στους 200ºC να ροδίσει. Αφήνουμε να κρυώσει. Την χοντροκόβουμε.     
Βάζουμε στον κάδο του μίξερ το βούτυρο και την άχνη και τα χτυπάμε για 10′ μέχρι να ασπρίσουν και να γίνουν σαν αφράτη κρέμα. Προσθέτουμε έναν έναν τους κρόκους, να τους πίνει το μείγμα, καθώς και το αυγό. Προσθέτουμε το μοσχοκάρυδο, τις βανίλιες και 2 κ.σ. από το αλεύρι για να μην κόψει το μείγμα με την προσθήκη του κονιάκ. Διαλύουμε τη σόδα στο κονιάκ και το ρίχνουμε στο μίξερ.                                                                                                              
Εναλλάξ προσθέτουμε το αμύγδαλο και το αλεύρι. Αλεύρι θα βάλουμε όσο σηκώσει. Ίσως να μην το πάρει όλο το μείγμα. Καλό είναι να τελειώσουμε το ζύμωμα στο χέρι, ζυμώνοντας απαλά και κοσκινίζοντας το τελευταίο αλεύρι. Η ζύμη πρέπει να είναι μαλακιά και βουτυράτη.  Πλάθουμε τους κουραμπιέδες σε ό, τι σχήμα θέλουμε και τους αραδιάζουμε σε λαμαρίνα. Εγώ τους φτιάχνω μικρούς. Τους ψήνουμε στους 170ºC στον αέρα για περίπου 35′ μέχρι να σκάσουν από πάνω και να ροδίσουν. Αφήνουμε 5′ να κρυώσουν.                                                                                                                                                                                                                                 Κοσκινίζουμε λίγη λίγη την άχνη με την βανίλια σε ένα ταψί (να κάνει στρώση). Ακουμπάμε επάνω τους κουραμπιέδες και τους πασπαλίζουμε ξανά με άχνη. Τους αφήνουμε να κρυώσουν καλά, αλλιώς διαλύονται. Τους βάζουμε σε πιατέλα και πασπαλίζουμε ξανά με άχνη ζάχαρη.                                                                         
 Extra Tips                                                                                                                           
-Το βούτυρο δεν πρέπει να είναι ούτε πολύ παγωμένο ούτε πολύ μαλακό. Να θυμάστε ότι χτυπάμε πολύ καλά το βούτυρο με η ζάχαρη, μέχρι να γίνουν σαν σαντιγί (αφράτη κρέμα). Να ξύνετε τα πλαϊνά του μίξερ με σπάτουλα για να γίνεται πιο σωστά η ανάμειξη των υλικών.                                                                                                           -Από την ώρα που προσθέτουμε το αλεύρι δεν ζυμώνουμε πολύ το μείγμα. Όσο πιο πολύ ζυμώνουμε τόσο πιο σκληρό θα είναι το αποτέλεσμα.       
-Η ζύμη πρέπει να είναι μαλακή και βουτυράτη, όχι σφιχτή. Επίσης θέλουν καλό ψήσιμο. Όταν ροδίσουν ελαφρά και σκάσουν οι κουραμπιέδες είναι έτοιμοι.                                                                                                                    -Μην ακουμπάτε τον έναν κουραμπιέ πάνω στον άλλο όσο είναι ζεστοί γιατί θα νοτίσουν με την θερμοκρασία.                                                                                                                      
-Αφήστε τους σειρά σειρά απλωτά να κρυώσουν και μετά τοποθετήστε τους σε πιατέλα τον ένα πάνω στον άλλο.

ΚΑΛΗ ΟΡΕΞΗ ΚΑΙ ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ !

Η ιστορία του μπουζουκιού



Έχετε αναρωτηθεί ποτέ από που προέρχεται το μπουζούκι και πως μπήκε στην Ελληνική μας παράδοση ;

Άλλοι λένε ότι είναι αρχαιοελληνικό, άλλοι ότι είναι Τούρκικο ή Περσικό και άλλοι ότι είναι κάτι ενδιάμεσο. Το έφεραν στη νέα Ελλάδα οι μικρασιάτες ή προυπήρξε ; Και πως καθιερώθηκε, μαζί με το λαϊκό τραγούδι, στη μουσική σκηνή ;

Εμείς αλιεύσαμε κάποια site που προσπαθούν να δώσουν αυτές τις απαντήσεις και μπορείτε να διαβάσετε σε αυτά τα παρακάτω links διάφορες εκδοχές που θα σας βοηθήσουν να βγάλετε τα συμπεράσματά σας...

















ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΠΗΛΙΩΡΙΤΙΚΟ ΣΠΕΤΖΟΦΑΪ




Όταν μιλάμε για Παραδοσιακό φαγητό στο Πήλιο και στο Βόλο, το μυαλό μας δεν θα πηγαίνει πουθενά αλλού, παρά μόνο στο εκπληκτικό  και πεντανόστιμο "ΣΠΕΤΖΟΦΑΪ" !  

Επειδή λοιπόν και ο Χειμώνας έχει κάνει αισθητή την παρουσία του, σήμερα κάνουμε αναφορά σ’ αυτό το πολύ γνωστό παραδοσιακό φαγητό. Δεν πρέπει όμως να ξεχάσετε αυτό το υπέροχο χειμωνιάτικο φαγητό να το συνοδεύσετε και με ένα κόκκινο κρασί...



    ΑΠΟΛΑΥΣΤΕ ΤΟ !


ΥΛΙΚΑ : 500 gr. χωριάτικο παραδοσιακό λουκάνικο,  8-10 κομμάτια πράσινες πιπεριές κέρατο, ντομάτες ώριμες, 1 κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη,   θυμάρι ή ρίγανη, Αγνό Παρθένο ελαιόλαδο Καλαμάτας, φρεσκοτριμμένο πιπέρι, αλάτι.

ΕΚΤΕΛΕΣΗ 

1. Κόβουμε το λουκάνικο σε μέτρια κομμάτια.
     Τηγανίζουμε το λουκάνικο, ως συνήθως.
     Με τρυπητή κουτάλα το βγάζουμε από το λάδι που τηγανίστηκε και το κρατάμε
     ζεστό.
2. Πλένουμε και σκουπίζουμε καλά τις πιπεριές και τις τηγανίζουμε σε ελαιόλαδο,
     μέχρι 
να μαλακώσουν.
     Προσθέτουμε τις ντομάτες ψιλοκομμένες.
     Αν οι ντομάτες δεν έχουν πολλά υγρά, προσθέτουμε λίγο νερό.                                  
 3. Προσθέτουμε τα μυρωδικά, την ζάχαρη, αλάτι και πιπέρι.

     Χαμηλώνουμε την φωτιά και αφήνουμε να πάρει μια καλή βράση. 
     Προσθέτουμε τα τηγανισμένα λουκάνικα και σιγοβράζουμε μέχρι να μελώσει η 
     σάλτσα.     Σερβίρουμε το σπετζοφάι και αν θέλουμε προσθέτουμε τα φρέσκα μυρωδικά,
     όπως μαντζουράνα!         
               



ΚΑΓΙΑΝΑΣ ΜΕ ΣΠΑΡΑΓΓΙΑ-ΜΙΑ ΑΠΛΗ ΜΑΝΙΑΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΗ



ΥΛΙΚΑ : 1 κιλό καθαρισμένα σπαράγγια άγρια, 8 αυγά, 1 ποτήρι νερό, ½ ποτήρι (νερού) αγνό παρθένο ελαιόλαδο Μάνης, αλάτι και πιπέρι

ΕΚΤΕΛΕΣΗ Σε ένα μεγάλο τηγάνι βάζουμε τα σπαράγγια με το νερό και το ελαιόλαδο να βράσουν, να πιούν το νερό και να μαλακώσουν. Τότε ρίχνουμε τ’ αυγά χτυπημένα με το αλατοπίπερο και ετοιμάζουμε την ομελέτα κατά τα γνωστά.                                              
ΣΗΜ. Τα σπαράγγια φυτρώνουν άφθονα στη Μάνη και σε όλη τη Μεσσηνία. Μπορούμε να τα συλλέξουμε και εκτός από ομελέτες να τα κάνουμε έξοχη βραστή σαλάτα με ελαιόλαδο και λεμόνι.                                                                                     
 Κατά τον ίδιο τρόπο χρησιμοποιούνται και οι οβριές (οβρέϊσες, όπως τις αποκαλούνοι Μανιάτες), τις οποίες θα ανακαλύψουμε σε υγρές ρεματιές σκαρφαλωμένες σαν μικρούς κισσούς επάνω σε θάμνους. Μπορούμε κάλλιστα να βράσουμε μαζί σπαράγγια και οβριές και να πετύχουμε ένα εκλεκτό και υγιεινό έδεσμα.                                        



Πηγή Γεύσεις Μάνης Κατερίνας Εξαρχουλέα – Γεωργιλέα.

Κερκυραϊκά ήθη και έθιμα



Η ιδιαιτερότητα του Κερκυραϊκού Πολιτισμού, τα ήθη, τα έθιμα και οι παραδόσεις, οφείλονται στην επίδραση των στοιχείων του Δυτικοευρωπαϊκού πολιτισμού πάνω στη ντόπια Ελληνική πολιτιστική παράδοση. 

Λάτρης των παραδόσεων, μέχρι σημείου υπερβολής, ο Κερκυραίος, που δύσκολα ξενιτεύεται γιατί αγαπάει υπέρμετρα την ιδιαίτερή του πατρίδα, συμμετέχει ενεργά στην τήρηση και διαιώνιση των Κερκυραϊκών εθίμων, που φθάνουν ως τις μέρες μας αναλλοίωτα, αποδεικνύοντας την πολυπολιτισμικότητα της Κέρκυρας.

Η βαθιά θρησκευτικότητα που διακατέχει τον Κερκυραίο παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διατήρηση των παραδόσεων και εθίμων που αφορούν τη θρησκευτική λατρεία. Από τον καιρό ακόμη της πρώιμης Ενετοκρατίας οι θρησκευτικές τελετές και των δύο δογμάτων στην Κέρκυρα είχαν Βενετική επιβλητικότητα και Βυζαντινή κατάνυξη.

Οι λιτανείες του σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνος και της Αγίας Θεοδώρας της Αυγούστας, τα μοναδικά έθιμα του Κερκυραϊκού Πάσχα με τους επιταφίους και τις λιτανείες, τα δεκάδες πανηγύρια στην πόλη και τα προάστια, όπου οι πιστοί συμμετέχουν με θρησκευτική ευλάβεια, μαρτυρούν την αδιάρρηκτη σχέση των Κερκυραϊκών παραδόσεων με το μακρινό παρελθόν.

Η διατήρηση των λαογραφικών παραδόσεων και εθίμων του νησιού μέσω των πολλών τοπικών εκδηλώσεων και των διαφόρων φεστιβάλ τέχνης (μουσικής, χορού, κ.α.) που υπάρχουν, συνεπικουρείται από τη διατήρηση ενδυματολογικών στοιχείων (Κερκυραϊκή φορεσιά), δημοτικών τραγουδιών και γαστρονομικών παραδόσεων.

Έτσι φθάνουν μέχρι τις μέρες μας μοναδικά έθιμα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, των Θεοφανίων, της Καθαροδευτέρας και του Πάσχα, του Αϊ Γιαννιού του Λαμπατάρη, της Μεταμόρφωσης, του Δεκαπενταύγουστου και των Εισοδίων της Θεοτόκου. Η παραδοσιακή Κερκυραϊκή κεραμεική κατέχει εξέχουσα θέση και συνεχίζει μέχρι σήμερα τη μακραίωνη πορεία της μαζί με τη λιθογλυπτική, την ξυλογλυπτική, την υφαντική, τη Χρυσοκεντητική, την καλαθοπλεκτική και τη λαϊκή αρχιτεκτονική. Μέχρι σήμερα στα προάστια και την Κερκυραϊκή ύπαιθρο επιβιώνουν έθιμα του τρύγου, του μαζέματος του ελαιοκάρπου και του γάμου συνυφασμένα με τ δημοτικό τραγούδι, τον χορό και την ντόπια μελωδία.

Μια από τις σπουδαιότερες θέσεις στην Κερκυραϊκή παράδοση κατέχει το μοναδικό , Κερκυραϊκό Καρναβάλι που διατηρεί ακόμη μέχρι σήμερα στοιχεία από την αρχαιοελληνική Διονυσιακή-Σατυρική παράδοση εμπλουτισμένα με τους Βενετσιάνικους τρόπους διασκέδασης και ψυχαγωγίας, που ήλθαν όταν το νησί διαφεντευόταν από τους Βενετούς.

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΕ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ

Η παράδοση είναι πολύ σπουδαίο στοιχείο του πολιτισμού της Κέρκυρας. Όπως είναι φυσικό το νησί και οι παραδόσεις του είναι επηρεασμένες από την ελληνική, ενετική, γαλλική και αγγλική κουλτούρα, καθιστώντας τα έθιμα της Κέρκυρας μοναδικά.


Καρναβάλι
Κατά την εποχή του καρναβαλιού, η Κέρκυρα 'φοράει' τα καλά της. Οι πανηγυρισμοί στο νησί αυτό είναι ξεχωριστοί, αφού συνδυάζουν την αρχαία ελληνική παγανιστική κουλτούρα και τη λατρεία του Διόνυσου με το πνεύμα του καρναβαλιού της Βενετίας. Είναι μια ατελείωτη γιορτή με μουσική, στολές και πολύ γέλιο!

 Πάσχα στην Κέρκυρα
Το Πάσχα είναι πολύ σημαντική και ιδιαίτερη γιορτή στην Κέρκυρα, όχι μόνο για τη θρησκευτική σημασία του, αλλά και γιατί είναι η εποχή που οι Ορθόδοξοι και οι Καθολικοί του νησιού γιορτάζουν μαζί.

Τη Μεγάλη Παρασκευή γίνεται ο Επιτάφιος. Το βράδυ γίνεται περιφορά των επιταφίων την οποία ακολουθούν οι φιλαρμονικές, οι χορωδίες και οι πιστοί με κεριά στα χέρια τους. Μια άλλη Κερκυραϊκή παράδοση του Πάσχα γίνεται το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου, όταν οι κάτοικοι πετούν κανάτες απ' τα παράθυρα των σπιτιών τους.

Πρώτη διεξάγεται η λειτουργία της Καθολικής Εκκλησίας και μετά η λειτουργία της Ορθόδοξης Εκκλησίας και γορτάζεται η Ανάσταση. Η λειτουργία λαμβάνει χώρα στην Πλατεία Σπιανάδα. Όταν σημάνουν οι καμπάνες, αρχίζει η γιορτή, με πυροτεχνήματα, ορχηστρική μουσική και τραγούδι. Οι κάτοικοι απολαμβάνουν παραδοσιακά Πασχαλιάτικα πιάτα όπως είναι κόκκινα αυγά, φογάτσα, τσιλίχουρδα και κολομπίνες, αλλά και κρασί. Το πρωί της Κυριακής του Πάσχα γίνεται περιφορά της εικόνας της Ανάστασης απ’ όλες τις εκκλησίες.

Λιτανείες
Οι κάτοικοι της Κέρκυρας έχουν μεγάλη θρησκευτική πίστη και κάθε χρόνο γίνονται λιτανείες προς τιμή των Αγίων. Η πιο σπουδαία λιτανεία είναι του Αγίου Σπυρίδωνα, ο οποίος είναι και ο πολιούχος του νησιού.

Άλλες λιτανείες στην Κέρκυρα είναι η λιτανεία την Κυριακή των Βαΐων, η λιτανεία του Πρωτοκύριακου (που διεξάγεται την τελευταία Κυριακή του Νοεμβρίου), η λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνα το Μεγάλο Σάββατο και η λιτανεία της Αγ. Θεοδώρας, που γίνεται την Κυριακή της Ορθοδοξίας.

Φεστιβάλ & Πανηγύρια
Στα χωριά και την πόλη της Κέρκυρας διεξάγονται πανηγύρια και φεστιβάλ καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου. Στις γιορτές αυτές οι κάτοικοι και οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να δουν παραδοσιακές στολές, ν’ απολαύσουν την παραδοσιακή μουσική και χορούς και να δοκιμάσουν ντόπιες λιχουδιές.

Γαστρονομία
Η κουζίνα της Κέρκυρας είναι ένας συνδυασμός ελληνικών και δυτικών γεύσεων, με στοιχεία της μεσογειακής κουζίνας και πολλά μπαχαρικά. 

Ορισμένα απ' τα πιο δημοφιλή πιάτα και γλυκίσματα της Κέρκυρας είναι:
  • η παστιτσάδα (μοσχάρι ή κόκορας με κόκκινη σάλτσα και μακαρόνια)
  • το σοφρίτο (μοσχάρι κομμένο σε λωρίδες με σάλτσα από λευκό κρασί και σκόρδο)
  • το σαβόρο (ψάρι με σάλτσα από λευκό ξύδι, σκόρδο και μπαχαρικά)
  • το μπουρδέτο (ψάρι με πικάντικη κόκκινη σάλτσα)
  • η σούπα αυγολέμονο (σερβίρεται τις θρησκευτικές γιορτινές ημέρες)
  • η κότα μπολίδα παραγιομιστή (πρωτοχρονιάτικο πιάτο)
  • τα τσιλίχουρδα (σερβίρονται το Πάσχα)
  • τα χωριάτικα λουκάνικα και το σαλάμι
  • το φρούτο κουμ-κουάτ (φτιάχνεται γλυκό κουταλιού ή ποτό)
  • το φρούτο φρεσκαμέντα (αχλάδι με αγκάθια)
  • οι μάντολες (αμύγδαλα ψημένα με καραμέλα)
  • το μαντολάτο (γλυκό με σουσάμι, αμύγδαλα, μέλι, ζάχαρη και ροδόνερο)
  • η κολομπίνα (γιορτινή τούρτα της Κέρκυρας)
  • η τσιτσιμπύρα (αναψυκτικό με λεμόνι, τζίντζερ και σιρόπι σταφίδας)

Η Κέρκυρα φημίζεται για τα θαυμάσια κεραμικά της, τις χειροτεχνίες, τα υφαντά και τα ξυλόγλυπτα, καθώς επίσης για τα γλυκά της όπως είναι οι μάντολες, τα μαντολάτα και το γλυκό κουταλιού από κουμ-κουάτ. Σε ορισμένες περιοχές του νησιού φτιάχνουν γευστικό μέλι, κρασί και ούζο.

                http://www.corfu.gr

ΚΕΦΤΕΔΑΚΙΑ ΑΡΜΕΝΙΚΑ

Σήμερα δημοσιεύουμε μια εξαιρετική συνταγή για Αρμένικα κεφτεδάκια, την οποία είχε την ευχαρίστηση να μας εμπιστευθεί, ένα εστιατόριο κόσμημα στην Παραλιακή Λεωφόρο Ναυαρίνου στο Νο 27, της Καλαμάτας "ΣΤΑ ΛΑΔΑΔΙΚΑ"  !   
                                                                                                                                                           Εμείς λοιπόν τα δοκιμάσαμε ΣΤΑ "ΛΑΔΑΔΙΚΑ" και ήταν εκπληκτικά !!  Σας προτείνουμε λοιπόν να τα δοκιμάσετε πρώτα στο συγκεκριμένο μαγαζί στην παραλία Καλαμάτας και σίγουρα θα τα απολαύσετε !

Γιατί Αρμένικα ;
Πολλοί όμως μπορεί να αναρωτηθούν γιατί στην ενότητα "Ελληνική παράδοση" μπαίνει μια Αρμένικη συνταγή ; Η απάντηση είναι διότι το Αρμένικο στοιχείο είναι ενσωματωμένο στην Ελληνική κοινωνία εδώ και περίπου έναν αιώνα, πήραν πολιτιστικά στοιχεία από εμάς και γιατί να μην πάρουμε κι'εμείς από αυτούς ; Άλλωστε πάρα πολλά πολιτιστικά στοιχεία των νεοελλήνων είναι στην πραγματικότητα δανεισμένα από άλλους πολιτισμούς...


ΥΛΙΚΑ (για 6 άτομα)
1/2 κιλό αρνίσιο κιμά
1/2 κιλό μοσχαρίσιο κιμά
2 φέτες μπαγιάτικο ψωμί
1 πράσινη πιπεριά
2 κρεμμύδια
λίγο μαϊντανό
1 κ.σ. κύμινο ή κολίανδρο
μαύρο πιπέρι
αλάτι
ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΥΡΕ ΣΚΟΡΔΟΥ
6-7 σκελίδες σκόρδου (βρασμένο)
50 γρ βούτυρο φρέσκο
Αλάτι
ΓΙΑ ΤΗ ΣΑΛΤΣΑ ΜΑΪΝΤΑΝΟΥ
2 κ.σ. μαϊντανό ψιλοκομμένο
1 κ.σ. ελαιόλαδο
1 κ.σ. ξύδι

ΕΚΤΕΛΕΣΗ : Πολτοποιούμε τα κρεμμύδια, μετά το ίδιο την πιπεριά με το ψωμί (στεγνό). Ψιλοκόβουμε το μαϊντανό.
αναμειγνύουμε όλα αυτά με τους κιμάδες και προσθέτουμε αλάτι και μπαχαρικά.
Πλάθουμε σε αρκετά μεγάλα κεφτεδάκια και τηγανίζουμε.
Πουρέ σκόρδου
Βράζουμε τα σκόρδα και τα καθαρίζουμε. Πολτοποιούμε μαζί με 1 κ.σ. βούτυρο. Αλάτι και πιπέρι βάζουμε από άνω στο σερβίρισμα.
Ζεματάμε το μαϊντανό σε βραστό νερό. Στο μούλτι και αυτός με λάδι και αλάτι.
Στη μέση ενός πιάτου βάζουμε τον πουρέ σκόρδου, γύρω γύρω τη σάλτσα μαϊντανού και από πάνω της τα κεφτεδάκια.

ΚΑΛΗ ΣΑΣ ΟΡΕΞΗ


ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΓΕΥΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΛΙΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ


Η συννεφιά, τις τελευταίες ημέρες, έχει κάτσει πάνω από την Καλαμάτα. Θεωρήσαμε ότι μια βόλτα στην όμορφη παραλία της Καλαμάτας θα ήταν κάτι καλό και για να περπατήσουμε, αλλά και για να νιώσουμε τις αντιθέσεις που δημιουργούνται τέτοιες ημέρες στην παραλία μας. 


Πραγματικά, η βόλτα ήταν ιδιαίτερα γραφική στο λιμάνι όταν είδαμε τα ψαροκάϊκα να εκθέτουν την πραμάτια τους. Ψάρια πολλών ειδών να σπαρταράνε και το ίδιο και οι γαρίδες και τα άλλα θαλασσινά. Ένας  άλλος πιο πέρα να χτυπάει και να γουλίζει δύο χταπόδια-ένα μεγάλο και ένα μικρό- και εκεί τριγύρω ήταν μαζεμένος κόσμος (που είχε αφήσει την καρέκλα τους στο Πανελλήνιο και σε άλλα μαγαζιά) που παρακολουθούσαν τη γραφική διαδικασία του ψαρά που χτύπαγε τα χταπόδια του και φυσικά να αγοράσουν μερικά ψάρια, τόσο πολύ φρέσκα που σίγουρα σπάνια μπορεί ο Έλληνας πολίτης μπορεί να αγοράσει. 


Το μεσημέρι όμως είχε πλησιάσει και η παρέα βλέποντας αυτή την τόσο ωραία και γραφική διαδικασία, ήθελε τι άλλο ; ψαρομεζέδες ! Όσο προχωράγαμε η διάθεση μας για φαγητό και μάλιστα παραδοσιακό, είχε αρχίσει να γαργαλάει τα στομάχια μας μέχρι που ενώ περπατάγαμε τη Ναυαρίνου σταματήσαμε στο Νο 27 σε ένα μαγαζί που τράβηξε την προσοχή μας. Απ'έξω έγραφε «ΣΤΑ ΛΑΔΑΔΙΚΑ», και, έξω και μέσα, είχε χρώμα καθαρά παραδοσιακό, με κρεατικά, ψαρικά, Vegetarian, μα πάνω απ’ όλα αυτό που λέμε «σπιτικό ή μαμαδίστικο» φαγητό.
  Απολαύσαμε τον εξωτερικό, αλλά και εσωτερικό χώρο ήταν καθαρά παράδοση, νομίζει κανείς ότι βρίσκεται στο παλιό Ελληνικό σπίτι με τη νοικοκυρά να ετοιμάζει το φαγητό. Αφού φάγαμε το αληθινό παραδοσιακό θαλασσινό μας ουζομεζέ, η βόλτα στη Ναυαρίνου ολοκληρώθηκε και στο τέλος η κα Βούλα μας πρόσφερε και το γλυκό της ημέρας. 
    Όλη η παρέα συμφώνησε ότι το τα "ΛΑΔΑΔΙΚΑ" είναι ότι καλύτερο στην παραλία ! Ευχαριστούμε λοιπόν τα "ΛΑΔΑΔΙΚΑ», ευχαριστούμε και την κα Βούλα για τη γαστρονομική μας απόλαυση και όσοι επισκέπτεστε την Καλαμάτα, σας συστήνουμε ανεπιφύλακτα να επισκεφθείτε αυτό το μαγαζί.



Κατσικάκι με μάραθο, πατάτες και αγκινάρες στο φούρνο

    (Συνταγή από τη Μάνη)






 ΥΛΙΚΑ 3 κ. Κατσικάκι,  2 μεγάλα ματσάκια Μάραθο, 
3 Αγγινάρες, 2 κ. Πατάτες, 3 σκελίδες Σκόρδο, γνήσιο παρθένο ελαιόλαδο Μάνης,
1 κ. Λεμόνια, 5-6 κλαδάκια Φρέσκια Ρίγανη, Ξερή Ρίγανη,
Αλάτι & Πιπέρι, Κλαδιά από Σκίνα και Λαδόκολλα.




ΕΚΤΕΛΕΣΗ : 

Ανάβουμε τον ξυλόφούρνο μιάμιση ώρα πριν για να κάψει.

Χρειαζόμαστε ένα νεαρό κατσικάκι. Μπορεί να μην είναι τόσο πλούσιο γευστικά αλλά είναι τρυφερό. Όσο για τη γεύση φροντίζουν τα μυρωδικά. Το κόβουμε σε μεγάλα κομμάτια.

Γεμίζουμε το ταψί μας με μια στρώση με μάραθο (χρησιμοποιούμε όλο το φυτό και τα κοτσάνια του).
Σε κάθε κομμάτι κρέατος, βάζουμε κάτω από την πέτσα κομμάτια σκόρδου. Στη συνέχεια πασπαλίζουμε με φρέσκια ρίγανη. Δεν βάζουμε μεγάλη ποσότητα για να μην πικρίσει. Αλατοπιπερώνουμε το κρέας.

Κόβουμε τις αγκινάρες και τις πατάτες και προσθέτουμε λεμόνι για να πάρουν γεύση και για να μπορέσει να κολλήσει πάνω τους η ρίγανη, το πιπέρι και το αλάτι. Τις ανακατεύουμε μαζί στο μπολ. Ρίχνουμε γύρω γύρω από το κρέας τις αγκινάρες και τις πατάτες. Περιχύνουμε με ελαιόλαδο. Δεν βάζουμε νερό γιατί οι πατάτες και οι αγκινάρες θα βγάλουν το δικό τους ζουμάκι.

 Σκεπάζουμε το ταψί με λαδόκολλα για να μην αρπάξει και το βάζουμε στο φούρνο. Τώρα θέλει προσοχή! Το σωστό ψήσιμο είναι τέχνη! Βρέχουμε έναν σκίνο και ραντίζουμε την λαδόκολλα, για να αντέξει όσο το δυνατόν περισσότερο τη θερμοκρασία. Ψήνουμε περίπου για μία ώρα και 45 λεπτά. Όταν έχει αρχίσει και ροδίζει η λαδόκολλα καλούμε ενισχύσεις! Προσθέτουμε και βρεγμένα σκίνα από πάνω! Στη μια ώρα ψησίματος αφαιρούμε τη λαδόκολλα και μένει σκέτο να ροδοκοκκινίσει το φαγητό.

Αλλά προσέχουμε μην αρπάξει ραντίζοντας το συνεχώς με βρεμένο σκίνο.


ΣΗΜ. Η συνταγή μπορεί να γίνει και σε ηλεκτρικό φούρνο.




ΜΠΑΡΜΠΟΥΝΙΑ ΜΑΡΙΝΑΤΑ


ΜΙΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΘΑΛΑΣΣΙΝΗ ΣΥΝΤΑΓΗ ΓΙΑ ΤΕΣΣΕΡΑ ΑΤΟΜΑ





ΥΛΙΚΑ 8 Μπαρμούνια,     
8 σκελίδες σκόρδο, λίγες «βελόνες»δεντρολίβανο,1 κιλό ντομάτες, 
3 κουτ.σ. ξίδι,1 κουτ. Σ. αλεύρι, ½ κουτ. σ. ζάχαρη, αλάτι και πιπέρι,ελαιόλαδο Καλαμάτας για τηγάνισμα,αλεύρι για τηγάνισμα.    


ΕΚΤΕΛΕΣΗ : Καθαρίζουμε τα μπαρμπούνια, τα πλένουμε καλά, τα στραγγίζουμε και τα αλατίζουμε,                                    Τα αλευρώνουμε, ενώ παράλληλα βάζουμε μπόλικο ελαιόλαδο Καλαμάτας στο τηγάνι και τα τηγανίζουμε.  

Τα στραγγίζουμε, περνάμε το ελαιόλαδο του τηγανιού από σίτα, τα ξαναρίχνουμε στο τηγάνι και προσθέτουμε μια κουταλιά αλεύρικοσκινισμένο.                                                                         
Περνάμε τις ντομάτες από τρυπητό, τις ρίχνουμε στο ελαιόλαδο και προσθέτουμε το ξίδι, το δεντρολίβανο, τα σκόρδα ψιλοκομμένα, το αλατοπίπερο και αφήνουμε να πήξει η σάλτσα. Προς το τέλος ρίχνουμε τη ζάχαρη.                                                       
Προσθέτουμε τα μπαρμπούνια αφού η σάλτσα έχει πήξει καλά.  Σερβίρουμε αμέσως, αφού από πάνω περιχύσουμε επάνω ψιλοκομμένο μαϊντανό.



ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣΦυσικά αυτή η συνταγή μπορεί να γίνει και με κουτσομούρες, με γόπες, με μπακαλιαράκια και άλλα παρόμοια ψάρια       


ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΑΝ ΤΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ;

 

Πολλοί-ειδικοί και μη- έχουν ασχοληθεί διαχρονικά με το δημοτικό τραγούδι, αλλά πόσοι γνωρίζουν πως ακριβώς δημιουργήθηκαν αυτά τα τραγούδια και πως διαδόθηκαν, ώστε να φτάσουν οι Έλληνες να τα τραγουδούν και τα χορεύουν ακόμη ;

                                                                         Δεν ξεχνάμε άλλωστε ότι η δημοτική μουσική είναι στην πραγματικότητα η μοναδική ντόπιας προέλευσης Ελληνική μουσική (χωρίς να λείπουν και από εκεί κάποιες επιρροές από γειτονικούς λαούς), καθώς το λαϊκό τραγούδι έλκει την καταγωγή του από τη Μικρά Ασία και Οθωμανικά μουσικά όργανα και ρυθμούς.

Παραθέτουμε παρακάτω μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδοχή από κείμενο του Δημητρίου Μουγγού που παραπέμπει στους κορυφαίους Έλληνες λαογράφους και τις πηγές τους...

        


" Όπως αναφέρει ο Νικόλαος Πολίτης τα δημοτικά τραγούδια δεν συνετέθησαν από το λαό ως σύνολο, αλλά από ανώνυμους προικισμένους λαϊκούς ποιητές, οι οποίοι το έπλασαν υπό την επήρεια κάποιας συναισθηματικής φόρτισης και τους έδωσαν δική τους μουσική (αν είχαν και το μουσικό χάρισμα) είτε τα προσάρμοσαν σε κάποια ήδη γνωστή τους μελωδία.    
                                                                                                         Ο Ν. Πολίτης εξηγεί ότι τα τραγούδια αυτά καθώς διαδίδονταν από στόμα σε στόμα στο λαό επιπλάθονταν σιγά – σιγά, δηλαδή δέχονταν διάφορες μετατρέπονταν και έτσι έπαιρναν την οριστική μορφή τους και γίνονταν κτήμα του λαού. «Ο λαός απεργάζεται την οροστική μορφή των δημοτικών ασμάτων», τονίζει ο μεγάλος εκείνος θεμελιωτής της λαογραφικής επιστήμης στην Ελλάδα. (βλ. Νικολάου Γ. Πολίτη, Γνωστοί ποιηταί δημοτικών ασμάτων, Λαογραφία, 5,1915, σελ. 493 και Μιχάλη Μερακλή, Ελληνική Λαογραφία, γ΄τόμος εκδ. Οδησσέας, 1992, σελ. 183 

                                                                                      
Ο Δημήτριος Λουκάτος σημειώνει ότι ο αρχηγός στιχουργός των δημοτικών τραγουδιών είναι ένας άγνωστος και ανώνυμος άνθρωπος του λαού. Το τραγούδι, δηλαδή, γεννιόταν με την πρωτοβουλία ενός και, αν γινόταν αρεστό, έπιανε και έμενε. Στη συνέχεια διαδιδόταν από στόμα σε στόμα, δεχόταν διάφορες τροποποιήσεις και διαμορφωνόταν.  Ο κάθε ένας το ταίριαζε στον τόπο του και στο γλωσσικό του ιδίωμα. Με τον τρόπο αυτό το αρχικό τραγούδι, δουλεμένο, γινόταν  δημιούργημα όλου του λαού και έτσι προέκυπταν οι διάφορες παραλλαγές του (Εισαγωγή στην Ελληνική Λαογραφία, γ΄ έκδ. Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας, Αθήνα 1985, σελ. 98).                                                                        
Ο Άγις Θέρος αναφερόμενος στη διαδικασία της γένεσης των δημοτικών μας τραγουδιών τονίζει τα εξής χαρακτηριστικά: Tο τραγούδι το πρωτοπλάθει ο ανώνυμος λαϊκός ποιητής. Ο ποιητής των στίχων πλάθει το τραγούδι του, ποίημα μαζί και σκοπό… δηλαδή ταιριάζει τους στίχους του σε γνωστή μελωδία άλλου τραγουδιού ή πλάθει καινούριο σκοπό. 

Απ’ τον πρώτο που «έβγαλε το τραγούδι»…το παίρνουν οι τραγουδιστές του χωριού και το ξανατραγουδάνε. Ύστερα το παίζουν στις γιορτές, στους γάμους και στα πανηγύρια οι βιολιτζήδες, οι κλαριτζήδες και οι λαβουτιέρηδες, και έτσι φέρνει το γύρο σε κοντινά ή μακρινά χωριά και σε πολιτείες. “Kάποιος τραγουδιστής ακόμη, μισεύντας απ’ το χωριό για δουλειά του, θα το τραγουδήσει σ’ άλλη περιφέρεια με καμάρι μάλιστα συχνά. Κι ο ξενιτευτής το παίρνει μαζί του στη ξενιτιά…. 

Έτσι ακτινωτά, ας πούμε, κυκλοφορεί και γίνεται στο τέλος τραγούδι όλου του λαού. Έτσι, λοιπόν, το τραγούδι βγαίνοντας απ’ το σπλάχνο του λαού, παιδί του πνευματικό, ξέσπασμα της ψυχής του, με του λαού το στόμα πλάθεται και ξαναπλάθεται και για τούτο μένει ζωντανό πάντα κι απρόσωπο...
    
« Έτσι κι όμοια γίνεται κάθε δημιουργία του άφαντου λαϊκού συνθέτη και των άλλων μνημείων του Λαϊκού Λόγου, παραμυθιών, παραδόσεων, αινιγμάτων, παρομοίων κλπ που, από προσωπικά πλάσματα του στοχασμού, με χρόνια και με καιρούς, γίνονται παράδοση για όλους… Αλλά με το ξαναφύτεμα από τόπο σε τόπο, περνώντας πέλαγα και στεριές, το τραγούδι παθαίνει μεταβολές, αυξάνουν ή λιγοστεύουν ή αλλάζουν οι στίχοι του κι έτσι δημιουργούνται οι «παραλλαγές» των τραγουδιών.                                                       

 Ο Περικλής Καλοδίκης στο βιβλίο του «Νεοελληνική Λογοτεχνία», αναφέρει ότι τα δημοτικά τραγούδια δημιουργούνται από το λαό ως εξής: «Άγνωστοι ανώνυμοι ποιητές, προικισμένοι με ποιητικό ταλέντο, φτιάχνουν στίχους για να εκφράσεις τα δικά τους συναισθήματα ή τα αισθήματα που προκλήθηκαν στο περιβάλλον τ τους από διάφορα γεγονότα που συγκίνησαν και τους ίδιους και τους γύρω τους ..                     

Τα τραγούδια αυτά ο λαός τα κάνει δικά του, γιατί είναι βγαλμένα μέσα από τη δική του ζωή..,. Κυκλοφορώντας από στόμα σε στόμα μέσα στο λαό, τα τραγούδια αυτά τελειοποιούνται, πλουτίζονται, αλλάζουν, προσαρμόζονται σε άλλα γεγονότα, καταστάσεις και αισθήματα και μένουν πάντα ζωντανά στο στόμα του λαού».  
                                               
 Βέβαια όταν οι λαογράφοι μας υποστηρίζουν ότι τα δημοτικά τραγούδια, όπως και τα άλλα λαογραφικά είδη, έχουν ομαδικό χαρακτήρα δεν εννοούν ότι ο λαός δημιουργεί ομαδικά. Ο Γεώργιος Μέγας διευκρινίζει ότι «τα έργα της τέχνης του λαού είναι ατομικά δημιουργήματα των κατασκευαστών του» (Εισαγωγή εις την Λαογραφίαν, Αθήνα 1972).          

Ο Στίλπων Π. Κυριακίδης παρατηρεί σχετικά : «Ο δημιουργός και εις τον λαϊκόν πολιτισμόν είναι πάντοτε εις. Αλλ’ επειδή αυτός δε διαφέρει διανοητικώς και συναισθηματικώς πολύ από τους άλλους, δημιουργεί δε συμφώνως προς τα κατά παράδοσιν πρότυπα, τα δημιουργήματα αυτού υιοθετούνται αμέσως από το λαό, ο οποίος και τα μεταχειρίζεται εφεξής ως ίδιον κτήμα, καθίστανται δηλαδή ομαδικά, λησμονημένου ταχέως το όνομα  του δημιουργήσαντος»                                                                                 
Συμπερασματικά λοιπόν, την τελική μορφή των δημοτικών τραγουδιών δεν την δημιουργεί ένας συγκεκριμένος ποιητής ή συνθέτης, αλλά η συνεργασία των ανθρώπων του λαού, γι’ αυτό και το διαμορφωμένο κατ’ αυτόν τον τρόπο τραγούδι λέγεται δημοτικό.                          


Πηγή : Βιβλίο ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ ΚΟΝΤΟΒΟΥΝΙΩΝ, Δημητρίου Γρηγ. Μουγγού    


                                                                                           

ΚΑΡΑΒΙΔΟΜΑΚΑΡΟΝΑΔΑ ΣΚΙΑΘΟΥ


ΚΑΡΑΒΙΔΕΣ  KAI ΜΑΚΑΡΟΝΙΑ AΠΟ ΤΗ ΣΚΙΑΘΟ- ΜΙΑ ΣΥΝΤΑΓΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΕΣ !  
 

ΥΛΙΚΑ: 500 γρ. μακαρόνια, 24 καραβίδες φρέσκες, 1 κιλό ντομάτες φρέσκιες, 1 ½  κρεμμύδι  ψιλοκομμένο, 1/2 φλιτζάνι του τσαγιού Αγνό παρθένο Ελαιόλαδο  Καλαμάτα, 2 κουταλάκια του γλυκού μαϊντανό ψιλοκομμένο, 3 σκελίδες σκόρδο, 1 καυτερή πιπεριά (ή μπούκοβο), 
3/4 φλιτζάνι του τσαγιού ούζο, 3 κουταλάκια του γλυκού καστανή ζάχαρη, αλάτι και  πιπέρι.

ΕΚΤΕΛΕΣΗ :
1. Καθαρίζουμε  τις καραβίδες, αφαιρούμε με προσοχή το έντερο και αφήνουμε επάνω το κεφάλι.                                                            
2. Ζεσταίνουμε το αγνό παρθένο Ελαιόλαδο Καλαμάτας σε βαθύ τηγάνι και σοτάρουμε σε μέτρια φωτιά το ψιλοκομμένο κρεμμύδι και το σκόρδο για περίπου 2 λεπτά.. 
                                                 
 3. Προσθέτουμε τις καραβίδες, τις σοτάρουμε από κάθε πλευρά μέχρι να ροδίσουν και ρίχνουμε το αλάτι και το πιπέρι. Στη συνέχεια προσθέτουμε την καυτερή πιπεριά και σβήνουμε με το ούζο. Αφήνουμε να εξατμιστεί το αλκοόλ για 1 με 2 περίπου λεπτά και βγάζουμε τις καραβίδες σε μια πιατέλα.     

 4. Ψιλοκόβουμε τις φρέσκιες ντομάτες, προσθέτουμε τη ζάχαρη  και βράζουμε για περίπου 10 λεπτά μέχρι να εξατμιστούν τα υγρά  τους      
                                                                                                     
5. Ρίχνουμε τις καραβίδες και τα ήδη βρασμένα μακαρόνια μέσα στη σάλτσα για να βράσουν για 2 με 3 λεπτά το πολύ.    

 6. Πασπαλίζουμε με το μαϊντανό και σερβίρουμε ενώ είναι ζεστά.                                                

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Αφού βάζουμε ούζο, τότε καλύτερα να βάλουμε μάραθο, αντί μαϊντανό. Τις καραβίδες τις σοτάρουμε για να θωρακιστούν, ώστε να μη μαλακώσουν  την τώρα που θα τις βράζουμε... 



ΚΑΛΗ ΣΑΣ ΑΠΟΛΑΥΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΘΑ ΣΑΣ ΔΙΚΑΙΩΣΕΙ !

ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ. Γιατί ;


Τοv Μιχάλη Παπουτσή τον γνωρίζαμε μέχρι τώρα σαν τον ιδιοκτήτη της Ψαροταβένας   «Ο ΜΙΜΗΣ» στις Κιτριές, μιας ταβέρνας που είναι γνωστή για το φρεσκότατο ψάρι της, για τα  Παραδοσιακά Μεσσηνιακά πιάτα που προσφέρει στους πολυπληθείς  Έλληνες και ξένους που πηγαίνουν να φάνε αυτές τις υπέροχες συνταγές του και για τη θέση της ταβέρνας που κυριολεκτικά είναι πάνω στη θάλασσα και την επαγγελματική εξυπηρέτηση του κοινού του.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                       Σε μια συνάντηση που είχαμε ο Μιχάλης, μας μίλησε και για το γνήσιο παρθένο ελαιόλαδο Μάνης, δικής του παραγωγής, που μαγειρεύει όλα τα φαγητά που θα φάτε στου  «ΜΙΜΗ».  Μας τόνισε μάλιστα ότι στην περίοδο της κρίσης που βιώνουμε, η ταβέρνα «Ο ΜΙΜΗΣ», παραμένει σταθερή στην ποιότητα της, χρησιμοποιώντας αποκλειστικά ελαιόλαδο Μάνης, σε όλα τα πιάτα, τηγανητά, λαδερά μαγειρευτά, σαλάτες κλπ.
Μάλιστα για την αξία και τις θεραπευτικές ιδιότητες του ελαιόλαδου μας τόνισε ότι : Διεθνείς και Ελληνικές μελέτες που έγιναν για να αποδείξουν τον υγειοπροστατευτικό χαρακτήρα του ελαιόλαδου απέδειξαν ότι το λάδι που προέρχεται από την Κορωνέικη ποικιλία έχει την μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε Ελαιοκανθάλη &Ελαιασίνη.    
       Η ελαιοκανθάλη & ελαιασίνη αποτελούν φυσικές φαινολικές ενώσεις όπου έχουν αντιφλεγμονώδες, αντιοξειδωτικές, καρδιοπροστατευτικές και αντικαρκινικές υγειοπροστατευτικές ιδιότητες !                                                                                                                                                                        Τα αποτελέσματα της κλινικής μελέτης ανάμεσα σε εκατοντάδες δείγματα ελαιολάδων, για την ευεργετική επίδραση του ελαιολάδου στην υγεία- σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο Τμήμα Διατροφής του Πανεπιστημίου Davis της Καλιφόρνια & στο Ερευνητικό Κέντρο Διατροφής του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ- στην Καλιφόρνια (και σε συνεργασία με το φαρμακευτικό τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών),  απέδειξαν ότι το ελαιόλαδο που προέρχεται από την Kορωνέικης ποικιλίας ελιάς συγκεντρώνει μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε ελαιοκανθάλη & ελαιασίνη σε σχέση με τα υπόλοιπα ελαιόλαδα !                                              
Το δε λάδι που παράγεται από την Κωρονέικη στις περιοχές της Νοτίου Πελοποννήσου έχει αποδειχθεί πως έχει μεγαλύτερη από τον μέσο όρο περιεκτικότητα των ουσιών αυτών.                                                                                                                                                                                                                                                              Η Ελαιοκανθάλη (Oleocanthal) έχει βρεθεί να έχει αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ιδιότητες και είναι ένα μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες φάρμακο . Έχει δε σημαντική αντιφλεγμονώδη, αναλγητική και αντιπυρετική δράση. Πάνω από τρεισήμισι κουταλιές έξτρα παρθένο ελαιόλαδο ανά ημέρα περιέχει μια ποσότητα ελαιοκανθάλης με αντιφλεγμονώδη δράση. Η μακροχρόνια κατανάλωση μικρών ποσοτήτων μειώνει των κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και της νόσου του Αλτσχάιμερ !           

 Αυτά που ακούσαμε από το Μιχάλη, ήταν τόσο σημαντικά για την υγεία μας και πράγματα που λίγοι γνωρίζουν που επιβάλλεται όμως όλοι να γνωρίζουμε και για την αξία της Μεσσηνιακής διατροφής !                        

Γευθείτε με αφθονία το Μεσσηνιακό ελαιόλαδο,  παραγωγής της οικογένειας Παπουτσή  στην ψαροταβέρνα «Ο ΜΙΜΗΣ» 



Ειδικά στο παρελθόν ο γάμος είχε ιδιαίτερη σημασία για τους Ηπειρώτες. Η ηλικία των γυναικών που ήταν κατάλληλη για παντρειά ήταν συνήθως μετά το 15ο έτος της ηλικίας τους,αφού έχει ετοιμάσει την προίκα της, ενώ των αγοριών μετά την εκ πλήρωση των στρατιωτικών υποχρεώσεών τους.


Μάλιστα τα περισσότερα συνοικέσια τελούνταν τις μέρες των πανηγυριών. Τα πολλά πανηγύρια που γίνονταν εξυπηρετούσαν μάλιστα και τη σκοπιμότητα αυτή, δηλαδή να δουν και να σχεδιάσουν τα πιθανά προξενιά. Η επιδίωξη όλων ήταν οι μελλόνυμφοι να προέρχονται από το ίδιο χωριό. Κάποιος συγγενής της κοπέλας αναλάμβανε, εν αγνοία της, να μεταφέρει το μήνυμα σε κάποιον αντίστοιχο του γαμπρού. 

Αν απορρίπτονταν κρατιόνταν μυστικό για να μην εκτεθούν οι συγγενείς και η κοπέλα. Αν συμφωνούσαν το ανακοίνωναν στον άλλο υπεύθυνο του προξενιού και μετά το πληροφορούνταν οι μελλόνυμφοι και έπειτα το μάθαιναν και οι υπόλοιποι.Στη συνέχεια συναντούνται οι γονείς και στενοί φίλοι των δύο μερών συνήθως στο σπίτι του γαμπρού για να συζητήσουν και να συμφωνήσουν το μέγεθος της προίκας. Πολύ παλιότερα,  συνέτασσαν και το προικοσύμφωνο.                                                                                                                                                                                                  Μετά τον αρραβώνα και αφού τα είχαν συζητήσει στο προξενιό, συγγενείς του γαμπρού, πήγαιναν στης νύφης για να τα καταγράψουν τα συμφωνηθέντα σε χαρτί.



O ΓΑΜΟΣΠροσκαλούσαν τον κόσμο προφορικά, δηλαδή δεν έκαναν προσκλήσεις. Πήγαινε ένας από σπίτι  σε σπίτι και έκανε τη δουλειά αυτή...

ΠΕΜΠΤΗ: Προίκα

Την Πέμπτη οι φίλες της νύφης πήγαιναν σπίτι της. Έκαναν στοίβα το προικιό (σε «γίκο») δηλαδή διπλωμένα τα υφάσματα κλπ , το ένα πάνω στο άλλο. Κάτω - κάτω έβαζαν τα χοντρότερα και πιο πάνω τα λεπτότερα. Από πάνω γέμιζαν με μαξιλάρια, ενώ στο κάτω μέρος έβαζαν μαξιλάρια για άλλες χρήσεις που ήταν φτιαγμένα κεντημένα στον αργαλειό ή στο χέρι πλεκτά πλεχτά.                                                                                                                          
Στα κρεβάτια άπλωναν τα κεντήματα, τα σεντόνια, τις μαξιλαροθήκες, τις πετσέτες τις ποδιές κ.α. Τα φορέματα τα τοποθετούσαν κρεμαστά. Ετοίμαζαν και τις πλεχτές κάλτσες (Τσιουρέπια) που προορίζονταν για δώρα στο σόι του γαμπρού. Μπορεί να ήταν 80-100-120 ζευγάρια, αναλόγως του πόσο μεγάλο ήταν στο σόι του.                                                                                                                                                           

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΤην Παρασκευή έρχονταν οι συμπέθεροι (σόι του γαμπρού) για να πάρουν την προίκα. Αφού τα πήγαιναν στο σπίτι του γαμπρού, η μητέρα του έριχνε ρύζι και τα έκαναν πάλι στοίβα (γίκο). «Έστρωναν το κρεβάτι» και τακτοποιούσαν τα πράγματα στις θέσεις τους. Μόλις έστρωναν το κρεβάτι έριχναν πάνω ένα αγοράκι μικρό για να κάνει η νύφη αγόρι. Απαραίτητη όμως προϋπόθεση ήταν να πάρουν πρώτα το συμφωνηθέν χρηματικό ποσό. Αν αυτό δεν παραλαμβάνονταν, μπορεί να χαλούσε και ο γάμος.


ΣΑΒΒΑΤΟΤο βράδυ του Σαββάτου γίνονταν το γλέντι στην νύφη. Η οικογένεια του κάθε προσκεκλημένου έφερνε ένα «πόδι» κρέας πρόβειο (ένα τέταρτο του ζώου) και από ένα ταψί ψωμί. Μερικοί έφερναν και κρασί. Πριν έρθουν τα όργανα τραγουδούσαν με το στόμα οι άντρες και οι γυναίκες σε αντιφώνηση (μία φορά οι γυναίκες και μία οι άντρες). Τραγούδια καθιστικά περισσότερο. Όταν έλεγαν χορευτικό τραγούδι, το χόρευαν. Μετά έρχονταν τα όργανα. Έμπαιναν στο χορό ανά παρέες, συνήθως ανά οικογένειες. 

Πριν το φαγητό έρχονταν το συμπεθεριό (συγγενείς του γαμπρού) αποτελούμενο από 10-15 περίπου άτομα. Έστρωναν το τραπέζι και αφού τελείωναν το φαγητό τραγουδούσαν το τραγούδι «Σε τούτη τάβλα που ήμαστε» σε δύο παρέες, μία φορά η μία και μία φορά η άλλη. 


ΚΥΡΙΑΚΗ: O ΓΑΜΟΣ  


                                                                                                                                                                 Ο γάμος γινόταν συνήθως μετά το μεσημεριανό, νωρίς το απόγευμα. Ένας λόγος ήταν ότι μετά θα γίνονταν τραπέζι στους προσκεκλημένους...                                                                                                                                                                                                                                     
Το πρωί της Κυριακής ετοιμάζονταν φαγητά για το μεσημέρι. Συνήθως ετοίμαζαν το παραδοσιακό γιαχνί και κρέας με ρύζι.  Μετά τα όργανα πήγαιναν στο γαμπρό. Όλο μαζί το συμπεθεριό (του γαμπρού) με τα όργανα πήγαιναν στο νουνό για να τον πάρουν...                                                                                                                                                                      
Όταν ντύνονταν η νύφη, πιο παλιά, κρατούσε στην ποδιά της ασημένιο δίσκο. Ο πατέρας έριχνε στο κεφάλι της σταυρωτά λίγο κρασί. Μετά οι υπόλοιποι σταύρωναν με κέρματα το κεφάλι της και τα έριχναν στο δίσκο. Έλεγαν και το τραγούδι, «ευχήσου με μανούλα μου τώρα στο στόλισμά μου». Παλιά οι νύφες φορούσαν φορέματα κόκκινα ή μπλε. Όταν ήταν κόκκινο το φόρεμα φορούσε μπλε ποδιά κεντημένη με δαντέλα γύρω-γύρω και όταν ήταν μπλε το φόρεμα ήταν κόκκινη η ποδιά. Στα μετέπειτα χρόνια, οι νύφες φορούσαν άσπρο φόρεμα, πέπλο, κραγιόν και τα μακριά μαλλιά που δεν τα είχαν κόψει ακόμα, τα μάζευαν μπούκλες γύρω στο δάχτυλο και τα έπιαναν με τσιμπιδάκι.                                                                                                                                                
Στο γάμο, ο βλάμης ήταν μεταξύ των πρώτων παρευρισκομένων. Σε χωριά της Ηπείρου ο βλάμης πήγαινε στο σπίτι του γαμπρού με τη συνοδεία των οργάνων που έστελνε ο γαμπρός. Σε όλη τη διάρκεια του γάμου ο βλάμης μαζί με το νουνό ήταν κοντά στο γαμπρό. Ο γαμπρός φορούσε κοστούμι μπλε, ριγέ πουκάμισο και σκαρπίνια παπούτσια (παλιότερα δεν φορούσαν γραβάτα, η οποία προστέθηκε αργότερα).  
                                                                    
Ένα αγοράκι 10-15 χρονών περίπου είχε ένα ασημένιο δίσκο στο κεφάλι και το κρατούσε με τα χέρια. Μέσα είχε τα στέφανα μέσα σε ρύζι και κουφέτα και ότι άλλο χρειάζονταν. . Ο κόσμος που ήταν προσκεκλημένος στο γάμο (ψίκι) μαζί με το βλάμη και το γαμπρό ξεκινούσαν για το σπίτι της νύφης. Τα όργανα τραγουδούσαν στο δρόμο διάφορα τραγούδια.  Μετά πιάνοντας αγκαζέ τη νύφη από τη μία μεριά ο πατέρας και από την άλλη η μάνα έβγαιναν έξω από την πόρτα. 

Τότε γυρνούσε η νύφη προς την πόρτα και προσκυνούσε 3 φορές (έσκυβε λίγο). Η μάνα της έριχνε ρύζι και κουφέτα που είχε σ΄ ένα πιάτο και το έσπαγε στο έδαφος. Μετά την έπιαναν πάλι αγκαζέ 2 νέα άτομα, τα αδέλφια αν είχε ή στενός συγγενής. Τα όργανα έλεγαν το (αφήνω γεια μανούλα μου). Πολλοί έκλαιγαν γιατί έφευγε η νύφη από τους δικούς της. Όταν έφταναν στην εκκλησία την έπιαναν από δεξιά αγκαζέ ο γαμπρός και αριστερά ο νουνός. Αφού γίνονταν τα στέφανα ξεκινούσαν για το σπίτι του γαμπρού. Τα όργανα , τα νιόγαμπρα και όλοι οι συμπέθεροι. 

 Όταν έφταναν τα όργανα στο καινούριο σπίτι (του γαμπρού) έλεγαν το «έβγα κυρά-κυρά και πεθερά για να δεχτείς την πέρδικα». Έβγαινε η πεθερά με ένα πιάτο που περιείχε ρύζι και κουφέτα, τα οποία έριχνε πάνω στα νιόγαμπρα. Η νύφη με το τακούνι έσπαγε το πιάτο και μετά έμπαινε μέσα.  Όπως γίνονταν το γλέντι στη νύφη το Σάββατο το βράδυ τα ίδια γίνονταν και στο γαμπρό την Κυριακή το βράδυ.  

Στους αυστηρά προβλεπόμενους άγραφους κανόνες, ιδίως σε ότι αφορούσε, στη νύφη περιλαμβάνονταν και ο τρόπος που εκφωνούσε τους καινούριους συγγενείς «Πατέρα» τον πεθερό, «μάνα» τη πεθερά, «αφέντη» όλους τους άρρενες, «κυρά» όλες τις γυναίκες. Απαντούσε πάντα με το «όρσε» (ορίστε) όταν την καλούσαν και απαγορεύονταν να περάσει μπροστά από τους καθιστούς άντρες. 


ΣΦΕΛΑ ΜΥΡΩΔΑΤΗ ΣΤΟ ΠΗΛΙΝΟ

ΜΙΑ ΟΧΙ ΠΟΛΥ ΔΗΜΟΦΙΛΗΣ, ΑΛΛΑ ΝΟΣΤΙΜΟΤΑΤΗ ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΣΥΝΤΑΓΗ



ΥΛΙΚΑ (Για  4 άτομα)

1. 800 ΓΡΑΜΜΑΡΙΑ ΣΦΕΛΑ Aφοί ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΙ TYΡOKOMIKH  
    ΜΕΣΣΗΝΗΣ
.
2. 1 ΜΕΓΑΛΟ ΛΕΜΟΝΙ,
3. 4 ΣΚΕΛΙΔΕΣ ΣΚΟΡΔΟ,
4. ΑΓΝΟ ΠΑΡΘΕΝΟ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
5. 1 ΜΑΤΣΑΚΙ ΦΡΕΣΚΟ ΘΥΜΑΡΙ.
6. 10 ΤΟΜΑΤΙΝΙΑ
7. ΧΩΡΙΑΤΙΚΟ ΨΩΜΙ



ΕΚΤΕΛΕΣΗ

Αρχικά    κόβουμε τη σφέλα σε μεγάλους κύβους,
ξύνουμε τρίμα από το λεμόνι, τρίβουμε το σκόρδο χωρίς τη φύτρα,
κόβουμε τα τοματίνια σε τέταρτα και ξεχωρίζουμε το θυμάρι από το κοτσάνι του. Στη συνέχεια σε ένα πήλινο σκεύος προσθέτουμε λίγο ελαιόλαδο στη βάση, τοποθετούμε τη σφέλα και πάνω της το ξύσμα λεμονιού, το τριμμένο  σκόρδο, φρέσκο θυμάρι, τα τοματίνια, το αγνό παρθένο ελαιόλαδο Καλαμάτας και ανακατεύουμε απαλά τα υλικά.
Στη συνέχεια ψήνουμε με  καλυμμένο  το σκεύος με αλουμινόχαρτο ή το καπάκι του πήλινου  σε προ θερμασμένο φούρνο στους 180ο  για 20΄.
Σερβίρουμε προαιρετικά με φρυγανισμένο χωριάτικο ψωμί.
Δοκιμάστε το, χαρείτε, και απολαύστε το !


Βλάχοι και ελληνισμός




Η Θεσσαλονίκη, κεντρική πύλη, οικονομικό και πολιτιστικό μητροπολιτικό κέντρο των Βαλκανίων επί 20 περίπου αιώνες, συνδέεται ανέκαθεν άρρηκτα με τους Βλάχους. Άλλωστε είμαστε οι μόνοι που στη λαλιά μας διασώζουμε το αρχαιότατο όνομά της. Ιδού τρεις αποκαλυπτικοί προαιώνιοι δεσμοί:

1) Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι στον Θερμαϊκό κατά τους Μηδικούς Πολέμους, πριν 2.500 σχεδόν χρόνια, υπήρχαν τρία κεντρικά πολίσματα: η Θέρμη, η Χαλάστρα και η Αλία. Αυτές συνένωσε, μετά δύο περίπου αιώνες, ο Βασιλεύς Κάσσανδρος σε μια μεγάλη πόλη στην οποία έδωσε το όνομα της συζύγου του και αδελφής του Μεγάλου Αλεξάνδρου: Θεσσαλονίκη. Αλία στην αρχαία ελληνική σημαίνει θαλασσινή και αλμυρή: άλς η αλμυρή θάλασσα και άλας το αλάτι της. Το άλας στη λατινική ονομάζεται sal-salis και στη λαλιά μας sare και, γι’αυτό, εμείς οι Βλάχοι ονομάζουμε Saruna τη Θεσσαλονίκη, δηλαδή Αλία όπως την ονόμαζε ο Ηρόδοτος. Την ονομασία Saruna βρήκαν μετά. χίλια χρόνια στα χείλη των γηγενών Βλάχων οι Σλάβοι τον 60 αιώνα μ.Χ. και, έτσι, την ονόμασαν Σόλουν.

2) Στα Αρχεία της Βενετίας φυλάσσεται έγγραφο του 1430 με το οποίο η Σύγκλητος εξουσιοδότησε τον Ενετό Βάϊλο της βενετοκρατούμενης Θεσσαλονίκης να στρατολογήσει Βλάχους πολεμιστές. Αυτοί τότε πολέμησαν τους Οθωμανούς πολιορκητές υπερασπιζόμενοι μέχρις ενός τη Θεσσαλονίκη τους την οποία είχαν εγκαταλείψει οι πλείστοι άλλοι κάτοικοί της.
 3) Η Αγία Παρασκευή είναι ανέκαθεν η προστάτιδα των Βλάχων που την ονομάζουν St Veneri και την ταυτίζουν με την αρχαία Θεά Αφροδίτη (Venus – Veneris στη λατινική). Στην Αγία Παρασκευή, λοιπόν, ήταν αφιερωμένος, από τον 5ο αιώνα ήδη, ο αρχαιότερος σωζόμενος χριστιανικός ναός της Αχειροποιήτου που τώρα θεωρείται -ανέκαθεν δήθεν- αφιερωμένος στην Παναγία. Όμως στην Αχειροποίητο εισήλθε Πορθητής το 1430 ο Σουλτάνος Μουράτ Β’, έθεσε τον «τουρά» του σε κίονα του αριστερού της κλίτους και την έκανε τζαμί. Επί πέντε αιώνες από τότε μέχρι και το 1912, η Αχειροποίητος ονομάζονταν Εσκί Τζουμά τζαμί, δηλαδή τζαμί της Παλαιάς Παρασκευής. Ακόμη και σήμερα στην Αχειροποίητο λειτουργεί, δεξιά, παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής. Άλλωστε, είναι εξακριβωμένο ιστορικά ότι, 170 χρόνια μετά την άλωση, οι Βλάχοι κυριαρχούσαν στην πόλη. Ο καθηγητής και ακαδημαϊκός Μιχαήλ Σακελλαρίου υπογραμμίζει:

Το 1605 οι Βλάχοι αποτελούσαν το μισό του χριστιανικού πληθυσμού της Θεσσαλονίκης.
Εξ άλλου, πλησιάζοντας τους καιρούς μας, στο παμπάλαιο αγίασμα της Αγίας Παρασκευής, έξω από την Ληταία πύλη των τειχών, η Φιλόπτωχος Αδελφότης Θεσσαλονίκης, που διοικούσαν Βλάχοι, ίδρυσε το 1900 τα Νεκροταφεία της Αγίας Παρασκευής. Τον πανηγυρικό λόγο των εγκαινίων μάλιστα εξεφώνησε Βλάχος: ο κορυφαίος φιλόλογος Πέτρος Παπαγεωργίου από το Κρούσοβο που αναφέρθηκε διεξοδικά. στα έως τότε αρχαιολογικά ευρήματα, ιδιαίτερα στις ενεπίγραφες επιτύμβιες στήλες οι οποίες μαρτυρούν σε συνέχεια ταφές στον ίδιο ακριβώς χώρο.
Δεν είναι καθόλου τυχαία, λοιπόν, η (ουσιαστικά επαν-) ίδρυση των Νεκροταφείων στο αγίασμα της Αγίας Παρασκευής, όπως θα μπορούσε κανείς ανελλήνιστος. Αντίθετα φανερώνει τον μυχιαίτατο ειρμό της Ιστορίας που από τα πανάρχαια χρόνια τηρούμε οι λατινοφωνήσαντες αυτόχθονες Έλληνες, υποσυνείδητα ασφαλώς αλλά οπωσδήποτε ακολουθώντας συνειδητά τα βήματα της παράδοσής μας.

Από τα αρχαιότατα χρόνια η θεά Αφροδίτη, που εμείς ταυτίζουμε με την Αγία Παρασκευή, λατρεύονταν με τρεις ιδιότητες: η Αφροδίτη του έρωτα και της ομορφιάς, η λιμενία Αφροδίτη των απάνεμων λιμανιών και της ναυσιπλοΐας και, τρίτον, η Αφροδίτη των νεκρών που τα σεβάσμια ιερά της λατρεύονταν στα αρχαία νεκροταφεία. Στα αρχαία νεκροταφεία της Θεσσαλονίκης έχουν βρεθεί πολλά πήλινα μικρά ειδώλια της θεάς ως κτερίσματα των νεκρών Θεσσαλονικέων και πολλά επιτύμβια με ανάγλυφη την μορφή της.

Η Φιλόπτωχος Αδελφότης Θεσσαλονίκης ιδρύεται το 1871, αμέσως μετά το βουλγαρικό σχίσμα, για να υπερασπισθεί τα ελληνικά εθνικά δικαιώματα. Ιδρυτής της ο Βλάχος Στέφανος Κων. Τάττης, γιός του Φιλικού Κωνσταντίνου Στ. Τάττη. Τον διαδέχονται στην προεδρία μέχρι το 1924 άλλοι τρεις Βλάχοι. Ενωρίτερα προστάτης των Ελληνικών Γραμμάτων ήταν Νάνος (Ιωάννης) Γούτα Καυταντζόγλου, ο πλουσιότερος προεστός της πόλης. Και ο Μιχαήλ Τοσίτσας, Μέγας Εθνικός Ευεργέτης, χρηματοδοτεί την πρώτη ελληνική σχολή που έχει μόλις ιδρύσει ο επίσης Βλάχος προεστός Δημητράκης Μπαλταδώρος Οικονόμου. Το 1900 ο Άθως Ρωμάνος, Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη, αναφέρει στον προϊστάμενό του Υπουργό των Εξωτερικών τα εξής:

Ενταύθα, ως γνωστόν, ζώσι πολυάριθμοι βλαχόφωνοι καταγόμενοι εκ Κρουσόβου, Νεβέσκης, Μεγαρόβου, Βελισσού, Κλεισούρας, Σαμαρίνης και Βεροίας, οίτινες Έλληνες θεωρούντες εαυτούς και ελληνικά σκεπτόμενοι και εκπαιδευόμενοι, ικανήν ζωήν παρέχουσιν εις το φθίνον ιθαγενές ελληνικόν στοιχείον ίνα μη προσθέσω και τους εκ του Βλαχολειβαδίου πολιαρίθμοιυς βλαχοφώνους οίτινες παλαιόθεν έχουσιν ενσωματωθεί. Εάν αποχωρισθώσιν ούτοι αφ’ ημών και αδιαφορίαν έχωσιν εις το μέλλον προς τα ημέτερα, η ενταύθα Ελληνική Κοινότης θέλει περιπέσει εις θέσιν μη ισοφαρίζουσαν ουδέ προς την επήλυδα βουλγαρικήν παροικίαν.

Έτσι αρχίζει ο ένοπλος Μακεδονικός Αγώνας με κέντρα τη Θεσσαλονίκη και το Μοναστήρι όπου πρωταγωνιστούν οι Βλάχοι. Στη Θεσσαλονίκη το Εκτελεστικό του Αγώνα έχει 8 μέλη. Οι έξη είναι οι Βλάχοι: Δημήτριος Ζάννας και Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου από το Λιβάδι του Ολύμπου, Κωνσταντίνος Τορνιβούκας από την Κλεισούρα, Αλκιβιάδης Μάλτος από το Μοναστήρι, Αργύριος Ζάχος από τα Βελεσσά και Γεώργιος Σαμαράς από το Σέλι. Σύνδεσμος ο φαρμακοποιός Μιλτιάδης Κέννας από τον Ασπροπόταμο, που είχε το φαρμακείο του αντίκρυ από το αρχοντικό του πρωταγωνιστού ιατρού Δημ Ζάννα στη λεωφόρο Χαμηντιέ, τώρα Εθνικής Αμύνης.
Τον Αγώνα συντονίζει ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη Λάμπρος Κορομηλάς, ο οποίος αργότερα δηλώνει στον Αλέξανδρο Δ. Ζάννα, γαμβρό της Πηνελόπης Δέλτα:
Αν δεν είχα μαζί μου τους Κουτσόβλαχους, δεν θα μπορούσα να βγάλω πέρα τον Μακεδονικό Αγώνα.
Την μαρτυρία του διασώζει ο Γεώργιος Μόδης. Μακεδονομάχος υπουργός και βάρδος του Αγώνα από το Μοναστήρι.
Περιορίζοντας τον ιστορικό ορίζοντα στον 20ο και στην αυγή του 21 αιώνα εξακριβώνουμε ότι οι Βλάχοι πρωταγωνίστησαν και άφησαν ανεξίτηλη τη σφραγίδα τους σε όλες ανεξαιρέτως τις πτυχές της ζωής της Θεσσαλονίκης: παιδεία και λογοτεχνία, κοινωνία και ευεργεσία, οικονομία και πολιτική, τέχνες και ψυχαγωγία, αθλητισμός και συνδικαλισμός. 

Συχνά κράτησαν τα ηνία και πάντοτε επηρέασαν αποφασιστικά την ηγεσία. Βλάχοι ήσαν έξη Δήμαρχοι της Θεσσαλονίκης και πέντε Αντιδήμαρχοι, πέντε Δήμαρχοι- Δήμων της Μείζονος Θεσσαλονίκης, δύο Αντινομάρχες της, οκτώ ευεργέτες της, έξη υπουργοί και τρεις υφυπουργοί, σαρανταένας καθηγητές Πανεπιστημίου, πέντε εκδότες επτά εφημερίδων, οκτώ διευθυντές επτά εφημερίδων, εικοσιεπτά Πρόεδροι και έξη Γενικοί Διευθυντές κορυφαίων Οργανισμών, επιστημονικών Συλλόγων και Ιδρυμάτων, ιδιοκτήτες δώδεκα εμβληματικών ξενοδοχείων καθώς επίσης ιδιοκτήτες πολλών κεντρικών μεγάρων, πολυκαταστημάτων, βιομηχανιών, ζαχαροπλαστείων, νυκτερινών κέντρων κ.α., σπουδαίοι επιστήμονες, επιχειρηματίες, έμποροι, βιομήχανοι, χρυσικοί κ.λ.π.

Δήμαρχος Θεσσαλονίκης από το 2011 είναι ο Γιάννης Μπουτάρης από τη Νέβεσκα και Αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης ο Απόστολος Τζιτζικώστας από τη Νέβεσκα και τα Τρίκαλα. Αντιδήμαρχοι: η Καλυψώ Γούλα και ο Κωνσταντίνος Ζέρβας. Βουλευτής Θεσσαλονίκης, του Κ.Κ.Ε., από το 2004 συνεχώς ο Συρρακιώτης καθηγητής Ιωάννης Ζιώγας.
Μέχρι το 2010 οι εξής Βλάχοι της Θεσσαλονίκης διετέλεσαν:

Υπουργοί: Αλέξανδρος Ζάννας, Χριστόφορος Νάλτσας Τάκος Μακρής, Γιώργος Μ. Λιάννης, Γιώργος Τζιτζικώστας και Χρήστος Φώλιας,
Υφυπουργοί: Δημήτριος Ευρυγένης, Ανδρέας Καζάζης και Λευτέρης Τζιόλας
Δήμαρχοι Θεσσαλονίκης: Πέτρος Συνδίκας, Κωνστ. Τάττης, Γεώργιος Σερεμέτης, Δημήτριος Κ.Ζάννας και Αθανάσιος Γιαννούσης
Δημαρχεύσαντες: Τάσκος Γιαννούλης και Αθανάσιος Καζινάρης
Αντιδήμαρχοι: Νικόλαος Ταχιάος, Απόστολος Τσουρέκας, Ματθαίος Τσούγκας
Πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου επί 20 χρόνια ο Σωτήρης Καπετανόπουλος
Αντινομάρχης και Πρόεδρος του Νομαρχιακού Συμβουλίου Μιχάλης Τζιόλας, τώρα Σύμβουλος της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Αντινομάρχης, επίσης, επί 4 χρόνια ο ιατρός Μιχάλης Λιάκος από το Πισοδέρι.
Δήμαρχοι Μείζονος Θεσσαλονίκης: Ευόσμου Τάκης Χατζηβρέττας, Ωραιοκάστρου Νικ.Μιτάτος, Πυλαίας Απ. Κουκορίκος, Αξιού ΝικΣωυνίκας, Χορτιάτη Μιχ.Γεράνης, Καλλιθέας και από το 2011 Ωραιοκάστρου Τάκης Σαραμάντος.

Άρρηκτο ιστορικό κεφάλαιο είναι η συμβολή των Βλάχων στις επιστήμες.
Στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο καταγράφονται ως εξής:
Πρυτάνεις οι Δημήτριος Καρανίκας και Κωνσταντίνος Δεμίρης
Αντιπρύτανεις 2010-3 η Δέσπω Λιάλιου
Καθηγητές - συχνά συνιδρυτές και Κοσμήτορες- Σχολών:
Ιατρική: Κάρολος Αλεξανδρίδης, Ματθαίος Τσούγκας ιατροδικαστής, Γιάννης Παπαδήμος, Γιώργος Παπαζαχαρίου, Βασίλης Θωμαΐδης, Αλέξανδρος Αλεξανδρίδης, Άρης Μπουσουλέγκας,
Οδοντιατρική: Λεωνίδας Πισιώτης, Αναστάσιος Θ.Τσίρλης, Νικόλαος Παρίσης
Κτηνιατρική: Κωνσταντίνος Βλάχος
Νομική: Δημήτριος Σάντης, Δημήτριος Καρανίκας, Ιωάννης Ζησιάδης, Κωνσταντίνος Βαβούσκος, Τηλέμαχος Φιλιππίδης, Δημήτριος Ευρυγένης, Χαράλαμπος Παπαστάθης, Καλλιόπη Κούφα, Αλίκη Κιάντου-Γίαμπούκη, Βασίλειος Κιάνιος, &ινθή Περάκη, Ελίζα Αλεξανδρίδη, Μαριάνος Καράσης
Θεολογική: Βασίλειος Έξαρχος, Αντώνιος-Αιμίλιος Ταχιάος, Στέργιος Σάκκος, Μιχάλης Τρίτος τώρα Κοσμήτωρ, Ιωάννης Κογκούλης, Μιλτιάδης Κωνσταντίνου και Δέσπω Λιάλιου τώρα Αντιπρύτανις
Πολυτεχνική: Γεώργιος Νιτσιώτας, Κωνσταντίνος Δεμίρης, Γιώργος Μ.Λιάνης, Βασίλειος Μέρτζιος
Χημείας: Ιωάννης Ζιώγας
Φιλοσοφική: Μαρία Παπαγεωργίου, Νικόλαος Κατσάνης. Αντώνης Μπουσμπούκης, που έγραψαν σπουδαία έργα για τους Βλάχους
Πανεπιστήμιο Μακεδονίας: Ιωάννης Ξηροτύρης και Βάϊος Λάζος

Συνεχίζοντας την πατρώα παράδοση των Μεγάλων Εθνικών Ευεργετών και στη Θεσσαλονίκη, τής χαρίζσυν: ο αρχιτέκτων Λύσσανδρος Καυταντζόγλου το Καυταντζόγλειο Στάδιο, ο ιατρός Αλέξανδρος Καρίπης το Καρίπειον Ίδρυμα και το Καρίπειον Μέλαθρον, η Αλίκη Νέστορος Τέλλογλου, κόρη Ναούμ Ωρολογά, το Τελλόγλειο Ίδρυμα. ο Δημήτρης Ζάννας το Μουσείο του Μακεδονικού Αγώνα και στην Αμερικανική Γεωργική Σχολή το μεγάλο κτήμα του, ο καθηγητής Αλέξανδρος Σβώλος την βιβλιοθήκη του στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, ο συμβολαιογράφος Μενέλαος Οικονόμου 10.000 χρυσές λίρες στη Σχολή Τυφλών. Κορυφαίοι οι αδελφοί Νικόλαος και Λεωνίδας Παπαγεωργίου το Νοσοκομείο Παπαγεωργίου.
Βλάχοι, με τις εφημερίδες τους και την πένα τους, καθοδηγούν επί 175 χρόνια την κοινή γνώμη, την κοινωνία και την πολιτική της Βορείου Ελλάδος από τη Θεσσαλονίκη. Κυριαρχούν πραγματικά στον Τύπο.
Ο Σοφοκλής Γκαρμπολάς από την Κρανιά του Ολύμπου ιδρύει το 1875 την πρώτη ελληνική εφημερίδα της Θεσσαλονίκης «Ερμής» και στη συνέχεια «Φάρος της Μακεδονίας». Τον Γκαρμπολά συνδράμουν αποφασιστικά δύο επιφανείς Βλάχοι: Ο πεθερός του Δημ. Μπαλταδώρος και ο τότε Μητροπολίτης -ο μετέπειτα μέγας Οικουμενικός Πατριάρχης Ιωακείμ ο Γ’ Μεγαλοπρεπής από το Κρούσοβο.
Την δεύτερη ελληνική εφημερίδα «Νέα Αλήθεια» διευθύνει ο Βλάχος Ιω. Μπήτος.

Την «Μακεδονία» ιδρύει το 1910 ο Κωνσταντίνος Βελλίδης από την Αγία Παρασκευή της Δεσκάτης η οποία σε βυζαντινά έγγραφα και στον Κώδικα της Μητροπόλεως αναφέρεται ως Ντεσικάτα και Δεσικάτη. (Ντεσικάτα στα βλάχικα σημαίνει σχισμένη γιατί η πόλη σχίζεται από χαράδρες). Πρώτος την διευθύνει το 1911 ο Βασίλειος Μεσολογγίτης από τη Νέβεσκα. Κατάγεται από την πολεμική φάρα Ζιούρκα που πολεμιστές της, μαζί με εκατοντάδες άλλους Βλάχους, υπερασπίσθηκαν το πολιορκημένο Μεσολόγγι και, μετά την Ηρωική Έξοδο, κατέφυγαν στη Θεσσαλονίκη η οποία, γι’αυτό, τους ονόμασε Μεσολογγίτες.

Ο Γιάννης Βελλίδης, μεγάλο αφεντικό της Θεσσαλονίκης, το 1963 ιδρύει την εφημερίδα «Θεσσαλονίκη» την οποία, αργότερα, διευθύνει ο Λάζαρος Χατζηνάκος από το Πισοδέρι με αθλητικογράφο τον μετέπειτα βουλευτή Φλωρίνης και υφυπουργό Γιώργο Θ.Λιάνη από την Κλεισούρα.
Το 1910 ο Αθανάσιος Βόγας από το Μοναστήρι εκδίδει «Το Σύνταγμα».
Μετά το 1914, στην εφημερίδα «Το Φως» αρθρογραφεί ο Θ.Χατζηγώγας.
Την εφημερίδα «Ελληνικός Βορράς» του Π.Ξ.Λεβαντή, διευθύνουν διαδοχικά επί μισόν αιώνα ο Βασίλειος Μεσολογγίτης, ο Ηλίας Κύρου, ο Γεράσιμος Μ.Δώσσας και ο Ν.Ι.Μέρτζος ο οποίος διευθύνει επίσης την εφημερίδα «Εσπερινή Ώρα» και επί 27 έτη το περιοδικό «Μακεδονική Ζωή»
Τις εφημερίδες «Δράσις», «Ελεύθερος Λαός» και «Μακεδονικά Σπορ» ιδρύει, αρχές δεκαετίας του ‘60, ο Τάσος Νάστος και διευθύνουν ο Κίμων Οικονόμου και ο Νίκος Μπακόλας.
Στην Αθήνα ο Κίτσος Τεγόπουλσς το 1974 ιδρύει την εφημερίδα «Ελευθεροτυπία». Κορυφαίοι δημοσιογράφοι πανελλαδικά οι Θεοφύλακτος Παπακωνσταντίνου, Χρήστος Φιλιππίδης, Κώστας Σισμάνης Χρήστος Πασσαλάρης και Δημ.Στεργίου
Τις πρώτες ιδιωτικές κλινικές της Θεσσαλονίκης ιδρύουν ο Κων.Δαν και οι αδελφοί Κούφα. Το Δημοτικό Νοσοκομείο ο Γ.Οικονόμου. Συνιδρυτής της Ψυχιατρικής Κλινικής Πισσαλίδη ο Γεώργιος Καρίπης.
Την Εμπορική Σχολή ιδρύει ο ιερομόναχος Στέφανος Νούκας. Νούκα στα βλάχικα σημαίνει καρύδι. Είναι συνηθισμένο οι Βλάχοι να αποδίδουν στη λαλιά τους τα παλαιά βυζαντινά επώνυμά τους, όπως εν προκειμένω Καρύδης. Π.χ. ο Μέγας Διδάσκαλος του Γένους Κωτούνιος, που έδρασε εθνωφελώς στη Βενετία, προέρχονταν από τη βυζαντινή οικογένεια Κυδώνη. Το κυδώνι οι Βλάχοι ονομάζουν γκοτούνιου. Μια άλλη απόδειξη ότι ακολουθούν αδιάκοπα τον ειρμό του ελληνισμού.

Την τοπογραφία της Θεσσαλονίκης καθ’όλον τον 20ό αιώνα ορίζουν εμβληματικά κτίρια, ξενοδοχεία και επιχειρήσεις Βλάχων καθώς επίσης οδοί αφιερωμένες σε Βλάχους. Και, βέβαια, όταν έλεγες Φλόκα όλοι οι Έλληνες εννοούσαν την πιο γλυκειά και αριστοκρατική Θεσσαλονίκη. 
Όταν έλεγες Μεντιτερρανέ εννοούσαν την βαρύτερη αρχοντιά της. Με βάση την μελέτη και τα σχέδια του μεγάλου Βλάχου αρχιτέκτονα Αργύρη Ζάχου αναστηλώθηκε στη Θεσσαλονίκη ο ιστορικός ναός του πολιούχου Αγίου Δημητρίου.

Ας περπατήσουμε τους δρόμους και τους τόπους που οι δικοί μας σημάδεψαν:
Τα ξενοδοχεία: Μεντιτερρανέ, Μάντσεστερ, Μοντέρν, Ριτς, Πέλλα, Παλλάς, Βίλλα Ριτς, Μαδρίνος, Σίτυ, Βικτώρια, Αίγυπτος, Πατέρα Χαν και Χάνι Σωσσίδη
Τα Μέγαρα : Βαλασύρη, Βόγα, Φλόκα, Δημητριάδη, Οικονόμου, Ζαν Νίκου, Καρίπειον Μέλαθρον, Δώδου, Σκαπέρδα, Σταθάκη, Παπαδήμα, Μπούρου, Νούσιου, Σωσσίδη, Φάληρο, Κόκκινο Σπίτι, Μιραμάρε, οι βίλλες Φλόκα και Φ. Καζάζη και η αυτοκρατορική Βίλλα Ριτζ όπου σήμερα λειτουργεί ο πολυπληθής ομώνυμος οικισμός πολυτελείας.

Επιτροχάδην αναφέρονται ενδεικτικά διαπρεπείς Βλάχοι Θεσσαλονικείς κατά τομείς:
Βιομηχανία: σοκολατοποιΐα Φλόκα, χημικά Κράλλης, κατασκευές Καρίπη, οινοποιΐα Ι.Μπουτάρης, φερμουάρ Ζάμα Καζάζης, γαλακτοκομία Κολιός και «Αγνό», αλουμίνιο Δημήτρης Τζήκας
Καπνέμποροι: Κωνσταντίνος και Αλέξανδρος Μίσσιου, Κωνσταντίνος Τορνιβούκας και Γεώργιος Σωσσίδης ο επικαλούμενος Μαχαραγιάς.
Εισαγωγείς ξυλείας: Κόκκου, Μπουσβάρος, Μπιλιμάτσης, Κουγιουμτζής
Πολυκαταστήματα: Καραδήμου-Σταμούλη, Χρυσικοπούλου και στοά Χρυσικοπούλου.
Αυτοκίνητα: Ιωάννης Μανδύλας.

Μουσικοί: Αιμίλιος Ριάδης κορυφαίος αρχιμουσικός. Σωτήριος Γραικός ο ιδρυτής του πρώτου Ωδείου. Χρήστος Δέλλας και Ντάνυ Δοσίου διευθυντές του Κρατικού Ωδείου. Αστέρης Τσώτας.
Ζωγράφοι: Κώστας Αούστας, Νικόλαος Κουπέγκος, Κώστας Βαβάτσης, Ιουλία Αγραφιώτη, Θανάσης Γιαννούσης.
Εκκλησία: ο μακαριστός πια Μητροπολίτης Λαγκαδά Σπυρίδων και ο Πρωτοσύγκελος Θεσσαλονίκης Δημήτριος Βακάρος.

Διεθνείς καλαθοσφαιριστές: οι Τώνης Φλόκας, Τάκης και Κώστας Παρίσης, Αστέρης Γούσιος, Τάκης Ρόκος, Στέργιος Μπουσβάρος, Γιάννης Παπαδήμας, Άρης Μπουσουλέγκας και Χατζηβρέττας.


Κανένας δεν τραγούδησε και δεν ύμνησε περισσότερο τη Θεσσαλονίκη στο λαϊκό τραγούδι όσο ο Βλάχος ανυπέρβλητος λαϊκός βάρδος της Βασίλης Τσιτσάνης.
Οι μνημονευθέντες προϋποθέτουν μιαν ανθρωπογεωγραφία Βλάχων σε μεγάλο βάθος χρόνου και δράσεων. Ιχνογραφούν απλώς -και μάλιστα ελλειπτικά- την παρουσία των Βλάχων στη Θεσσαλονίκη τα τελευταία μόνον 110 χρόνια. 
Έστω πολύ θαμπά, φανερώνουν πως δίχως Βλάχους δεν νοείται Θεσσαλονίκη -ούτε ελληνική ταυτότητα έως το 1920. Υπογραμμίζεται με έμφαση ότι όσα ονόματα μνημονεύθηκαν ήδη, αναφέρονται ενδεικτικά. Ας συγχωρεθεί ότι πιθανότατα παρασιωπήθηκαν αρκετά σημαντικά γιατί, αν γίνονταν πλήρης καταγραφή των επιφανών Βλάχων της Θεσσαλονίκης θα χρειάζονταν μεγάλη μονογραφία η οποία αποτελεί χρέος οφειλόμενο στην Ιστορία και την κοινωνία αυτής της περιμάχητης πόλης μας.

Νικόλαος Ι. Μέρτζος
Πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών
Δημοσιογράφος και συγγραφέας
Οι Βλάχοι της Θεσσαλονίκης

ΠΗΓΗ και πιο αναλυτικό κείμενο: www.vlahoi.net



ΓΟΥΝΑ ΠΑΡΟΥ-Ένα εξαιρετικό λιόκαυτο ψάρι         

                                             

                                       


Η γούνα είναι ένας εξαιρετικός μεζές που συνηθίζεται κυρίως στo νησί τη Πάρου, αλλά πολλές φορές γίνεται και στην Νάξο. Τα ψάρια που μπορείτε να φτιάξετε τη γούνα είναι κατά κύριο λόγο ο κολιός, αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε επίσης σκουμπρί, παλαμίδα ή ακόμη και ασπροσάφριδα.    
                                     

                       
ΥΛΙΚΑ : 1 ή περισσότεροι (ανάλογα με τα άτομα που θα φάνε) κολιοί, αλάτι χοντρό, λίγη τριμμένη ρίγανη και λαδολέμονο.


ΕΚΤΕΛΕΣΗ : Αφού πλύνουμε καλά τα ψάρια και αφαιρέσουμε εντόσθια και βράγχια, ανοίγουμε το ψάρι στη μέση με ένα κοφτερό μαχαίρι και αφαιρούμε το κεντρικό κόκαλο (το φιλετάρουμε), χωρίς να χωρίσουμε το ψάρι.                                             
Ρίχνουμε, κατά προτίμηση, χοντρό αλάτι και ρίγανη, το βάζουμε σε μια σχάρα, αφού προηγουμένως στη σχάρα έχουμε τοποθετήσει ένα τούλι για να μην κάτσουν επάνω στο ψάρι διάφορα έντομα. Ανάμεσα στο τούλι βάζουμε τα ψάρια και τα αφήνουμε στον ήλιο, τουλάχιστον για 3 – 5 ώρες μέχρι να χάσει τα πολλά υγρά του.    
Πολλοί αφήνουν τα ψάρια και 3 ημέρες, αλλά σ’ αυτήν την περίπτωση τα ψάρια θα ξεραθούν και χάνουν μέρος ης νοστιμιάς τους.     
                                                                                                                                          Μόλις τα ψάρια αρχίζουν να χάνουν τα υγρά τους, τα παίρνουμε και τα βάζουμε στα κάρβουνα ή όσοι δεν έχουν ψησταριά με κάρβουνα, τα βάζουν στην ηλεκτρική ψησταριά. Τα αφήνουν περίπου 20 λεπτά και η γούνα μας είναι έτοιμη. Την περιχύνουμε με λαδολέμονο, ρίχνουμε και λίγο ψιλοκομμένο μαϊντανό και  τα πιάτα μας την περιμένουν με αγωνία.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  Το ουζάκι ή το τσιπουράκι, είναι εκείνα που θα συνοδεύσουν τη γούνα μας.


Καλή σας Απόλαυση !  
                       



ΜΠΑΚΑΛΙΑΡΟΣ ΚΑΛΑΜΑΤΙΑΝΟΣ (ΤΣΙΛΑΔΙΑ)



Μια αυθεντική γεύση από την τοπική κουζίνα της Καλαμάτας που συνδυάζει το γλυκό της σταφίδας με το αλμυρό του μπακαλιάρου. Ένα φαγητό με ιδιαίτερη, ξεχωριστή γεύση που πρέπει όλοι να το δοκιμάσουν !

Η συνταγή αυτή, μπορεί να γίνει και με άλλα ψάρια, όπως συναγρίδες,  πεσκανδρίτσα,  σφυρίδα, μουγγρί, ροφό, και καπόνια.   


   
                   




ΥΛΙΚΑ 

4 φιλέτα από μπακαλιάρο παστό
2 μεγάλα κρεμμύδια κομμένα σε ροδέλες
3 σκελίδες σκόρδο λιωμένες
2-3 ντομάτες κομμένες σε φέτες
1 ποτήρι χυμό από ντομάτα στημένη.
1 φλυτζάνι μαύρη Κορινθιακή σταφίδα
1 φύλλο δάφνης
1 φλυτζάνι Αγνό Παρθένο Ελαιόλαδο Καλαμάτας.
αλάτι και πιπέρι.                                                                                                                               

ΕΚΤΕΛΕΣΗ :

Καθαρίζουμε τον μπακαλιάρο, τον ξαλμυρίζουμε και τον βάζουμε να στραγγίξει.
Καθαρίζουμε τα κρεμμύδια και τα κόβουμε σε ροδέλες.
Χτυπάμε το σκόρδο με το γουδί, ώστε να λιώσει.
Αν χρειαστεί, καθαρίζουμε τη σταφίδα από τις ουρίτσες.
Στύβουμε τη φρέσκια ντομάτα στο σουρωτήρι.
Σε ένα τηγάνι βάζουμε το ελαιόλαδο Καλαμάτας να κάψει.
Προσθέτουμε τα κρεμμύδια, το σκόρδο και τα τσιγαρίζουμε μέχρι να μαλακώσουνε.
Προσθέτουμε τον φρέσκο χυμό ντομάτας (αν θέλουμε μπορούμε να διαλύσουμε μαζί και λίγο πελτέ) αφήνουμε βράσουν για ένα πεντάλεπτο και ρίχνουμε την σταφίδα.
Ανακατεύουμε και κατεβάζουμε το τηγάνι από τη φωτιά.
Κόβουμε τις ντομάτες σε φέτες στρογγυλές, τις στρώνουμε σε μια βαθιά κατσαρόλα και επάνω τους ακουμπάμε τα φιλέτα του μπακαλιάρου.
Απλώνουμε στο φαγητό την σάλτσα που έχουμε ετοιμάσει, βάζουμε τη δάφνη, αλατοπιπερώνουμε και αν χρειαστεί συμπληρώνουμε με λίγο χλιαρό νερό ώστε η σάλτσα να σκεπάζει σχεδόν τον μπακαλιάρο.
Μαγειρεύουμε σε σιγανή φωτιά για μισή περίπου ώρα, μέχρι να δέσει η σάλτσα και να ανεβεί το ελαιόλαδο Καλαμάτας στην επιφάνεια.      

ΚΑΛΗ ΣΑΣ ΟΡΕΞΗ !!                                    




ΓΑΡΙΔΕΣ ΣΑΓΑΝΑΚΙ 

(Από το Εστιατόριο Μαϊάμι Θεσσαλονίκης)
                                                                               

                                                                                                  

ΥΛΙΚΑ :  
1 κιλό γαρίδες μεγαλούτσικες, 3 μεγάλες ντομάτες ξεφλουδισμένες και περασμένες στο multi, 100 gr φέτα τριμμένη, 100 γρ βούτυρο φρέσκο, ½ πιπεριά καυτερή πράσινη κομμένη σε ροδέλες,                                         
1 κουτ. Σούπας ψιλοκομμένο μαϊντανό φρέσκο, 1 φλ. Τσαγιού λευκό κρασί                                                                                   3 κ. σούπας αγνό παρθένο ελαιόλαδο Καλαμάτας
3 κ. γλ. Ζάχαρη, 1 κ.γ. αλάτι.               

 ΕΚΤΕΛΕΣΗ :                                                                                                                                                        Επιλέγουμε μεγάλες γαρίδες. Τις καθαρίζουμε αφαιρώντας το κέλυφος, διατηρώντας όμως το κεφάλι. Σε ένα τηγάνι ρίχνουμε ψιλοκομμένη ντομάτα και ένα ποτήρι νερό, ένα ποτήρι λευκό κρασί και επίσης ένα ποτήρι αγνό παρθένο ελαιόλαδο Καλαμάτας. 
                                                                  
Στη συνέχεια ρίχνουμε στο τηγάνι τις γαρίδες και ένα κ.γ αλάτι και 3 κγ ζάχαρη. Με μια τσιμπίδα, γυρίζουμε τις γαρίδες από την άλλη μεριά, η σάλτσα έχει αρχίσει να δένει και επειδή οι γαρίδες δεν πρέπει να μένουν πολύ ώρα στη φωτιά, ρίχνουμε τα υπόλοιπα υλικά, όπως τη φέτα, καυτερή πιπεριά, μαϊντανό και φρέσκο βούτυρο.  

 Από εκεί και μετά παίρνουμε το τηγάνι στο χέρι και το μετακινούμε μπρος – πίσω, δεξιά αριστερά, ώστε χρειαζόμαστε ένα 2λεπτο για να είναι έτοιμες οι γαρίδες μας. Αυτό το υπέροχο, μυρωδάτο φαγάκι, με τις απίθανες γεύσεις, ασφαλώς συνοδεύεται από ένα ουζάκι.                                                                                                                                


ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Όσοι θέλουν μπορούν να μη βάλουν κρασί και να βάλουν ½ ποτήρι ούζο. Σ’ αυτήν την περίπτωση, αντί μαϊντανό, θα βάλετε μάραθο και η  συνταγή μας θα γίνει πολύ καλύτερη.  



Οι άνθρωποι της πρώιμης μεσαιωνικής Ελλάδας



Αναδημοσιεύουμε παρακάτω άρθρο που δημοσίευσε η αντιεθνικιστική κίνηση στο blog της και κρίνουμε ότι παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, ανεξαρτήτου ιδεολογικής τοποθέτησης. Το άρθρο ασχολείται με τους ανθρώπους της μεσαιωνικής Ελλάδας, τη συνείδησή τους, την κουλτούρα, τη γλώσσα τους κλπ.

"Αν και το ζήτημα της εθνικής καταγωγής των Νεοελλήνων, μετά την κυκλοφορία των σχετικών με αυτό βιβλίων του Φαλμεράυερ, έχει οδηγήσει σε πολλές χιλιάδες σελίδες γραμμένες από εθνικιστές συγγραφείς (με πρώτον τον Παπαρρηγόπουλο), που προσπαθούν να μας πείσουν ότι υπήρχε ελληνικό έθνος στην αρχαιότητα που συνέχισε να υπάρχει και επί Ρωμαϊκής και Βυζαντινής αυτοκρατορίας, λίγες είναι οι σελίδες από τολμηρούς συγγραφείς, όπως ο Γιώργος Νακρατζάς, ο Δημήτρης Λιθοξόοου και ο Γιάννης Λάζαρης, οι οποίοι αντικρούουν τον επίσημο, και δυστυχώς κυρίαρχο, εθνικό μύθο. 

Γι’ αυτό και είναι πάντα ιδιαίτερα χρήσιμες οι σελίδες που, όπως οι παρακάτω που μεταφράσαμε, ενισχύουν τις γνώσεις μας για τους παλαιότερους κατοίκους αυτής της χώρας και επιβεβαιώνουν την ανυπαρξία εθνικής συνείδησης πριν την δημιουργία του ελληνικού κράτους και ιδιαίτερα κατά τον πρώιμο μεσαίωνα.

 Οι σελίδες αυτές αποτελούν τα συμπεράσματα του βιβλίου του αμερικανορουμάνου καθηγητή της ιστορίας Φλορίν Κούρτα, το οποίο πραγματεύεται την «Ιστορία των Ελλήνων από το 500 μ.Χ. ως το 1050 μ.Χ», και το οποίο εκδόθηκε από το πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, στα πλαίσια μιας σειράς βιβλίων που πραγματεύονται την ιστορία των Ελλήνων από την αρχαία εποχή ως σήμερα.

 Από αυτές προκύπτει ότι κατά τον πρώιμο μεσαίωνα, οι κάτοικοι αυτής της χώρας δεν θεωρούσαν ότι αποτελούν ελληνικό έθνος και, όσοι δεν είχαν εγκατασταθεί σε αυτήν την χώρα κατά την διάρκεια ή μετά τις μεγάλες βαρβαρικές επιδρομές που οδήγησαν στην διάλυση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στην Δύση και τον περιορισμό της στην Ανατολή, δηλ. ήταν ντόπιοι, θεωρούσαν τους εαυτούς τους Ρωμαίους. 

Και ας είχαν για γλώσσα τους τα Ελληνικά, αφού αυτά ήταν η γλώσσα του ανατολικού μέρους της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και όχι μόνο της χώρας που είχαν κατοικήσει οι αρχαίοι  Έλληνες, όπως σήμερα για το μεγαλύτερο μέρος της Αφρικής, η επικρατούσα γλώσσα είναι τα Αγγλικά και για το μικρότερο τα Γαλλικά.  Η γλώσσα δηλ. δεν αποτελούσε ελληνικό εθνικό χαρακτηριστικό.

Επίσης, από το βιβλίο του Φλορίν Κούρτα μαθαίνουμε ότι ο χαρακτηρισμός Σλάβοι, ή οι παρεμφερείς χαρακτηρισμοί, όπως ο χαρακτηρισμός Σκλαβηνοί, είναι δημιούργημα των Βυζαντινών συγγραφέων και ουδέποτε οι διάφορες φυλές που εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα κατά τον πρώιμο μεσαίωνα, και μιλούσαν άλλες γλώσσες μέχρι να επικρατήσουν και σε αυτές τα Ελληνικά, όπως επικρατήσανε στους Αφρικανούς τα Αγγλικά και τα Γαλλικά,  είχαν εθνική Σλαβική συνείδηση ή αναγνώριζαν τον εαυτό τους σαν Σλάβους.

Τέλος, η παρουσία τέτοιων φυλών, οι οποίες, από τον 6ο μέχρι τον 8ο αιώνα, κατάφεραν να κυριαρχήσουν στην (σημερινή) ελληνική ύπαιθρο, αποδεικνύεται, εκτός από τις αναφορές των Βυζαντινών συγγραφέων σε αυτές, ακόμα και από αρκετά αρχαιολογικά ευρήματα, για τα οποία υπάρχουν εκτενείς αναφορές στο βιβλίο του Κούρτα. Κατά συνέπεια, η υποβάθμιση της παρουσίας των φυλών αυτών στον τόπο που αργότερα περιέλαβε το νέο ελληνικό κράτος, στην οποία επιδόθηκαν και επιδίδονται συστηματικά οι εθνικιστές συγγραφείς, είναι επιστημονικά αστήρικτη " .


Περισσότερες λεπτομέρειες μπορείτε να διαβάσετε στο αναλυτικό άρθρο της Α.Κ. που ακολουθεί παρακάτω:




Τ’ ΑΓΙΑΝΝΙΟΥ ΤΟΥ "ΚΛΗΔΩΝΑ"

Τη νύχτα εκείνη του Άη Γιάννη
όταν έσβησαν όλες οι φωτιές
και μελέτησες τη στάχτη κάτω από τ’ αστέρια.

(Γιώργος Σεφέρης, Οι φωτιές του Άη Γιάννη)


ΦΩΤΟ ΑΠΟ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΜΕ ΦΩΤΙΕΣ ΤΟΥ ΑΪ ΓΙΑΝΝΗ

Ένα έθιμο του καλοκαιριού, τα τελευταία χρόνια η εθιμική ή αναβιωμένη επιτέλεση του "Κλήδωνα" στην κανονική του ημερομηνία (23 Ιουνίου) ή διασταλτικά οριζόμενη ημερομηνία, ανάλογα με τα πολιτιστικά προγράμματα των διοργανωτών-συλλογικοτήτων, (κοντά πάντα στο θερινό ηλιοτρόπιο) παρουσιάζει μεγάλη αντοχή ακόμη και στις λεπτομέρειές της. 

Δήμοι, Σύλλογοι, ΚΑΠΗ, οργανώνουν, με πυρήνα τα σχετικά έθιμα, θεατρικές και μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις, ανοίγοντας την θερινή περίοδο των πανηγυριών. Πολύ συχνά οι αναβιώσεις γίνονται με τη συμμετοχή ομάδων από διαφορετικούς τόπους, τόσο στον αγροτικό χώρο όσο και σε αστικά κέντρα. συχνά στις αίθουσες μεγάλων κινηματογράφων (ΠΑΛΛΑΣ) ακόμη και στο Ηρώδειο. 

Έτσι το τελετουργικό εμπλουτίζεται ή ομογενοποιείται και κυκλοφορεί σχεδόν ομοιόμορφο στον ελληνικό χώρο. Μια φευγαλέα ματιά στο διαδίκτυο δείχνει πόσο διαδεδομένο, και στην ανα-βίωσή του, είναι, γεγονός που μαρτυρεί την προέλευσή του από το μακρινό παρελθόν. Οι φωτιές του Άη Γιάννη του Κλήδονα χαρακτηρίζονται συχνά ως το δημοφιλέστερο έθιμο του καλοκαιριού. Είναι φυσικό να προκύπτουν ερωτήματα και προβληματισμοί για τον τρόπο προβολής και αναπαράστασης ή την αλλοίωση, εφ’ όσον παύουν να αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της ζωής της κοινότητας και των συνθηκών που δημιούργησαν και διαιώνισαν το σχετικό τελετουργικό.                                                                                                                                                                                                                                                  Δυο με τρεις ημέρες πριν από το άνοιγμα του κλήδονα τα κορίτσια κάθε γειτονιάς ορίζουν το σπίτι στο οποίο θα ανοιχτεί. Στις 23 προετοιμάζεται ο κλήδονας στο προεπιλεγμένο σπίτι. Την παραμονή γίνεται σε όλη σχεδόν την Ελλάδα, η προετοιμασία για τον Κλήδονα. Το έθιμο με μαντικό περιεχόμενο συνίσταται στη μεταφορά από παιδί “αμφιθαλές (=με μάνα και πατέρα στη ζωή) αμίλητου νερού σε ένα σταμνί από πηγή. Όταν τελικά φτάσει στον προορισμό του χύνει το αμίλητο νερό σε δοχείο με στενό λαιμό για να μη βλέπει αυτός που βγάζει τα αντικείμενα όταν ανοιχτεί ο κλήδονας. Σε μερικά μέρη της Ελλάδας το δοχείο μεταφοράς του αμίλητου νερού πρέπει να είναι αμεταχείριστο. 

Στο νερό έχουν ρίξει οι κοπέλες της παντρειάς σημάδια τους (δαχτυλίδια, κουμπιά, κλωστές, μήλα κ.ά Ακολουθεί το κλείδωμα, παρετυμολογώντας το Κλήδονας από το κλειδί,-ώνω, και η ασφάλιση του δοχείου, ενώ μια γυναίκα, η ριζικάρισσα, απαγγέλει:                                                           

"Κλειδώνουμε τον κλήδονα μ’ ένα μικρό κλειδάκι  κι απόης τον αφήνουμε έξω στο φεγγαράκι. Κλειδώσετε τον κλήδονα με δόξα και με χάρη .Κι απού ’χει μήλο κόκκινο ταχυτέρου (αύριο) να το πάρει. Κλειδώνουμε τον κλήδονα με τ’ Άη -Γιαννιού τη χάρη  κι όποια χει καλοριζικό να δώσει να το πάρει. 

Μήλο ’βαλα στον κλήδονα κι είναι και μυρωδάτο. Κι αν δεν σε πάρω θα γενεί ο κόσμος άνω κάτω.Σήμερα που ’ναι τ’ Άη Γιαννιού του Θιου ζητώ μια χάρη  του χρόνου σαν και σήμερα να γίνουμε ζευγάρι.


Σήμερα που ’ναι τα Άη Γιαννιού, βάλε αρχή, κερά μου,  του χρόνου σαν και σήμερα να σ’ έχω αγκαλιά μου. Ε, Γλυκοπαναγία μου, που ’ναι στη γειτονιά σου, ζευγάρισέ το μήλο μου, να σ’ άφτω τα κεριά σου. Στο όνομα σου ορκίζομαι στο κλήδονα επάνω  αν δεν σε κάνω ταίρι μου καλιά ’χω να πεθάνω".




ΣΦΕΛΑ ΜΥΡΩΔΑΤΗ  ΣΤΟ ΠΗΛΙΝΟ

ΜΙΑ ΠΡΩΤΟΤΥΠΗ ΣΥΝΤΑΓΗ ΜΕ ΚΑΛΑΜΑΤΙΑΝΟ ΤΥΡΙ

ΥΛΙΚΑ (Για 4 άτομα).
800 ΓΡΑΜΜΑΡΙΑ ΣΦΕΛΑ Aφοί ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΙ ΜΕΣΣΗΝΗΣ.
1 ΜΕΓΑΛΟ ΛΕΜΟΝΙ,
4 ΣΚΕΛΙΔΕΣ ΣΚΟΡΔΟ,
ΑΓΝΟ ΠΑΡΘΕΝΟ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
1 ΜΑΤΣΑΚΙ ΦΡΕΣΚΟ ΘΥΜΑΡΙ.
10 ΤΟΜΑΤΙΝΙΑ
ΧΩΡΙΑΤΙΚΟ ΨΩΜΙ


ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Αρχικά κόβουμε τη σφέλα σε μεγάλους κύβους, ξύνουμε τρίμα από το λεμόνι, τρίβουμε το σκόρδο χωρίς τη φύτρα, κόβουμε τα τοματίνια σε τέταρτα και ξεχωρίζουμε το θυμάρι από το κοτσάνι του.        
                                                                                                                                                                                                                Στη συνέχεια σε ένα πήλινο σκεύος προσθέτουμε λίγο ελαιόλαδο στη βάση, τοποθετούμε τη σφέλα και πάνω της το ξύσμα λεμονιού, το τριμμένο  σκόρδο, φρέσκο θυμάρι, τα τοματίνια,το αγνό παρθένο ελαιόλαδο Καλαμάτας και ανακατεύουμε απαλά τα υλικά.

Στη συνέχεια ψήνουμε με  καλυμμένο  το σκεύος με αλουμινόχαρτο ή το καπάκι του πήλινου  σε προ θερμασμένο φούρνο στους 180ο  για 20΄.
Σερβίρουμε προαιρετικά με φρυγανισμένο χωριάτικο ψωμί.

Δοκιμάστε το θα το χαρείτε, θα το απολαύσετε !

OI ΑΡΡΑΒΩΝΕΣ ΣΤΗ ΜΑΝΗ


Η Μάνη είναι γνωστό πως είναι μια περιοχή με πολλές ιδιαιτερότητες και συχνά ανεξερεύνητες. Αξίζει λοιπόν τον κόπο να ασχολούμαστε κατά καιρούς με τα τοπικά ήθη και έθιμά και την ιστορική της διαδρομή.

Ένα από αυτά είναι οι αρραβώνες και ας περάσουμε να δούμε πως γίνονται ή μάλλον πως γίνονταν, αφού οι εποχές τα ήθη και τα έθιμα έχουν, σε μεγάλο βαθμό αλλά όχι εντελώς, αλλάξει...

Πριν τους αρραβώνες, συνήθως γίνονταν λίγες μέρες μετά τα φανερώματα, πάλι στο σπίτι της νύφης. Από τότε και μετά τα πράγματα, ήταν  πιο επίσημα και συμμετείχαν όλοι οι συγγενείς και φίλοι και από τις δύο πλευρές και φυσικά ο κουμπάρος.   
                                      
Πάνω σε ένα τραπέζι έβαζαν ένα εικόνισμα και πάνω σ’ αυτό τις βέρες που τις αγόραζε ο γαμπρός. Ο παπάς ή κάποιος ηλικιωμένος, φόραγε τις βέρες στους  νεοαρραβωνιασμένους που στέκονταν όρθιοι, μπροστά στο τραπέζι. Πρώτα σταύρωνε τις βέρες πάνω στο εικόνισμα τρείς φορές λέγοντας , «Εις το όνομα του πατρός και του Υιού και του Αγίου πνεύματος».

Έπειτα σταύρωνε και πόλι τις βέρες πρώτα στο μέτωπο του γαμπρού λέγοντας «Αρραβωνιάζεται ο δούλος του Θεού … τη δούλη του Θεού….» και έπειτα στο μέτωπο της νύφης λέγοντας, «Αρραβωνιάζεται η δούλη του Θεού … το δούλο του Θεού….».  Αυτό γινόταν τρείς φορές και μετά αφού φίλαγε τις βέρες αυτός και οι νεοαρραβωνιασμένοι, τους τις πέρναγε στα δάχτυλα. Ο κουμπάρος ή κάποιος άλλος άλλαζε τις  βέρες και η τελετή είχε τελειώσει. Ο γαμπρός φιλούσε τη νύφη και όλοι χτύπαγαν παλαμάκια, ενώ μερικοί κρυφογελούσαν                                                                             
Έπειτα γαμπρός και νύφη αλλά και οι συμπεθέροι «δέχονταν τα συγχαρήκια» και τα φιλιά συγγενών και φίλων και άρχιζε το γλέντι με τους αρραβωνιασμένους να κάθονται πλάϊ – πλάϊ, αφού προηγουμένως είχαν δοθεί τα δώρα, συνήθως χρυσαφικά, στη νύφη και το γαμπρό.                                                                                                                          
Ο γαμπρός και η νύφη μπορούσαν να μπαινοβγαίνουν ελεύθερα ο ένας στο σπίτι του άλλου, να κυκλφορούν  μαζί και να πηγαίνουν βόλτα. Πάντα όμως υπήρχε η άγρυπνη …  επιτήρηση της πεθεράς που φαίνεται πως είχε ξεχάσει τα δικά της. Βόλτες μακρινές σε μέρη  απόμερα και ξεμοναχιασμένα ήταν αυστηρά απαγορευμένα αλλά συνήθως … γίνονταν και μάλιστα συχνά.                                                                                                        Η νύφη πριν το γάμο της έκανε έγγραφη παραίτηση. Δήλωνε ότι πήρε την προίκα της και δεν έχει  καμιά άλλη απαίτηση ή μερίδιο τη μητρική και πατρική περιουσία. Όπως ακριβώς έγγραφαν τότε «έλαβεν την νόμιμη μοίραν» δηλαδή το μερτικό της.                                   


ΚΑΡΑΒΟΛΟΙ (Μεγάλασαλιγκάρια) ΣΚΟΡΔΑΛΙΑ                                                        Mια συνταγή από τις Λεύκες Πάρου


Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά εδέσματα της όμορφης Πάρου είναι οι Καράβολοι σκορδαλιά. Καράβολους στην Πάρο και ιδιαίτερα στις Λεύκες λένε τα σαλιγκάρια που έχουν μεγάλο μέγεθος. 
Οι καράβολοι στο νησί μαγειρεύονται με πολλούς τρόπους, όπως στιφάδο, κοκκινιστά, με βραστές πατάτες αλλά και μπουμπουριστά (για όσους Παριανούς κατάγονται από την Κρήτη). Οι καράβολοι σκορδαλιά (αλιάδα) μαγειρεύονται μόνο στις Λεύκες, καθώς είναι η αγαπημένη συνταγή των Λευκιανών, των κατοίκων του πανέμορφου ημιορεινού χωριού της Πάρου. 
Μάλιστα οι Λευκιανοί έχουν το παρατσούκλι “Καραβολάδες” – έτσι προσφωνούν τους Λευκιανούς απ’ τ’ άλλα χωριά της Πάρου – κάτι που όχι μόνο δεν τους ενοχλεί, αλλά την αγάπη τους για τους καραβόλους την κάναν λαϊκό πανηγύρι που γίνεται το πρώτο Σάββατο μετά τη γιορτή της Παναγίας τον 15Αύγουστο. Η γιορτή αυτή γίνεται σ’ ένα μεγάλο ανοιχτό χώρο, δίπλα από το Κοινοτικό Μέγαρο των Λευκών κάτω από το πευκοδάσος, χώρο που διαμορφώνεται με σειρές από τραπέζια και καρέκλες για τους πανηγυριστές, και είναι μιά από τις σημαντικότερες γιορτές της Πάρου. Εδώ σερβίρονται βέβαια καράβολοι σκορδαλιά, και όχι μόνο.

ΣΥΝΤΑΓΗ
Ο τρόπος καθαρίσματος, επεξεργασίας και μαγειρέματος των σαλιγκαριών είναι ο γνωστός. Κατ’ αρχήν βγάζουμε την πετσούλα από το στόμιο του κελύφους και τους βάζουμε στο πίτουρο για να καθαρισθεί ο καράβολας. Αν δεν βρείτε πίτουρο μπορείτε να τα βάλετε σε αλεύρι που φέρνει το ίδιο αποτέλεσμα.                                                                            
Στη συνέχεια πλένουμε πολύ καλά με άφθονο νερό τους καραβόλους. Στη φωτιά εντομεταξύ βάζουμε μια κατσαρόλα νερό με λίγο αλάτι και όταν ζεσταθεί, ρίχνουμε μέσα τους καραβόλους, μέχρι να βράσουν. Εκείνο που διαφέρει στην συνταγή αυτή,  είναι η παρασκευή της Λευκιανής Σκορδαλιάς ή αλιάδας όπως τη λένε οι ντόπιοι.
Η σκορδαλιά αυτή φτιάχνεται αποκλειστικά από λάδι, σκόρδο και λίγο ξύδι και παρ’ ότι έχει μια έντονη γεύση, βγάζει και μια απίστευτη γλύκα.  Στην αρχή πολτοποιούμε τα σκόρδα, τα βάζουμε στο σκουτέλι (πήλινο μπολ) και με ξύλινο γουδί τα ανακατεύουμε ρίχνοντας λίγο – λίγο, ελαιόλαδο (κατά προτίμηση Καλαμάτας) και ξύδι. Τα χτυπάμε και τα ανακατεύουμε συνεχώς μέχρι η σκορδαλιά να γίνει αφράτη. 

Η Λευκιανή αλιάδα, είναι έτοιμη. Δοκιμάστε τη και  θα "απογειωθείτε"  !




ΓΙΔΑ ΒΡΑΣΤΗ ΣΧΙΖΙΩΤΙΚΗ



Το φημισμένο, με το ιδιαίτερα νόστιμο κρέας αγριοκάτσικο από το ακατοίκητο νησάκι Σχίζα Μεσσηνίας (κοντά στην Πύλο) όπου εκτρέφονται ζώα , μαγειρεμένο με τον παραδοσιακό τρόπο από την κα Κατίνα από το Βασιλίτσι Κορώνης. Aς δούμε πως φτιάχνεται αυτή η ωραία παραδοσιακή Μεσσηνιακή συνταγή.


ΥΛΙΚΑ

1 κιλό κρέας από Σκιζιώτικη γίδα
3 κρεμμύδια ολόκληρα
4 καρότα
2-3 μικρές ντομάτες ξεφλουδισμένες
1/2 ματσάκι σέλινο
1 κουταλιά σούπας κοφτή αλάτι
πιπέρι
ρίγανη
λεμόνι
λάδι για να περιχύσουμε το κρέας
.



ΕΚΤΕΛΕΣΗ.

Τα Σκιζιώτικα γίδια βόσκουν ελεύθερα στο νησί Σχίζα και έχουν πολύ νόστιμο κρέας, διαφορετικό από τα υπόλοιπα κρέατα της περιοχής, ίσως επειδή «εκείνα τα γίδια πίνουνε και θάλασσα».
Ανήκουν σε κάποιους συγκεκριμένους κτηνοτρόφους, οι οποίοι πηγαίνουν το καλοκαίρι μόνο, πιάνουν όσα μπορούν, τα φέρνουν στο χωριό και τα σφάζουν.
Τον υπόλοιπο τα γίδια βόσκουν και γεννάνε ελεύθερα.

«Παίρνουμε το κομμάτι της γίδας που θέλουμε, το κόβουμε μικρότερα κομμάτια και το βάνουμε στην κατσαρόλα με νερό να βράσει.
Πριν αρχίσει να βράζει, το ξαφρίζουμε και ύστερα, αφού πάρει μερικές βράσεις το βγάνουμε από την κατσαρόλα και το πλένουμε κάτω από τη βρύση.
Πλένουμε και την κατσαρόλα.
Ύστερα ξαναβάνουμε το πλυμένο κρέας στην κατσαρόλα με νερό κρύο, να σκεπάζεται το κρέας και ρίχνουμε μέσα τα κρεμμύδια ολόκληρα, τα καρότα, τις ντομάτες, το σέλινο και το αλάτι.
Σκεπάζουμε με το καπάκι και αφήνουμε το φαγητό να σιγοβράσει πολλές ώρες για να γίνει το κρέας μαλακό.
Το βάνουμε σε πιατέλα με ρίγανη λεμόνι, λάδι, αλάτι και πιπέρι αν χρειάζεται».

Η προέλευση των Κρητικών ονομάτων 



Για την καταγωγή των σημερινών κρητικών οι απόψεις διίστανται. Ξένοι επιστήμονες όπως ο αρχαιολόγος Άρθουρ Έβανς και ο Εβραίος Γκόρντον, ισχυρίζονται πως οι Κρητικοί κατάγονται από Αιγύπτιους, Άραβες ή Βερβερίνους. Αντίθετα Έλληνες επιστήμονες όπως ο Γεώργιος Σταματογιαννόπουλος και ο  Άρης Πουλιανός μιλούν για συνέχεια από τους αρχαίους Έλληνες...


-ΑΚΗΣ...Η ΚΑΤΑΛΗΞΗ ΤΩΝ ΕΠΩΝΥΜΩΝ ΑΥΤΩΝ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΑΝΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ !

Εμείς εδώ δεν θα λύσουμε αυτή τη διαφωνία, αλλά θα ασχοληθούμε με την προέλευση των Κρητικών ονομάτων, με τη βοήθεια του εξειδικευμένου site 
"Τα εις -άκης είναι τα παλαιότερα από τα επώνυμα με τις τυπικές μανιάτικες καταλήξεις. Τα συναντάμε ήδη σε διάφορα έγγραφα που έχουν φτάσει ως εμάς και χρονολογούνται απ' το 1600 και εξής. Τα ανωτέρω επώνυμα είχαν αρχικώς υποκοριστική σημασία, που αργότερα εξελίχθηκε σε πατρωνυμική.


Ο σχηματισμός τους έπαψε, καθώς φαίνεται, οριστικά γύρω στα 1800, οπότε τα επώνυμα αυτά αντικαταστάθηκαν από εκείνα που έχουν καταλήξεις -έας και -άκος, τα γνωστά τυπικά μανιάτικα. Τα επώνυμα με τις καταλήξεις σε -άκης διατηρούνται μέχρι τελευταία στη μανιάτικη αποικία της Κορσικής, γιατί η ιστορική μοίρα των Μανιατών αυτών υπήρξε διαφορετική.



Γνωρίζουμε βέβαια ότι τα επώνυμα σε -άκης επιχωριάζουν σήμερα κυρίως στην Κρήτη. Αυτός είναι ένας λόγος, που μερικοί Μανιάτες, όχι λόγιοι ασφαλώς, πιστεύουν ότι όσοι έχουν τέτοια επώνυμα, κατάγονται από το ανωτέρω νησί.

Φαίνεται ότι πολλοί οδηγήθηκαν σ' αυτή την εσφαλμένη αντίληψη, επειδή τα ονόματα αυτά έπαψαν να σχηματίζονται κατά τη νεώτερη περίοδο. Άλλος λόγος που προκαλεί τη σύγχυση είναι ότι και οι Μανιάτες παλαιότερα φορούσαν βράκες.



Οπωσδήποτε πρέπει να εγκαταστάθηκαν Κρητικοί στη Μάνη καθώς και Μανιάτες στην Κρήτη, αλλά υστερότερα, ιδιαίτερα στις κρίσιμες ιστορικές στιγμές, όπως τα 1669 (υποταγή της Κρήτης στους Τούρκους), καθώς και στα 1715 (ανακατάληψη της Πελοποννήσου από τους Τούρκους) και 1770 (μετά τα Ορλωφικά).Συνεπως, τα επώνυμα αυτά δεν έχουν καμιά σχέση με τα παλαιότερα μανιάτικα, που υπήρχαν, όπως είδαμε, πριν από το 1600.



Συνάγεται, εξάλλου, με βάση τη μελέτη των παλαιότερων κρητικών εγγράφων, ότι ονόματα σε -άκης ουσιαστικά δεν συναντώνται στην Κρήτη πριν από το 1700. Απ' αυτό πρέπει να δεχτούμε ότι είναι πιθανότερη η μανιάτικη επίδραση στο σχηματισμό των κρητικών επωνύμων.Ο λόγος της υπάρξεως των ανωτέρω επωνύμων στη Μάνη οφείλεται στο γεγονός ότι προέρχονται από ένα παλαιό βυζαντινό πολιτιστικό στρώμα.



Τα παλαιότερα αυτά ονόματα είχαν αρχική κατάληξη σε -άκιος (πρβλ. Σταυράκιος, Ισαάκιος), που μετέπεσε σε -άκης. Αυτά διατηρήθηκαν στην Κρήτη, ενώ στη Μάνη μετά το 1800 αντικαταστάθηκαν από τα επώνυμα σε -έας και -άκος. Όπως ήδη αναφέραμε, τα επώνυμα σε -άκης είναι τα παλαιότερα.

Τα επώνυμα σε -άκης δεν συναντώνται σε μιαν ορισμένη περιοχή της Μάνης, αλλά σε όλη την έκτασή της."



ΠΑΣΧΑΛΙΝΕΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ


Ας δούμε σήμερα μεγάλη Παρασκευή δύο εξαιρετικές πασχαλινές συνταγές για να είμαστε και στο πνεύμα των ημερών (ένα φαγητό και ένα γλυκό). Έχουμε και λέμε....


                   Αρνί κρασάτο στη γάστρα με αγκινάρες




ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ
  • 800 γρ. πατάτες
  • 2 καρότα
  • 1 κρεμμύδι ξερό
  • 2 σκελίδες σκόρδο
  • 2 πράσα
  • 1,5 κιλό αρνίσιο κρέας από χεράκι, κομμένο σε μερίδες
  • 50 γρ. ελαιόλαδο
  • 1 κιλό αγκινάρες κ.τ.ψ. ή φρέσκες
  • αλάτι
  • πιπέρι
  • 5 κλωνάρια θυμάρι μόνο φύλλα
  • 100 γρ. λευκό κρασί
  • ¼ ματσάκι μαϊντανό για σερβίρισμα



ΕΚΤΕΛΕΣΗ

  • Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 170° C στον άερα.
  • Καθαρίζουμε και κόβουμε τα λαχανικά μας. Τις πατάτες σε μεγάλα κομμάτια 5-6 εκ., τα καρότα στα 2 ή στα 3 ανάλογα το μέγεθος.
  • Το κρεμμύδι κομμένο στα 4 και το σκόρδο κομμένο σε φέτες.
  • Το πράσο κομμένο σε μεγάλα κομμάτια 5-6 εκ.
  • Σε ένα τηγάνι με μέτρια προς δυνατή φωτιά σοτάρουμε το κρέας για 8-10  λεπτά από όλες τις πλευρές να πάρει ωραίο χρώμα.
  • Αφαιρούμε το κρέας και το βάζουμε μέσα στην γάστρα.
  • Καθαρίζουμε το τηγάνι με χαρτί κουζίνας.
  • Προσθέτουμε λίγο από το ελαιόλαδο στο τηγάνι και το ξανά τοποθετούμε στην φωτιά και σοτάρουμε τα λαχανικά καθώς και τις αγκινάρες σταδιακά ξεχωριστά το κάθε λαχανικό μέχρι να πάρουν ένα ωραίο χρώμα από όλες τις πλευρές.
  • Τοποθετούμε όλα τα λαχανικά στην γάστρα.
  • Αλατοπιπιρώνουμε καλά προσθέτουμε το θυμάρι και το κρασί και ανακατεύουμε καλά.
  • Τοποθετούμε το καπάκι.
  • Βάζουμε την γάστρα στον φούρνο και ψήνουμε για 2,5-3 ώρες μέχρι να μαλακώσει το κρέας.
  • Σερβίρουμε με ψιλοκομμένο μαϊντανό.


                                              Τσουρέκι σάντουιτς


Για τη μαρμελάδα
  • 50 γρ. νερό
  • 200 γρ. βύσσινο κ.τ.ψ.
  • 2 κ.σ. καστανή ζάχαρη
  • 1 στικ κανέλας
Για το τσουρέκι
  • 2 αυγά μέτρια
  • 80 γρ. γάλα
  • ¼ κ.γ. κανέλα, σκόνη
  • 1 κ.γ. εκχύλισμα βανίλιας
  • 4 μεγάλα κομμάτια τσουρέκι
  • 1 κ.σ. βούτυρο
  • 50 γρ. σοκολάτα κουβερτούρα
  • 50 γρ. σοκολάτα λευκή


ΕΚΤΕΛΕΣΗ
  • Σε ένα κατσαρολάκι σε μέτρια φωτιά προσθέτουμε το νερό, το βύσσινο, τη ζάχαρη και το στικ κανέλας. Ανακατεύουμε με μία ξύλινη κουτάλα και σιγοβράζουμε  μέχρι να δέσει και να έχει την μορφή μαρμελάδας.
  • Σε ένα μπολ, προσθέτουμε τα αυγά, το γάλα, τη βανίλια, τη σκόνη κανέλας και τα χτυπάμε με ένα σύρμα.
  • Μουλιάζουμε τις φέτες τσουρέκι στο μείγμα με το αυγό.
  • Σε ένα τηγάνι σε μέτρια προς δυνατή φωτιά βάζουμε το βούτυρο.
  • Ψήνουμε τις φέτες τσουρέκι για 3 λεπτά από κάθε μεριά.
  • Σε μπεν μαρί ή στον φούρνο μικροκυμάτων, σε  ξεχωριστά μπολ, λιώνουμε τις σοκολάτες μας.
  • Σερβίρουμε γεμίζοντας 2 φέτες με μαρμελάδα κάνοντας ένα ‘’σάντουιτς’’, και παπαλίζουμε με ένα κουτάλι τις σοκολάτες.

ΚΑΛΗ ΣΑΣ ΟΡΕΞΗ ΚΑΙ ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ !

                      
                      Η ΑΡΧΑΙΑ ΜΕΣΣΗΝΗ                          


Η αρχαία Μεσσήνη ήταν μια πόλη της Μεσσηνίας στο νοτιοδυτικό τμήμα της Πελοποννήσου. Σήμερα τα απομεινάρια της  βρίσκονται δίπλα στο κατοικημένο  χωριό Μαυρομμάτι.


Η πόλη έχει ένδοξη ιστορία, αν και δεν έχει γίνει ευρέως γνωστή και αξιοποιηθεί από τους ντόπιους όσο θα έπρεπε. Ιδρύθηκε το χειμώνα του 370 π.Χ.-369 π.Χ. από το Θηβαίο στρατηγό Επαμεινώνδα, μετά τη νίκη του επί των Σπαρτιατών στη μάχη των Λεύκτρων και την εισβολή του στη ΛακωνίαΟ Επαμεινώνδας απελευθέρωσε τη Μεσσηνία από τη σπαρτιατική επιρροή και επέλεξε τους πρόποδες του όρους Ιθώμη για να χτίσει την πρωτεύουσα των ελεύθερων Μεσσηνίων. Χτίστηκε σχεδόν ταυτόχρονα με την αρκαδική Μεγαλόπολη, ώστε να αποκλειστεί η Σπάρτη από εχθρικά κράτη και να εκλείψει η επιρροή της έξω από τη Λακωνική.



Ο περιηγητής Παυσανίας έχει διασώσει τις περισσότερες πληροφορίες για την ίδρυση της πόλης. Κήρυκες σταλμένοι από τους Θηβαίους έφτασαν στην Ιταλία, τη Σικελία, τη Λιβυκή πόλη Ευεσπερίδες και όπου αλλού ζούσαν φυγάδες Μεσσήνιοι, και τους κάλεσαν να γυρίσουν στην πατρίδα τους. Είναι προφανές ότι οι απελευθερωμένοι είλωτες και περίοικοι της Μεσσηνίας θα συμμετείχαν κι αυτοί αλλά το ζωτικότερο στοιχείο της ξενιτιάς θεωρήθηκε απαραίτητο και, ευτυχώς για τα σχέδια του Επαμεινώνδα, ανταποκρίθηκε στον κάλεσμα. 


Η πόλη ονομάστηκε από τη μυθική βασίλισσα Μεσσήνη, κόρη του βασιλιά του Άργους Τριόπα. Έτσι ξεκίνησε και το χτίσιμο του περιβόητου τείχους, μετά από θυσίες των συμμάχων προς τους τοπικούς θεούς και ήρωες...
Η Αρχαία Μεσσήνη παρέμεινε το πολιτιστικό κέντρο της Μεσσηνίας μέχρι το 395, όταν η επιδρομή των Γότθων του Αλάριχου φέρεται πως έδωσε το αποφασιστικό πλήγμα στην πόλη. Τότε οι λιγοστοί πια κάτοικοί της θα άρχισαν να εγκαθίστανται σε ασφαλέστερους οικισμούς και η πόλη να ερημώνεται
Ο τείχος που περιέβαλλε τη Μεσσήνη είναι εξαιρετικά μεγάλου μήκους (περίμετρος 9 χλμ.) και στην εποχή του Παυσανία ήταν ήδη εξ' ολοκλήρου λίθινο, πράγμα που του προκάλεσε μεγάλη έκπληξη καθώς τότε συνηθιζόταν η πλίθινη κατασκευή. Ας μάθουμε γι'αυτήν πιο αναλυτικά παρακάτω...  


ΟΧΥΡΩΣΕΙΣ  ΑΡΧΑΙΑΣ  ΜΕΣΣΗΝΗΣ  
                   
Ο επιβλητικός οχυρωματικός περίβολος της Μεσσήνης με τις πύλες και τους πύργους του σηματοδοτεί την επανίδρυση του ελεύθερου μεσσηνιακού κράτους μετά τη μάχη στα Λεύκτρα (371 π. Χ.) από τον Θηβαίο στρατηγό Επαμεινώνδα και τους Αργείους συμμάχους. Το 369 π.Χ. ιδρύεται εντός των τειχών, στους πρόποδες του όρους Ιθώμη, η νέα πρωτεύουσα Μεσσήνη, ομώνυμη της προδωρικής, μυθοποιημένης βασίλισσας. Ο Παυσανίας αναγνωρίζει την υπεροχή των οχυρώσεων της Μεσσήνης σε σύγκριση με άλλες φημισμένες της εποχής, όπως αυτές της Βαβυλώνας, του Βυζαντίου και της Φωκικής Αμβρόσσου. Ο αρχαίος γεωγράφος και ιστορικός Στράβων (1ος αι. π. Χ.) συγκρίνει το οχυρό της Ιθώμης από στρατηγικής σημασίας με αυτό της Κορίνθου. 

Οι οχυρώσεις της Μεσσήνης διατηρούνται καλύτερα στη ΒΒΔ πλευρά, που ουσιαστικά πλαισιώνει την Αρκαδική Πύλη στις δύο πλευρές της. Η πορεία του οχυρωματικού περιβόλου παρακολουθείται με ακρίβεια σε μήκος 9,5 χλμ. με βάση τα σωζόμενα ίχνη.Τα τείχη περικλείουν και την κορυφή της Ιθώμης, όπου βρισκόταν η ακρόπολη και το ιερό του Διός Ιθωμάτα, κοντά στην εγκαταλελειμμένη πλέον σήμερα παλιά μονή Βουλκάνο ή Βουρκάνο. Ίχνη από την λατόμευση των μεγάλων ορθογωνίων ασβεστολίθων, που χρησιμοποιήθηκαν στην οικοδόμηση των οχυρώσεων, διασώζονται και σήμερα στον βραχώδη όγκο της Ιθώμης. 

Οι πύργοι των οχυρώσεων είναι κατά κανόνα τετράγωνοι. ΄Ένας μόνον είναι πεταλόσχημος και ένας έχει κυκλική διάταξη. Από τις δύο πύλες, η ανατολική Λακωνική Πύλη, γνωστή και ως Τεγεατική, καταστράφηκε τον 18ο αιώνα κατά την διάνοιξη δρόμου πρόσβασης από το χωριό Μαυρομάτι προς την νέα μονή Βουλκάνο. Αντίθετα, εντυπωσιακά διατηρείται η δυτική πύλη, γνωστή ως Αρκαδική. Αποτελεί σύμβολο ισχύος και δείγμα υψηλής οχυρωματικής τεχνικής, "σήμα κατατεθέν" της πόλης από την εποχή του Παυσανία και των πρώτων ευρωπαίων περιηγητών, επιβλητικό μνημείο, που ανέκαθεν προκαλούσε το θαυμασμό των επισκεπτών. 

 Είχε δύο μνημειακές πύλες, την Αρκαδική (ή πύλη της Μεγαλόπολης) και τη Λακωνική και σε τακτά διαστήματα ήταν ενισχυμένο με διώροφους λίθινους τετράγωνους και στρογγυλούς πύργους. Από τα διατηρημένα μέρη και τα θεμέλια μπορεί κανείς να προσδιορίσει όλη σχεδόν τη γραμμή που ακολουθεί τον τοίχο.        Η Αρκαδική πύλη είναι κυκλική και ευρύχωρη στο μέσον με δύο εισόδους, μία διπλή εσωτερική και μία εξωτερική. Η εσωτερική οδηγούσε σε λιθόστρωτο δρόμο με κατεύθυνση την Αγορά της πόλης, και η εξωτερική σε δρόμο, που κατέληγε στην αρκαδική πρωτεύουσα Μεγαλόπολη. Δεξιά και αριστερά της εξωτερικής εισόδου υπάρχουν δύο τετράγωνοι προστατευτικοί πύργοι σε επαφή με την κυρίως κατασκευή της πύλης, η οποία έχει κυκλική κάτοψη. Οι πύργοι στον επάνω όροφο περιελάμβαναν και ενδιαιτήματα για την φρουρά. 

Στον εσωτερικό, κυκλικό χώρο της πύλης υπάρχει ανά μία κόγχη δεξιά και αριστερά της εισόδου. Εκεί είχαν στηθεί ερμαϊκές στήλες, καθώς ο θεός Ερμής είχε και την ιδιότητα του προστάτη των πυλών (Ερμής Προπυλαίος), εκτός από τις άλλες του ιδιότητες. Τις στήλες αυτές είχε δει ο περιηγητής Παυσανίας βγαίνοντας από την πόλη της Μεσσήνης μέσω της Αρκαδικής Πύλης κατευθυνόμενος προς την Μεγαλόπολη. 

Την άνοιξη του 1828 ομάδα Γάλλων επιστημόνων, που αποτελείτο από φυσιοδίφες, γεωγράφους, μηχανικούς, φιλολόγους, αρχαιολόγους και αρχιτέκτονες, έφτασε στην Πελοπόννησο με το εκστρατευτικό σώμα του Γάλλου στρατηγού Maison. Τα μέλη της Γαλλικής Επιστημονικής Αποστολής του Μορέως με επικεφαλής τον Γάλλο αρχιτέκτονα Guillaume Abel Blouet εργάστηκαν στην Αρχαία Μεσσήνη επί ένα μήνα. Στο πλαίσιο λεπτομερούς τοπογράφησης ολόκληρης της αρχαίας πόλης και πραγματοποίησης περιορισμένης ανασκαφικής έρευνας για την διερεύνηση αρχιτεκτονικών προβλημάτων σχετικών με τα σωζόμενα μνημεία, η επιστημονική ομάδα ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την περιγραφή και αποτύπωση των πύργων της οχύρωσης και της περίφημης Αρκαδικής Πύλης.



Πηγές: wikipedia, Γεωργία Χατζή- Σπηλιοπούλου (αρχαιολόγος)

Εκμέκ Καταϊφι


ΕΝΑ ΕΞ'ΑΝΑΤΟΛΗΣ ΓΛΥΚΟ
Μια λιχουδιά με Τούρκικη προέλευση, αλλά ενταγμένο στην Ελληνική κουλτούρα λόγω των μικρασιατών, είναι το Εκμέκ Καταϊφι. Ας δούμε πως μπορείτε να φτιάξετε αυτό το εξ'ανατολής γλυκό.

Υλικά
500 γρ. έτοιμο καταΐφι
300 γρ. φρέσκο βούτυρο  

Για την κρέμα (patissiere )
500 ml γάλα
4-5 κρόκους αβγών
80 γρ. ζάχαρη
40 γρ. αλεύρι
30 γρ. κορν φλάουερ
1 λοβός βανίλιας
ελάχιστο αλάτι  

Για το σιρόπι
300 γρ. ζάχαρη
ml νερό
1 κ.σ. χυμός λεμονιού
1 ξύλο κανέλας
Για τη διακόσμηση
200 γρ. λευκά αμύγδαλα κομμένα στα δύο κατά μήκος
500 γρ. κρέμα σαντιγί
  



Εκτέλεση
Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180ο C. Αφήνουμε το καταΐφι να ξεπαγώσει, το ανοίγουμε ξεφτίζοντας με τα δάχτυλα και το απλώνουμε σε βουτυρωμένο ταψί. Το ψήνουμε μέχρι να ροδίσει. Το αφήνουμε να κρυώσει. Φτιάχνουμε την κρέμα Ανακατεύουμε σε μπολ το αλεύρι με το κορν φλάουρ και ελάχιστο αλάτι. Σ' ένα μέτριο κατσαρολάκι βάζουμε το γάλα να ζεσταθεί μαζί με τη βανίλια. Μόλις αρχίσει να τρεμουλιάζει το βγάζουμε από τη φωτιά και το κρατάμε στην άκρη. Χτυπάμε τη ζάχαρη με τους κρόκους πολύ καλά μέχρι να λιώσει τελείως η ζάχαρη. Προσθέτουμε στα αυγά το αλεύρι λίγο -λίγο, χτυπώντας με το σύρμα των αβγών, μέχρι να γίνει μια λεία κρέμα. Την αραιώνουμε με το μισό γάλα, ανακατεύοντας καλά ώσπου να ενωθεί εντελώς με τα υπόλοιπα υλικά. Προσθέτουμε την κρέμα στο κατσαρολάκι με το γάλα και ανακατεύουμε καλά. Βράζουμε νερό σε μια μεγαλύτερη κατσαρόλα, βάζουμε επάνω το κατσαρολάκι (μπεν μαρί) και ανακατεύοντας συνέχει την  αφήνουμε να σιγοβράσει μέχρι να πήξει αρκετά. Περνάμε την επιφάνεια μ' ένα κομματάκι βούτυρο για να μην κάνει κρούστα.  Ετοιμάζουμε το σιρόπι βράζοντας τη ζάχαρη με το νερό, το ξυλάκι της κανέλας και το χυμό λεμονιού για 10 λεπτά (δεν πρέπει να είναι πολύ πηχτό). Ραντίζουμε με το σιρόπι το ψημένο καταΐφι. Αφήνουμε για ένα τέταρτο και στρώνουμε την κρέμα από πάνω. Το βάζουμε στο ψυγείο να κρυώσει. Ψήνουμε τα αμύγδαλα στο φούρνο μέχρι να στεγνώσουν και να πάρουν ελαφρύ καστανό χρώμα.  
Σκεπάζουμε το καταΐφι με την σαντιγί και κάνουμε γραμμές στην επιφάνεια με ένα πιρούνι. Στολίζουμε με τα αμύγδαλα.

*«Εκμέκ» θα πει στα τούρκικα «ψωμί». Το πραγματικό «εκμέκ» είναι ένα είδος ψωμιού που γίνεται με προζύμι, σιροπιάζεται και στολίζεται συνήθως με καϊμάκι ή παγωτό καϊμάκι. Η λουσάτη συνταγή που δίνουμε παραπάνω είναι η ελληνοποιημένη εκδοχή του και ξεκίνησε από τους Πολίτες και τη Βόρεια Ελλάδα.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      
Μια γνωριμία με τη Μάνη...                                                                                                               H Μάνη είναι, κατά κάποιο τρόπο, ακόμα και σήμερα σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητη και όχι ευρέως γνωστή. Αξίζει λοιπόν να προβάλλουμε επιγραμματικά κάποια μέρη και ομορφιές και της Μεσσηνιακής και της Λακωνικής Μάνης. Αυτό θα το κάνουμε με τη βοήθεια του site www.exploremani.gr που εξειδικεύεται στην περιοχή.
Θα διαβάσετε λεπτομέρειες και άγνωστες πληροφορίες (ιστορικές και τουριστικές) για αρκετά μέρη και αξιοθέατα και θα βρείτε ακόμα και τηλέφωνα και ώρες λειτουργίας. 

Ας περάσουμε λοιπόν να τα δούμε αναλυτικά...


Σπήλαια Διρού και το Νεολιθικό Μουσείο

Χαρακτηρίζεται ως το ωραιότερο λιμναίο σπήλαιο του κόσμου. Αποτελείται από τρία σπήλαια: την Αλεπότρυπα, το Καταφύγγι και τη Βλυχάδα που είναι επισκέψιμο. Εξερευνήθηκαν πρώτη φορά το 1950 από το ζεύγος σπηλαιολόγων Πετρόχειλου. Η θερμοκρασία στο εσωτερικό χώρο κυμαίνεται από 16-20ο C και στο νερό 12ο C. Η επίσκεψη του γίνεται με μικρές βάρκες και τον βαρκάρη να σας ξεναγεί στην ιστορία του σπηλαίου. Το μήκος της τουριστικής διαδρομής είναι 1.200 μέτρα λιμναία και 300 μέτρα χερσαία, ενώ η διάρκεια επίσκεψης είναι 20' -25' λεπτά με την βάρκα και άλλα 5'-10' με τα πόδια.
Στο Νεολιθικό Μουσείο, που βρίσκεται πλησίον του σπηλαίου, εκτίθενται ανεκτίμητα σε ιστορική αξία ευρήματα των παλαιλιθικών χρόνων.
Τα σπήλαια Διρού και το Νεολιθικό Μουσείο είναι ένας από τους σημαντικότερους πόλους έλξης  των επισκεπτών στη Μάνη.

Πληροφορίες:
Σπήλαια Διρού
Ώρες λειτουργίας: 08:30-17:30
Τηλέφωνο: (+30) 27330 52222–3
Νεολιθικό Μουσείο Διρού
Ώρες λειτουργίας: 08:30-15:00, Δευτέρα κλειστά
Τηλέφωνο: (+30) 27330 52233

Ακρωτήριο Ταίναρο (Κάβο Ματαπάς)


Εδώ υπήρχε σύμφωνα με τον Παυσανία ο ναός του Ταινάριου Ποσειδώνα, ο οποίος λατρευόταν ιδιαίτερα από τους Λάκωνες και αποτέλεσε κέντρο του "Κοινού των Ελευθερολακώνων". Είναι πολύ πιθανό ο ναός του Ποσειδώνα να βρίσκεται λίγο πιο πέρα από το εκκλησάκι του Ασωμάτου, το οποίο για να χτιστεί χρησιμοποιήθηκαν υλικά από τον αρχαίο ναό. Σε μικρό και απομονωμένο σπήλαιο του Ταινάρου αναφέρεται η ύπαρξη νεκρομαντείου του Ποσειδώνα ή Ψυχοπομπείου τόσο από τον Παυσανία, όσο και από τον Πλούταρχο. Εκεί λέγετε πως υπήρχαν οι Πύλες του 'Αδη. Αφήστε το αυτοκίνητο σας και ακολουθήστε το μονοπάτι που οδηγεί στο νοτιότερο σημείο της ηπειρωτικής Ευρώπης, στον Φάρο του Ταινάρου. Η διαδρομή διαρκεί 20-30 λεπτά αλλά μόλις φτάσετε θα σας ανταμείψει με την αίσθηση της απόλυτης ελευθερίας.
Ο Φάρος του Ταινάρου χτίστηκε το 1882 από Γάλλους, ανακαινίστηκε το 1950 και συνεχίζει έως σήμερα ακάθεκτος να παρέχει τις υπηρεσίες του στους ναυτικούς.

Βάθεια

Ίσως ο πιο εντυπωσιακός και γραφικός οικισμός της Μάνης, μπορεί να χαρακτηριστεί ως ο Παρθενώνας της Μανιάτικης αρχιτεκτονικής. Διαθέτει πολυάριθμους καλοδιατηρημένους πύργους σε οχυρωματική διάταξη, οι οποίοι είχαν ανακαινιστεί από τον ΕΟΤ την δεκαετία του 80 και λειτούργησαν ένα διάστημα ως ξενώνες. Στην Βάθεια υπάρχουν πολλές εκκλησίες που οικοδομήθηκαν με υλικά από την αρχαία πόλη Καινήπολις που βρισκόταν στην γύρω περιοχή.


Αρεόπολη (Τσίμοβα)

Η Αρεόπολη λέγεται πως ήταν αφιερωμένη στον Άρη, το Θεό του πολέμου(πόλη του Άρη). Μια βόλτα στο ιστορικό κέντρο και στα στενά σοκάκια της θα ανταμείψει τον επισκέπτη. Να επισκεφθείτε την όμορφη εκκλησία ων Παμμεγίστων Ταξιαρχών με το μεγάλο καμπαναριό και την λιθόστρωτη πλατεία (17ης Μαρτίου 1821) , στην οποία στις 17 Μαρτίου του 1821 έγινε η ορκωμοσία των Μανιατών δίνοντας το έναυσμα της επανάστασης.
Στην κεντρική πλατεία της Αρεόπολης, την Πλατεία των Αθανάτων, υπάρχει ο ανδριάντας του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη.




Λιμένι και Πύργος Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη

Μια βόλτα στο ιστορικό και συνάμα γραφικό λιμανάκι του Λιμενιού θα σας προσφέρει στιγμές χαλάρωσης και ηρεμίας. Στο Λιμένι δεσπόζει ο Πύργος του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, κτιριακό συγκρότημα ανεκτίμητης αξίας, που ανήκε στον γνωστό αρχηγό-μπέη της Μάνης που πρωταγωνίστησε στην επανάσταση του 1821. Ο πύργος αποτέλεσε το στρατηγείο των Μανιατών στην επανάσταση και σήμερα προορίζεται για το Μουσείο Μέσα Μάνης. Επισκεφτείτε ακόμα για φωτογραφίες τον ερειπωμένο Ναό της Παναγιάς της Βρεττής που βρίσκεται στην κάτω είσοδο του χωριού.

Μονή Ντεκούλου ή Δεκούλου

Επισκεφτείτε την μοναδική Μονή Ντεκούλου του 16ου αιώνα με την τρισυπόστατη εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής, του Αγίου Νικολάου και Παντελεήμονος που βρίσκεται εντός της Μονής. Στην εκκλησία θα δείτε σπάνιες αγιογραφίες που απεικονίζουν μεταξύ άλλων τον Παντοκράτορα περιτριγυρισμένο από το ζωδιακό κύκλο. Το 1770 υπογράφηκε εδώ
 μεταξύ του Θεόδωρου Ορλώφ, της οικογενείας Μαυρομιχάλη και των υπόλοιπων Μανιατών η συμφωνία με την οποία ξεκίνησε η επανάσταση του 1770 κατά των Τούρκων, γνωστή ως Ορλωφικά.


Κάστρο Κελεφάς

Tο Κάστρο της Κελεφάς, κτίστηκε το 1670 από Τούρκους με τη συνεργασία του Μανιάτη πειρατή Λυμπεράκη Γερακάρη. Σήμερα διασώζονται τμήματα των εξωτερικών τειχών, δύο πύργοι και κάποια χαλάσματα από κτίσματα στο εσωτερικό του. Το Κάστρο της Κελεφάς δεσπόζει σε ολόκληρη την περιοχή του όρμου του Οιτύλου. Αξίζει μια επίσκεψη για να απολαύσετε την υπέροχη θέα.

Γύθειο και Νησίδα Κρανάη

Ξεναγηθείτε στο Γύθειο με το γραφικό λιμάνι, την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική με τα υπέροχα διώροφα και τριώροφα νεοκλασικά του και το αμφιθεατρικό χτίσιμο της πόλης που σε παραπέμπει σε νησί. Στη νησίδα Κρανάη, σύμφωνα με την παράδοση, διανυκτέρευσε ο Πάρης με την Ωραία Ελένη πριν από το ταξίδι τους για την Τροία. Στη νησίδα βρίσκεται ο επιβλητικός πύργος του Τζανετάκη – Γρηγοράκη που χτίστηκε το 1829 από τον ομώνυμο στρατηγό της επανάστασης, πλέον έχει αναστηλωθεί και λειτουργεί ως λαογραφικό μουσείο της Μάνης.











Στούπα

Ένα από τα πιο όμορφα χωριά της Μεσσηνιακής Μάνης. Εδώ ο Νίκος Καζαντζάκης εμπνεύστηκε και έγραψε το βίο του Αλέξη Ζορμπά. Στη θέση των αρχαίων Λεύκτρων θα δείτε τα ερείπια του φράγκικου κάστρου. Οι όμορφες παραλίες της Στούπας και της Καλόγριας προσελκύουν πλήθος κόσμου του καλοκαιρινούς μήνες.


Καρδαμύλη

Μαγευτικός πετρόκτιστος οικισμός με μεγάλη ιστορία. Την αναφέρει ο Όμηρος μεταξύ των πόλεων που είχε υποσχεθεί να χαρίσει ο Αγαμέμνονας στον Αχιλλέα αν παντρευόταν μια από τις κόρες του, την Ιφιάνασσα, τη Λαοδίκη ή τη Χρυσόθεμη. Η Καρδαμύλη έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά την προετοιμασία της επανάστασης του 1821. Σήμερα μπορείτε να περπατήστε στα σοκάκια και να θαυμάσετε τους ιστορικούς Πύργους και Πυργόσπιτα της. Εάν είστε λάτρης της πεζοπορίας μπορείτε να κάνετε μια εξόρμηση στο φαράγγι του Βυρού, με μήκος περίπου 20 χλμ., σε μια διαδρομή εντυπωσιακή μέσα από άγρια τοπία και πλούσια βλάστηση. Μην χάσετε την μεγαλοπρεπή βυζαντινή εκκλησία του Αγ. Σπυρίδωνα , τους τάφους των Διόσκουρων που είναι λαξεμένοι σε βράχο κοντά στο φαράγγι του Βυρού και τα ερείπια του μεσαιωνικού κάστρου.



ΜΕΤΟΝΟΜΑΣΙΕΣ ΧΩΡΙΩΝ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ



Ας συνεχίσουμε σήμερα το ενδιαφέρον αφιέρωμά μας στα Ελληνικά χωριά και τις παλιές τους ονομασίες, πάντα με τη βοήθεια του ιστότοπου του Δημήτρη Λιθοξόου. 

Σήμερα είναι η σειρά της Θεσσαλίας όπου ο προσεκτικός αναγνώστης θα διαπιστώσει πως από τα περίπου 490 παλιά τοπωνύμια μόνο, στο περίπου, το ένα δέκατο από αυτά είναι καθαρόαιμα Ελληνικά, κάτι που δείχνει μεγάλο εθνολογικό και γλωσσολογικό ενδιαφέρον, εφόσον σε αυτά τα τοπωνύμια είναι πλειοψηφικό το Σλάβικο, το Τουρκικό και το Βλάχικο στοιχείο.

Ας τα δούμε αναλυτικά λοιπόν στο σύνδεσμο παρακάτω...



ΓΑΥΡΟΣ ΦΙΛΕΤΑΡΙΣΜΕΝΟΣ ΣΤΟ ΦΟΥΡΝΟ

Μια εύκολη και νόστιμη θαλασσινή συνταγή

ΥΛΙΚΑ : 1 Κιλό γαύρο, ντομάτες κομμένες σε ροδέλες, 1 μεγάλο κρεμμύδι ξερό επίσης κομμένο σε ροδέλες, πιπεριές πράσινες, 1 ματσάκι μαϊντανό, αλάτι και πιπέρι, ¾ φλιτζάνι ελαιόλαδο Καλαμάτας, τέλος δύο, τρεις σκελίδες σκόρδο (προαιρετικά).  

ΕΚΤΕΛΕΣΗ : Φιλετάρουμε το γαύρο, και τον βάζουμε προσωρινά ταξινομημένο σε ένα ταψί. Σε ένα άλλο ταψί βάζουμε από κάτω τις ροδέλες του κρεμμυδιού και από πάνω τις ροδέλες της ντομάτας.  Πάνω από τις ροδέλες της ντομάτας τοποθετούμε το φιλεταρισμένο γαύρο. Το αλατοπιπερώνουμε, ρίχνουμε μέσα τις πράσινες πιπεριές, τα σκορδάκια.  Στησυνέχεια ρίχνουμε λίγο νερό και το ελαιόλαδο Καλαμάτας (Κορωνέϊκη ποικιλία).                                                                                                                         
Τέλος, πριν βάλουμε το ταψί στο στο φούρνο ρίχνουμε ψιλοκομμένο μαϊντανό, για να του δώσουμε μια πιο απαλή γεύση. Το βάζουμε στο φούρνο στους 180ο και το ψήνουμε ανάλογα για  30-45 λεπτά.                      Μόλις έχετε φτιάξει ένα διαφορετικό, ελαφρό  και απολαυστικό πιάτο ψαριού γάβρου και το μόνο που μένει είναι να το απολαύσετε με ένα λευκό κρασί. 



ΚΑΛΗ ΣΑΣ ΟΡΕΞΗ !


ΜΑΝΙΑΤΙΚΟΙ ΠΥΡΓΟΙ  (ΙΣΤΟΡΙΑ&ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ)


ΠΥΡΓΟΙ ΚΑΙ ΠΥΡΓΟΣΠΙΤΑ ΤΗΣ ΜΑΝΗΣ




Έχουμε γράψει και στο παρελθόν  ότι η Μάνη αποτελεί ένα ξεχωριστό «κομμάτι επί γης μοναδικό». Είναι ένας τόπος που συνδυάζει την άγρια φυσική ομορφιά  με την απλότητα και τη ζεστασιά των ίδιων των Μανιατών.


Η κυριαρχία της πέτρας  είναι το


χαρακτηριστικό αυτού του κομματιού, είναι 



ένας τόπος που γοητεύει. Τόπος τραχύς και 



πολλές φορές δεν είναι καν προσβάσιμος. 


Για πολλούς αιώνες, της ταραγμένες ιστορικά



 περιοχής,  οι Μανιάτες ζούσαν σε ένα 



καταφύγιο που είχαν κάνει όλη τη Μάνη.       





Οι αμυντικές ανάγκες των Μανιατών και ο



 χαρακτηριστικός τρόπος ζωής τους, τους 



ανάγκασε να οχυρωθούν με περιττή ασφάλεια



 κατασκευάζοντας τους γνωστούς Μανιάτικους



 πύργους, που και τότε ήταν μια ανάγκη και 



σήμερα είναι σημαντικά αξιοθέατα και σημεία



 τουριστικής ανάπτυξης.                                                                  





Τα μανιάτικα πυργόσπιτα εντυπωσιάζουν 



καθώς συμπυκνώνουν με τον πιο ξεχωριστό



 τρόπο την ιδιαίτερη μανιάτικη αρχιτεκτονική



 και αποτυπώνουν στιγμές από την πολυτάραχη



 ζωή των εύπορων και σημαντικών τοπικών



 οικογενειών (Μεγαλογενείτες).  


                          

Βασικό στοιχείο της περιοχής είναι η λιτή και



 αυστηρή 



αρχιτεκτονική των κτισμάτων αυτών που 



κατασκευάστηκαν



 για να είναι αμυντικά οχυρά, λογικό είναι να



 έχουν σαν κύριο 



υλικό την πέτρα. Αγέρωχοι πύργοι, αρχοντικά



 πυργόσπιτα και 



καλντερίμια αποτελούν σήμερα στη Μάνη



 κυριολεκτικά ένα 



«υπαίθριο μουσείο».  

  



Ωστόσο για όσους ενδιαφέρονται να



 εξερευνήσουν τον άγνωστο κόσμο της Μάνης 



και των πύργων της, θα έχει σίγουρα 



ενδιαφέρον η παρακάτω αναφορά μας στους



 πιο σημαντικούς πύργους ξεχωριστά και με



 φωτογραφίες...   





 Ο ΠΥΡΓΟΣ Καπετανάκη που βρίσκεται στην περιοχή 



του δημοτικού διαμερίσματος Σωτηριάνικων του Δήμου 



Αβίας, αποτελεί ένα κτιριακό συγκρότημα από πύργους το



 οποίο εξυπηρετούσε κυρίως σκοπούς παρατήρησης της 



ευρύτερης περιοχής. Πρόκειται για έναν πολεμόπυργο 


τετράγωνου σχήματος που διαθέτει τρεις ορόφους και 

περιβάλλεται από κυκλικούς πυργίσκους οι οποίοι

 συμπληρώνουν κατάλληλα την επιβλητική μορφή του. Ο

 συγκεκριμένος πύργος αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου 

συνόλου της προεπαναστατικής εποχής και στους χώρους

 του φιλοξενεί μεταξύ άλλων κατοικίες, βοηθητικά κτίσματα

 και ένα παρεκκλήσι. 




Ο Πύργος Κουμουνδούρου στον οικισμό Γαρμπελιάς του 

δημοτικού διαμερίσματος Κάμπου (Δήμος Αβίας), κτισμένος

 (μετά το 1830) από πέτρα, έχει αμυντικό κυρίως χαρακτήρα.

 Διαθέτει δύο ορόφους, ημικυκλική προεξοχή ενώ έχει 

συνδέσει τη φήμη του κυρίως με το γεγονός ότι πιθανόν 

αποτέλεσε το πατρικό του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου, του 

για σειρά ετών πρωθυπουργού της Ελλάδος κατά τα

 μετεπαναστατικά χρόνια





Ο Πύργος Κιτρινιάρη-Ξανθέα βρίσκεται στο δημοτικό διαμέρισμα Εξωχωρίου (πρ. Δήμος Λεύκτρου) και αποτελεί ένα τυπικό δείγμα οχυρωμένης κατοικίας (πυργόσπιτου) του 18ου αιώνα. Διαθέτει τρεις ορόφους και ορθογώνια κάτοψη με αρκετές πολεμότρυπες στις τέσσερις πλευρές του.Τα παράθυρα σε σχήμα καμάρας, ο μαντρότοιχος και η τοξωτή του θύρα συμπληρώνουν το ιστορικό αυτό κτίριο.  




  









Ο Πύργος  Δουράκη που έχει συνδέσει τη φήμη του με το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη καθώς σε αυτόν είχε βρει καταφύγιο κατά το διωγμό των κλεφτών, βρίσκεται στο δημοτικό διαμέρισμα Καστανιάς (Δήμος Λέυκτρου) της Μεσσηνιακής Μάνης. Πρόκειται για έναν πολυώροφο πύργο του 18ου αιώνα ο οποίος αντικατοπτρίζει την παραδοσιακή μανιάτικη αρχιτεκτονική εμπλουτισμένη με γραφικές καταχύστρες και αμυντικές πολεμότρυπες. Αποτέλεσε κατοικία του θρυλικού καπετάν Δουράκη της Καστανιάς και ξεχωρίζει για τους τέσσερις κυκλικού σχήματος πυργίσκους του.



                                                                    













                                                                                                                Ο Πύργος του Μούρτζινου διακρίνεται για τα τέσσερα επίπεδά του ενώ διαθέτει στέρνα, πολεμίστρα και αμυντική υποδομή με φρούριο. Σε αρμονική σύνδεση με τα παράσπιτα και το παραδοσιακό ελαιοτριβείο του, περιβάλλεται από οχυρωματικό περίβολο δίνοντας στον επισκέπτη τη δυνατότητα να δει από κοντά ένα μικρό αλλά πολύ αξιόλογο δείγμα της μανιάτικης καστροπολιτείας. 


Ο Πύργος του Πατριαρχέα εντάσσεται και αυτός με τη σειρά του στη γνωστή παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Μάνης. Με περίπου τετράγωνη κάτοψη, είναι ένα κτίσμα μεγάλου ύψους κατασκευασμένο από τοπικούς λίθους σε τρία ή τέσσερα διαφορετικά επίπεδα. Ο αμυντικός κυρίως χαρακτήρας του πύργου και τα παράθυρά του προσφέρουν πολύτιμα στοιχεία σχετικά με την ταραγμένη ιστορικά περιοχή και τους μακρόχρονους αγώνες της.














O Πύργος Χρηστέα Στον Άγιο Δημήτριο της Μεσσηνιακής Μάνης, πλησίον του Αγίου Νικολάου), ξεχωρίζει ο καλοδιατηρημένος πύργος του Καπετάν Χρηστέα. Ο Καπετάν Χρηστέας ήταν καπετάνιος της περιοχής και με τα παλικάρια του συμμετείχαν στην απελευθέρωση της Καλαμάτας και στον αγώνα του 1821. Ο Ιμπραήμ το 1826 προσπάθησε να αποβιβαστεί στο λιμανάκι του χωριού αλλά απέτυχε όπως συνέβη και στην υπόλοιπη Μάνη. Εδώ βρισκόταν το ιστορικό κανόνι γνωστό σε όλη τη Μάνη με το όνομα "Κοψοχείλα", του οποίου χειριστής ήταν ο Στέφανος Χρηστέας ή Ξυδέας, από τον Άγιο Δημήτρη. Το κανόνι αυτό είχε κουρσέψει ο Καπετάν Χρηστέας με τα παλικάρια του από ένα μεγάλο Βενετσάνικο καράβι και το όνομα το πήρε όταν κτυπώντας την Ναυαρχίδα του Ιμπραήμ κόπηκε ένα κομμάτι από το επάνω μέρος του χείλους του.             

Πυργοκατοικία φερόμενης ιδιοκτησίας Δ.Χουσέα που βρίσκεται στο Προάστιο και έχει χαρακτηριστεί απο το Υπουργείο Πολιτισμού ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, επειδή πρόκειται για χαρακτηριστικό δείγμα της αρχιτεκτονικής του οικισμού, των αρχών του 19ου αιώνα.

Πρόκειται για πυργοκατοικία ορθογώνιας κάτοψης, η οποία διακρίνεται σε δύο καθ” ύψος στάθμες και στεγάζεται με τετράρριχτη ξύλινη στέγη.Το ισόγειο καλύπτεται με ημικυλινδρικό θόλο. Η τοιχοποιία συνίσταται από ορθογώνιους δόμους από τοπικό πωρόλιθο κατά το ψευδοϊσόδομο σύστημα.

Μοναδικό διακοσμητικό στοιχείο του κτίσματος αποτελεί λιθανάγλυφο λαϊκής τέχνης με πτερωτή κεφαλή, πάνω από το παράθυρο της βόρειας όψης, το οποίο συναντάται σε πολλά μνημεία της περιοχής, κοσμικά και θρησκευτικά, τα οποία χρονολογούνται από τις αρχές τους 19ου αιώνα μέχρι την απελευθέρωση, χρονική περίοδο στην οποία τοποθετείται η ανέγερση της πυργοκατοικίας.

Πύργος Κετσέα που βρίσκεται στους Κάτω Δολούς και πρόκειται για– σχεδόν – τετράγωνο πολεμόπυργο, του οποίου σήμερα σώζεται μόνο η βάση. Η τοιχοποιία του Πύργου αποτελείται από αργούς λίθους με συνδετικό ασβεστοκονίαμα, ενώ σποραδικά παρεμβάλλονται θραύσματα κεραμιδιών. Στις ακμές του κτίσματος έχουν χρησιμοποιηθεί λαξευμένοι λίθοι, ενώ περισσότερο επιμελημένη είναι η νότια όψη, στην τοιχοποιία της οποίας έχουν χρησιμοποιηθεί ημιλαξευτοί λίθοι.

Τον Πύργο Κετσέα επισκέφθηκε η γαλλική Επιστημονική Αποστολή του Μορέως, ενώ σύμφωνα με την προφορική παράδοση των κατοίκων εκεί είχε, επίσης, φιλοξενηθεί πριν την Επανάσταση ο Χριστόφορος Περραιβός, απεσταλμένος της Φιλικής Εταιρείας.

Ο προαναφερόμενος πολεμόπυργος, κτίσμα του τέλους της Τουρκοκρατίας, αποτελεί σημαντικό στοιχείο της ιστορίας του οικισμού των Δολών κατά την προεπαναστατική περίοδο.











                                                                                   



                                                                                                         Πηγή πληροφοριών:   www.magicmessinia.gr


Η ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΕΞΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΤΟΠΩΝΥΜΙΩΝ


ΠΑΛΑΙΟ ΚΡΑΤΙΚΟ ΕΓΓΡΑΦΟ ΠΟΥ ΑΝΑΚΟΙΝΩΝΕΙ ΜΕΤΟΝΟΜΑΣΙΕΣ ΤΟΠΩΝΥΜΙΩΝ


ΠΡΙΝ ΛΙΓΟ ΚΑΙΡΟ ΞΕΚΙΝΗΣΑΜΕ ΕΝΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΑ ΠΑΛΑΙΑ ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ ΧΩΡΙΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΚΑΝΑΜΕ ΑΡΧΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΗΣΟ. ΤΟ ΘΕΜΑ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΕ ΠΟΛΛΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΚΑΙ ΘΑ ΤΟ ΣΥΝΕΧΙΣΟΥΜΕ ΠΡΟΣΕΧΩΣ ΚΑΙ ΜΕ ΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ.

ΩΣΤΟΣΟ ΑΞΙΖΕΙ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΣ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΜΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΜΕΤΟΝΟΜΑΣΙΕΣ ΤΟΠΩΝΥΜΙΩΝ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ-ΟΠΩΣ ΘΑ ΔΟΥΜΕ-ΠΡΟΕΚΥΨΑΝ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΠΟ ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΕΞΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΤΟΠΩΝΥΜΙΩΝ ΣΤΟΝ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ.
ΝΟΜΙΖΩ ΠΩΣ ΑΞΙΖΕΙ ΤΟΝ ΚΟΠΟ ΛΟΙΠΟΝ ΝΑ ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΟΥΜΕ ΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΟ (ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ) ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΔΗΜΗΤΡΗ ΛΙΘΟΞΟΟΥ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΕΤΑΙ ΣΕ ΚΑΤΙ ΤΕΤΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΛΙΓΟΙ ΤΑ ΑΓΓΙΖΟΥΝ ! ΑΣ ΠΑΡΟΥΜΕ ΜΙΑ ΓΕΥΣΗ ΑΠΟ ΕΚΤΕΤΑΜΕΝΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ...


" Κάποιος που θα ανοίξει ένα χάρτη της Ελλάδας κλίμακας 1: 500.000, εκτός από τα ονόματα των οικισμών (χωριών και πόλεων), θα διαβάσει τα ονόματα βουνών, ποταμών, λιμνών, θαλασσών, νησιών, κόλπων και ακρωτηρίων. Αυτά είναι τα πιο γνωστά, τα “μεγάλα” τοπωνύμια.
Αν πάρει στα χέρια του ένα χάρτη 1: 50.000, θα μπορέσει επίσης να δει, τα ονόματα που έχουν οι βρύσες, τα ρέματα, οι βουνοκορφές, οι ράχες, οι λάκκες, οι κάμποι, οι λόγγοι, τα κάστρα, τα μοναστήρια, τα ξωκλήσια, οι όρμοι και οι παραλίες. Όλα αυτά θεωρούνται μικροτοπωνύμια.
Τέλος, αν ξεφυλλίσει ένα βιβλίο συλλογής μικροτοπωνυμίων μιας περιοχής, θα βρει επιπλέον ονόματα για χώματα, αμμούδες, πέτρες, βράχια, μάρμαρα, γκρεμούς, λαγκάδια, διάσελα, γούβες, πλεύρες, στενά, σπηλιές, βάλτους, καταβόθρες, φωλιές, τρύπες, λιβάδια, δέντρα, αμπέλια, χωράφια, καλύβια, αχούρια, μαντριά, αλώνια, περιβόλια, αυλάκια, κανάλια, γεφύρια, στέρνες, πηγάδια, λουτρά, πύργους, βίγλες, καμίνια, μύλους, χάνια, μνήματα, χαλάσματα, ρούγες, στράτες, διβάρια και άλλα πολλά.
Εάν υπολογίσουμε ότι σε κάθε έναν από τους 13.180 οικισμούς της χώρας (απογραφή 2001), αναλογούν από 50 έως 100 μικροτοπωνύμια, γίνεται φανερό ότι ο τοπωνυμικός θησαυρός της Ελλάδας, αριθμεί περίπου ένα εκατομμύριο λέξεις. Πρόκειται βέβαια για έναν καλά κρυμμένο θησαυρό, που όπως θα εξηγήσουμε στη συνέχεια, το ελληνικό κράτος δεν επιθυμεί την ανακάλυψή του....                                                                       ....Η σημασία ενός τοπωνυμίου, την εποχή της ονοματοδοσίας, είναι απολύτως κατανοητή, καθώς το τοπωνύμιο παίρνει το όνομα από την ομιλούμενη γλώσσα των κατοίκων της περιοχής που βρίσκεται....          
....Όσο το όνομα του τοπωνυμίου αποτελεί και λέξη (ή λέξεις) του καθημερινού λεξιλογίου, της ζωντανής γλώσσας, οι υπάρχουσες γενιές κατανοούν και τη σημασία του. Από ένα σημείο και μετά όμως, το τοπωνύμιο μπορεί να χρησιμοποιείται, δίχως αυτοί που το αναφέρουν να καταλαβαίνουν πια τι εννοεί. Γίνεται έτσι ένα “παράξενο” όνομα, μια άγνωστη λέξη, που όμως οι άνθρωποι εξακολουθούν να χρησιμοποιούν, συχνά με φωνητική αλλοίωση, για να δηλώσουν τον ίδιο τόπο που δήλωναν και οι πρόγονοί τους....
....Αντλώντας παραδείγματα από το τοπωνυμικό υλικό της νοτιοδυτικής Πελοποννήσου [Georgacas  McDonald 1968, σ. 114, 116, 126, 128, 163, 200, 238], βλέπουμε ότι οι κάτοικοι δέκα χωριών της περιοχής ονομάζουν “Οβορό”, δέκα αντίστοιχες τοποθεσίες, κατανοώντας και την, άγνωστη για τους περισσότερους Ρωμιούς, σημασία της λέξης, που είναι ο στάβλος, η στάνη, το μαντρί.
Όμως το τοπωνύμιο “Ποτόκι”, που συναντάτε σαν όνομα ρεμάτων, σε εννέα χωριά της ίδιας περιοχής, είναι τόσο για τους ντόπιους, όσο και για όλους τους Ρωμιούς μια άγνωστη λέξη.
Στη μία περίπτωση, το τοπωνύμιο “Οβορός”, είναι η λέξη “Obor” των νότιων σλαβικών γλωσσών, που σημαίνει το στάβλο, στην άλλη δε, το τοπωνύμιο “Ποτόκι” είναι η λέξη “Potok”, κοινή σε όλες τις σλαβικές γλώσσες, που σημαίνει το ρέμα, το χείμαρρο.
Μελετώντας το τοπωνυμικό αυτής της περιοχής, θα δούμε ότι χρησιμοποιούνται και άλλες σλαβικές λέξεις ως τοπωνύμια, όπως η “Γλίνα / Glina” (8 φορές) για τα αργιλώδη εδάφη, ο “Βιρός / Vir” (10 φορές) για τα βαθιά μέρη του ποταμού, η “Κορίτα / Korito” (24 φορές) για τις ποτίστρες των ζώων, η “Μουτσ(ι)άρα / Močur ή Močvara” (14 φορές) για τα στάσιμα ύδατα, η “Γρανίτσα / Granica” (15 φορές) για το όριο, το σύνορο.
Αν προχωρήσουμε την έρευνα για κάθε τοπωνύμιο χωριστά, θα δούμε για παράδειγμα, ότι με το όνομα “Γρανίτσα” υπάρχουν δύο οικισμοί στην Ελλάδα (στους νομούς Ευρυτανίας και Ιωαννίνων) και τέσσερα μετονομασμένα χωριά: Ανθόφυτον Αιτωλοακαρνανίας, Διακόπιον Φωκίδος, Λαφύστιον Βοιωτίας και Νυμφασία Αρκαδίας. Ψάχνοντας δε σε ένα γεωγραφικό λεξικό της Ευρώπης, θα βρούμε με το όνομα “Granica ή Granitsa”, τρία τοπωνύμια στη Βοσνία, ένα στη Βουλγαρία, ένα στην Κροατία, δέκα στην Πολωνία, ένα στη Ρωσία, ένα στην Ουκρανία και δεκαεπτά στη Γιουγκοσλαβία. Παρόμοιες αντιστοιχίες θα βρίσκαμε και για τα άλλα σλαβικά τοπωνύμια.
Το γεγονός αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η σλαβική γλώσσα, ήταν κάποτε γλώσσα μεγάλου τμήματος του πληθυσμού της εξεταζόμενης περιοχής, αλλά και άλλων περιοχών της χώρας.
Στο ίδιο συμπέρασμα, έφτασε και ο Φαλμεράυερ, έχοντας μάλιστα στη διάθεσή του, κυρίως ονόματα οικισμών και όχι κάποιο πλουσιότερο υλικό μικροτοπωνυμίων....Η επιχείρηση εξελληνισμού, δεν αφορούσε βέβαια μόνο τα σλάβικα τοπωνύμια, γιατί στη χώρα υπήρχαν ακόμη, χιλιάδες τούρκικα, αρβανίτικα, βλάχικα, βενετσιάνικα λατινικά ή και άλλα αρχαιότερα (υπολείμματα ενός προελληνικού, βαλκανικού υποστρώματος)....
Η διοίκηση του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, εκδήλωσε από την αρχή της συγκρότησής της, την αρχαιολατρία της, όταν στους πρώτους νόμους για τη διοικητική διαίρεση της χώρας, άρχισε να δανείζεται ονόματα από την ελληνική αρχαιότητα για να ονομάσει τις περιφέρειες, τους νομούς, τις επαρχίες, τους δήμους και τους οικισμούς, παραβλέποντας τις παλιές ιστορικές ονομασίες. Πολύ γρήγορα το όνομα Μοριάς αντικαταστάθηκε από την Πελοπόννησο, η Ρούμελη από τη Στερεά, ο Έγριπος από την Εύβοια.
Στο πρώτο διάταγμα της 3ης Απριλίου 1833 “Περί της διαιρέσεως του βασιλείου και της διοικήσεώς του” [Χουλιαράκης 1973, σ. 97 – 99], αντί για ΚαρλέλιΖυγόΒλοχόΒενέτικοΒλαχοχώριαΔερβενοχώριαΚράβαραΑπόκουροΛεπάντοΒοδονίτσαΝεγκρεπόντε, βρίσκουμε στη ΡούμεληΑιτωλίαΑκαρνανίαΦωκίδαΛοκρίδαΒοιωτίαΑττική και Εύβοια.
Στο Μοριά, εξαφανίζονται οι περιοχές Ιμπλάκικα, Κάτω Ναχαγιέ, Νεζερά, Χάσια, Λιβάρτζι, Κατσάνες, Κοντοβούνια, Λιοδώρα, Πέρα Μεριά, Σαμπάζικα, Λάκκοι, Κάμποι, Σαμπάζικα, Κουνουποχώρια, Ολυμποχώρια, Βρουστοχώρια, Οπισινά Χωριά, Βαρδουνοχώρια, Τρίγωνα, Κολοκύθια, Λάγια, Μαλέβρι, Φωκάς, Ζυγός [Σακελαρίου, 1978, σ. 99 – 113]. Στη θέση τους εμφανίζονται τα ονόματα Αχαΐα, Μεσσηνία, Αρκαδία, Λακωνία, Τριφυλία, Μεγαλόπολη, Μαντινεία, Γορτυνία, Κυνουρία, Λακεδαίμονα και άλλα.
Με αλλαγμένα ονόματα βρίσκουμε τα νησιά: Κούλουρη (Σαλαμίνα), Θερμιά (Κύθνος), Τζια (Κέα), Αρζαντιέρα (Κίμωλος), Πολύκαντρος (Φολέγανδρος), Σαντορίνη (Θήρα), Ναφιό (Ανάφη), Αξιά (Νάξος).
Έχουμε επίσης και τις πρώτες μετονομασίες οικισμών: Σπέτσες Τιπάρηνος), Βοστίτσα (Αίγιον), Καλάβρυτα (Κίναιθα), Πύργος (Πύλος Τριφυλιακή), Φανάρι (Παρρασία),  Αρκαδιά (Κυπαρισσία), Νεόκαστρο (Πύλος), Καλαμάτα (Καλάμαι),  Τριπολιτσά (Τρίπολις), Καρύταινα (Γόρτυνα), Πραστός (Πρασιαί), Μιστράς (Σπάρτη), Μονεμβασία (Επίδαυρος Λιμηρά), Μαραθονήσι (Γύθειον), Βάτουλο (Οίτυλος), Δραγαμέστο (Αστακός), Βραχώρι (Αγρίνιον), Καρπενήσι (Καλλιδρόμη), Ζητούνι (Λαμία), Ταλάντι (Αταλάντη) και Σάλωνα (Άμφισσα). Η μετονομασία των τοπωνυμίων, πριν γίνει επίσημη πολιτική του ελληνικού κράτους, συνεχίζει με μικρά βήματα...
...Μέχρι το 1909, μετονομάζονται άλλοι 23 οικισμοί. Και τότε γίνεται η μεγάλη τομή. Αποφασίζεται η οργανωμένη εθνική επιχείρηση για τον εξελληνισμό των ονομάτων των οικισμών, με το διάταγμα “περί συστάσεως επιτροπείας προς μελέτην των τοπωνυμίων της Ελλάδος και εξακρίβωσιν του ιστορικού λόγου αυτών” [Χουλιαράκης 1973, σ. 208].
Στην εισηγητική έκθεση του υπουργού Εσωτερικών Ν. Λεβίδη, εξηγούνται οι λόγοι που επέβαλαν την απόφαση του εξελληνισμού: “Τα βάρβαρα ονόματα και τα κακόφωνα ελληνικά λυπούσι μεν το γλωσσικόν αίσθημα, έχουσι δε και επιβλαβή μορφωτικήν επήρειαν εις τους κατοικούντας, συστέλλοντά πως και ταπεινούντα το φρόνιμα αυτών, αλλά και παρέχουσι ψευδή υπόνοιαν της εθνικής συστάσεως του πληθυσμού των χωρίων εκείνων, ων τα ξενικά ονόματα ηδύνατο να εκληφθώσιν ως μαρτυρούντα και ξενικήν καταγωγήν.
Τα πρώτα διορισμένα μέλη της επιτροπής είναι γνωστοί εθνικά έλληνες λόγιοι. Πρόεδρος αναλαμβάνει ο πατέρας της λαογραφίας στην Ελλάδα Νικόλαος Πολίτης και μέλη άνδρες που ήταν (ή θα γίνουν) καθηγητές πανεπιστημίου και ακαδημαϊκοί: οι ιστορικοί Σπυρίδων Λάμπρος, Σωκράτης Κουγέας, Νικόλαος Βέης, Κωνσταντίνος Άμαντος και Δημήτρης Καμπούρογλου....Ό,τι δηλαδή θα αποκαλούσαμε, βαρύ πυροβολικό του ελληνικού εθνικισμού.
Στην αρχή η επιτροπή φαίνεται πως αναλώθηκε σε συζητήσεις, γιατί μεταξύ 1910 και 1914, έχουμε μόνο εννέα μετονομασίες. Το 1915, με 61 μετονομασίες θεωρείται καλή χρονιά. Μεταξύ 1916 και 1919 σημειώνονται άλλες 65 μετονομασίες. Η χαμηλή παραγωγικότητα της επιτροπής, ωθεί την κυβέρνηση να υποχρεώσει την επιτροπή, να προχωρήσει σε αναγκαστική συνεργασία με τους δασκάλους όλης της χώρας, προκειμένου να προχωρήσει ο εξελληνισμός. Η επιτάχυνση των διαδικασιών επιβάλλεται, λόγω και της ενσωμάτωσης των νέων επαρχιών, με τα χιλιάδες νέα “βάρβαρα” τοπωνύμια. Στις 10 Οκτωβρίου 1919, η επιτροπή, με εγκύκλιο επιστολή, ανακοινώνει στους εκπαιδευτικούς τη νέα απόφαση:
Η επί των τοπωνυμιών της Ελλάδος Επιτροπεία, της οποίας έργον κυριώτατον είναι η εκβολή όλων των τουρκοφώνων ονομάτων των συνοικισμών και κοινοτήτων, τα οποία μολύνουσι και ασχημίζουσι την όψιν της ωραίας ημών πατρίδος, παρέχουσι δε και αφορμήν εις δυσμενή δια το ελληνικό έθνος εθνολογικά συμπεράσματα, τα οποία οι αντίπαλοι λαοί μεταχειρίζονται εναντίον ημών, απεφάσισε κατ’ εντολήν του Υπουργείου των Εσωτερικών όπως εντείνει τας προσπαθείας της δια την αντικατάστασιν των ξενοφώνων ονομάτων δι’ ελληνοφώνων. Αλλ’ η εκλογή του νέου ονόματος δεν είναι καθόλου εύκολος. Απαιτείται γνώσις ακριβής του τόπου, την οποίαν, τα μέλη της Επιτροπείας, ζώντα εν Αθήναις δεν έχουσι. Δια τούτο η Επιτροπεία απεφάσισε να αποταθή εις τους κατά τόπους κυριωτάτους αντιπροσώπους του πνευματικού βίου της Ελλάδος, τους δημοδιδασκάλους” [Χουλιαράκης  1973, σ. 209].
Το νέο σχήμα της εθνικής επιχείρησης μετονομασιών, υπήρξε στην αρχή συγκρατημένο.... Μεταξύ 1920 και 1925, ανακοινώνονται μόνο 61 νέες μετονομασίες. Η αλλαγή των ονομάτων 500 περίπου οικισμών της Θράκης, περνάει “λάθρα”, μέσα από  την απογραφή του 1920 [Λεξικόν 1923].
Μόλις ωστόσο το τοπίο ξεκαθαρίζει, το ελληνικό κράτος διατάζει την επιτροπή να αλλάξει το χάρτη της χώρας με συνοπτικές διαδικασίες. Με το διάταγμα της 17ης Σεπτεμβρίου 1926, επιτρέπεται “ίνα μεταβληθώσι ξενόφωνα ή κακόηχα ονόματα συνοικισμών, πόλεων ή κωμών”. Σε κάθε νομαρχία, συγκροτείται υποεπιτροπή μετονομασιών υπό την προεδρία του νομάρχη. Εκτός των εκπαιδευτικών, συνιστάται  η συμμετοχή σε αυτή “δημοσίων υπαλλήλων και εντοπίων προσώπων, δυναμένων να συντελέσωσιν εις τον επιδιωκόμενον σκοπόν”. Μετά τη μετονομασία, “απαγορεύεται απολύτως η χρήσις των παλαιών ονομάτων”. Η παράβαση της απαγόρευσης, “αποτελεί πταισματικήν παράβασιν τιμωρουμένην με πρόστιμον μέχρις 100 δραχμών, ή με κράτησιν μέχρι 10 ημερών” [Χουλιαράκης 1975, σ. 344 – 345].
Το διάταγμα αυτό δίνει το σύνθημα. Μέχρι το 1928, μετονομάζονται 2.500 περίπου οικισμοί !
Μετά οι ρυθμοί πέφτουν. Μεταξύ 1929 – 1952 ακολουθούν 354 μετονομασίες. Τη πενταετία 1953 – 1957 σημειώνονται 760 και ανάμεσα 1958 και 1971 άλλες 326. Έκτοτε οι μετονομασίες των οικισμών γίνονται σπάνιες, καθώς δεν έχουν απομείνει και πολλά ξενόφωνα ονόματα για αλλαγή. Ο σκοπός έχει επιτευχθεί, τα μισά περίπου ονόματα των οικισμών άλλαξαν, η Ελλάδα έγινε αγνώριστη....
....Η Γεωγραφική Υπηρεσία, εξελλήνισε πολλά ονόματα στους χάρτες κλίμακας 1: 100.000 και 1: 50.000, χωρίς να προβεί σε δημόσια ανακοίνωση. Κυκλοφόρησε μάλιστα εμπιστευτικά σήματα προς χρήση των αξιωματικών, που συνόδευαν τους νέους χάρτες και σημείωναν τα παλιά και τα νέα ονόματα, ώστε να είναι δυνατή η χρήση τους και να αποφευχθούν ολέθρια σφάλματα, σε περίπτωση πολεμικών επιχειρήσεων.... 
Στην κατεύθυνση του εξελληνισμού των μικροτοπωνυμίων (θέσεων), κινήθηκε επίσης το υπουργείο Εσωτερικών από το 1962 και από την επαρχία Ξάνθης (ΦΕΚ 210 της 13/12) [Χουλιαράκης 1976, σ. 220]. Οι μαζικές μετονομασίες των μικροτοπωνυμίων, μέσω διαταγμάτων, αρχίζουν ωστόσο από το 1969 και συνεχίζονται τα επόμενα χρόνια. Παράλληλα το υπουργείο Εσωτερικών εγκρίνει κάθε τόσο και κάποια μετονομασία “βαρβαρόφωνου” οικισμού, όπως εκείνη των “Νέων Λιοσίων” σε “Ίλιον”, το Σεπτέμβριο του 1994....
Το τελευταίο παράδειγμα, χαρακτηρίζει και την ποιότητα της σκέψης των σύγχρονων νονών. Με το να μετονομάζει μια χώρα, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια συνοικία της πρωτεύουσάς της, δίνοντάς της ένα αρχαιοπρεπές όνομα, για να ξορκίσει το γεγονός  της εκεί ύπαρξης Αρβανιτών, Τσιγγάνων και ρωσοφώνων προσφύγων, το μόνο που επιτυγχάνει επί της ουσίας, είναι να αποκαλύπτει, εκτός από κεκτημένη ταχύτητα, ενός προπατορικού αμαρτήματος, τη σημερινή ιδεολογική ένδεια και ανασφάλεια των ταγών της.
Όπως και να έχει, ακόμα και αν η ιστορία....επαναλαμβάνεται σαν κωμωδία πλέον, το τέλος αυτού του κεφαλαίου, δεν έχει ακόμα γραφτεί ".



ΓΚΙΟΥΛΜΠΑΣΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ


        ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΙΟ ΝΟΣΤΙΜΑ ΦΑΓΗΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ !


Συνοδεύεται με πατάτες που όπως είπαμε ψήνονται μαζί με τα κρέατα. Όσοι έχετε ξυλόφουρνο ή μπορείτε να το πάτε στο φούρνο, καλό είναι να το σιγοψήσετε, αν μάλιστα το βάλετε να ψηθεί από το βράδυ σε σιγανό φούρνο περίπου 70 βαθμών. Όταν ψηθεί το κρέας κόψτε τον σπάγκο, ανοίξτε με ένα μαχαίρι τη λαδόκολλα στο πάνω μέρος και τυλίξτε τη σιγά-σιγά και γύρω-γύρω ώστε να δίνει την εντύπωση ότι είναι ένα σκεύος πήλινο, βάλτε το όλο αυτό σε μια πιατέλα και σερβίρετέ το.


ΥΛΙΚΑ :

 Δύο κιλά κρέας αρνί ή κατσίκι, μοσχάρι και χοιρινό, ολόκληρο και όχι σε κομμάτια.
Το αρνί ή κατσίκι να είναι μπούτι. 6-10 Σκελίδες, Σκόρδο,  
300 γρ. Κεφαλογραβιέρα ή Γραβιέρα Αμφιλοχίας, (κομμένο σε κυβάκια),
Βούτυρο γάλακτος, Μουστάρδα (Προαιρετικά), Αλάτι χοντρό φρεσκοτριμμένο,
Πιπέρι επίσης φρεσκοτριμμένο.


ΕΚΤΕΛΕΣΗ 

 Για να είναι πετυχημένο αυτό το φαγητό πρέπει να χρησιμοποιήσουμε κρέας τριών διαφορετικών ειδών. Συνήθως να είναι  μοσχάρι, κατσίκι (μπούτι) και χοιρινό επίσης μπούτι. Πλένουμε καλά το κρέας, το στεγνώνουμε σε απορροφητικό χαρτί και το αφήνουμε στην άκρη.     

 Σε ένα μικρό μπολ ανακατεύουμε αλατοπίπερο. Κατόπιν παίρνουμε ένα μυτερό μαχαίρι και κάνουμε τρύπες στο κρέας μέσα στις οποίες βάζουμε με το δάχτυλό μας αλατοπίπερο και μία σκελίδα σκόρδο. Επίσης τρυπάμε και σε άλλα σημεία το κρέας και βάζουμε στις τρύπες κεφαλογραβιέρα ή γραβιέρα κομμένη σε σφήνες.

Η ποσότητα του αλατοπίπερου, του σκόρδου και του τυριού είναι ανάλογη της αρεσκείας σας. Επειδή όμως το κρέας δεν είναι κομμένο σε κομματάκια αλλά ολόκληρο προσέξτε να το τρυπήσετε σε αρκετά σημεία ώστε να αλατιστεί μέχρι μέσα, έχοντας πάντα στο μυαλό σας, ότι και η γραβιέρα ή κεφαλογραβιέρα είναι αλμυρή και το κρέας εκτός από το υπέροχο άρωμα του τυριού που θα πάρει, θα αλατιστεί  κιόλας.    

Αφού τελειώσετε με αυτή τη διαδικασία, ρίξτε ελαφρώς αλατοπίπερο και εξωτερικά. Αλείψτε το κρέας με φρέσκο βούτυρο και μουστάρδα (προαιρετικά). Όσοι θέλετε μπορείτε να κόψετε και 3-4 πατάτες κομμένες κυδωνάτες να ψηθούν μαζί με τα κρέατα και να πάρουν τη νοστιμιά τους. Μετά τυλίξτε σφιχτά το κρέας με 3-4 λαδόκολλες και δέστε το με σπάγκο σφιχτά και σταυρωτά.                                                                                                                                       

Τοποθετήστε το σε ένα ταψί και βάλτε το σε προθερμασμένο φούρνο στους 220 βαθμούς . Σ’ αυτή τη θερμοκρασία ψήστε το για 20-30 λεπτά και μετά χαμηλώστε τη θερμοκρασία στους 160 βαθμούς για άλλες 2 ώρες περίπου.  Γυρίστε το πακετάκι κατά τη διάρκεια του ψησίματος 2 με 3 φορές, έτσι ώστε να μη μαζεύονται τα υγρά στο κάτω μέρος.       

ΚΑΛΗ ΣΑΣ ΑΠΟΛΑΥΣΗ !                   

ΜΕΤΟΝΟΜΑΣΙΕΣ ΧΩΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ




Δεν είναι σε όλους τους Έλληνες γνωστό πως το Ελληνικό κράτος από τότε που ιδρύθηκε προχώρησε-και συνεχίζει μάλιστα ακόμα και σήμερα-σε μία εκτεταμένη επιχείρηση μετονομασίας χωριών αλλά και πόλεων. Ο λόγος είναι πως υπήρχε πλήθος τοπωνυμίων που δεν είχαν Ελληνική προέλευση (κυρίως Τούρκικα και Αλβανικά) ή άλλα που θεωρήθηκαν "μπανάλ" και αντικαταστάθηκαν από πιο προσιτά ή αρχαιοελληνικά κλπ.

Νομίζουμε λοιπόν πως αξίζει τον κόπο να κάνουμε μια αναδρομή και να γνωρίσουμε τα παλιά τοπωνύμια των χωριών της χώρας μας, κάνοντας αρχή από την Πελοπόννησο και αργότερα και άλλων περιοχών. Αυτό φυσικά μέσω της ιστοσελίδας του συγγραφέα Δημήτρη Λιθοξόου που έχει πραγματοποιήσει τέτοιες μελέτες. 


Έτσι μπορείτε να δείτε στη λίστα παρακάτω (με αλφαβητική σειρά) τα παλιά ονόματα των χωριών της Πελοποννήσου στην πρώτη στήλη και δίπλα τη σημερινή τους ονομασία, αλλά και το έτος μετονομασίας. 

1o μέρος: Α-Λ


2ο μέρος: Μ-Ψ




ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ


ΖΥΓΟΥΡΙ ΣΤΗ ΓΑΣΤΡΑ ΝΑΟΥΣΑΣ



ΜΙΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΗ ΚΑΙ ΕΥΚΟΛΗ ΣΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΗΣ



ΥΛΙΚΑ: 2 κιλά ζυγούρι (με κόκκαλο),  ½ κούπα ελαιόλαδο Καλαμάτας, 2-3 μεγάλες ώριμες ντομάτες, 2 μεγάλα κρεμμύδια, 2 πράσινες πιπεριές, 2 μανιτάρια φρέσκα ( προαιρετικά),  μαϊντανό,  αλάτι - πιπέρι - μπαχάρι σε κόκκους.

ΕΚΤΕΛΕΣΗ (Συνταγή για 4 άτομα)
Βράζουμε το ζυγούρι για 10 λεπτά στη κατσαρόλα και πετάμε το νερό. Ξεφλουδίζουμε τις ντομάτες, βγάζουμε τους σπόρους και τις κόβουμε σε κύβους.  Καθαρίζουμε τα κρεμμύδια και τα κόβουμε σε φέτες. Κόβουμε σε ροδέλες τις πιπεριές και τα μανιτάρια σε φέτες.
Βάζουμε όλα τα παραπάνω υλικά στη γάστρα ρίχνουμε το αλάτι, το πιπέρι και το μπαχάρι. Προσθέτουμε ελάχιστο νερό (περίπου ½ της κούπας) και περιχύνουμε όλα τα υλικά με το ελαιόλαδο Καλαμάτας.
Ψήνουμε σε μέτριο φούρνο στους 180 με 200 βαθμούς περίπου για 2 ώρες. Κατά την διάρκεια του ψησίματος ελέγχουμε το φαγητό, μπορεί να χρειαστεί να προσθέσουμε λίγο νερό ή να το ψήσουμε λίγο παραπάνω. Τέλος περίπου 10 λεπτά πριν τελειώσει το ψήσιμο ρίχνουμε το μαϊντανό.
Το φαγητό μπορούμε να το γαρνίρουμε με τηγανιτές πατάτες ή πατάτες φούρνου, με πιλάφι ή ζυμαρικά. 

ΚΑΛΗ ΟΡΕΞΗ !

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΜΑΝΗΣ 


ΑΝ ΘΕΛΗΣΟΥΜΕ ΝΑ ΑΝΑΤΡΕΞΟΥΜΕ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΚΑΙ ΣΕ ΠΑΛΑΙΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΜΑΝΗΣ,ΜΑΛΛΟΝ ΘΑ ΒΡΟΥΜΕ ΩΣ ΠΙΟ ΔΙΑΔΕΔΟΜΕΝΟ ΕΝΑ ΕΘΙΜΟ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΚΥΝΗΓΙ.

Το κυνήγι
Στα χωριά Μάνης κατά τη διάρκεια της σαρακοστής των Χριστουγέννων τα παιδιά βγαίναν για κυνήγι τα βράδια, εφοδιασμένα με φακούς με καινούργια «πλάκα» και γυρίζανε στα χαλάσματα και σε σπήλαια με στόχο τους γουργουγιάννηδες, τα μικρά πουλάκια που κούρνιαζαν εκεί. Τα θαμπώνανε με το φακό και τα πιάνανε. Στη συνέχεια τα πήγαιναν στο σπίτι όπου οι νοικοκυρές τα καθάριζαν και τα πάστωναν, τα βάζανε σε πήλινα ή γυάλινα βάζα και τα έτρωγαν τα Χριστούγεννα.

ΟΣΟ ΓΙΑ ΜΑΝΙΑΤΙΚΑ ΧΡΙΣΤΟΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΕΘΙΜΑ  
ΠΟΥ-ΤΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ- ΕΠΙΖΟΥΝ ΑΚΟΜΗ,
ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΤΕΙ  ΤΟ ΠΑΡΑΚΑΤΩ
ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΔΗΜΑΚΟΓΙΑΝΝΗ ΑΠΟ ΤΟ 
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΑΔΟΥΛΩΤΗ ΜΑΝΗ".


ΠΗΓΗ: WWW.MANI.ORG.GR


ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΜΑΝΗΣ

Αυτά που δεν πρέπει να ξεχνάμε



Της Γεωργίας Δημακόγιαννη, από το περιοδικό «Αδούλωτη Μάνη»

Η γέννηση του Χριστού κανονίστηκε το 354 μ.Χ. να εορτάζεται στις 25 Δεκεμβρίου, την ίδια μέρα που γιορτάζονταν η γέννησις του παλαιού Θεού Μίθρα, του «αήττητου Θεού Ήλιου» που ήταν θεός όλων των ηλιακών θεοτήτων της ειδωλολατρίας. Με την αλλαγή και την στροφή των ανθρώπων προς άλλους θεούς, ο «Αήττητος Θεός Ήλιος», έπεσε και τη θέση του την πήρε ο «Ήλιος της Δικαιοσύνης» ο Χριστός.
Εξετάζοντας κανείς τα εορταστικά έθιμα των διαφόρων λαών σκόπιμο είναι να εξετάσει και τον τρόπο που τρέφονται κατά τις μέρες αυτές. Στη Μάνη ακούγεται συχνά το τετράστιχο:
«Του Χριστού χριστόψωμα,
τα Φώτα τηγανίδες
και τη Λαμπρή τυρόπιτες
Τ' Άγιου Πετριού κουλούρες».
kouloura.jpg (63423 bytes)
Ειδικά, στο Μανιάτικο χώρο, η αναφορά μας είναι απαραίτητο να προσαρμοστεί στους όρους της ζωής των Μανιατών και εκεί να τοποθετήσει τις συνήθειες και τα έθιμά τους. Στις συνήθειες λοιπόν, των γιορτινών αυτών ημερών, συνηθίζονται οι τηγανίδες και τα χριστόψωμα, τροφές προσαρμοσμένες στο λιτό και σκληρό βίο των Μανιατών, εφόσον την εποχή αυτή καταγίνονται με το ελαιομάζωμα. Στη Μάνη, δεν υπάρχει η πολυτέλεια εθίμων με αντίστοιχες εορταστικές εκδηλώσεις και η παρασκευή εδεσμάτων που παρατηρείται αλλού, προέχει ο αγώνας για την επιβίωση...
Οι τηγανίδες, φτιάχνονται τις ημέρες των Χριστουγέννων και των Φώτων. «Πρόκειται για ζύμη, που την πλάθουν σαν χοντρό μακαρόνι πάχους περίπου του μικρού δακτύλου και μήκους μισού μέτρου, τις τυλίγουν με κέντρο τη μια άκρη και κατόπιν τις τηγανίζουν» Η πρώτη έχει το σχήμα σταυρού. Η νοικοκυρά ρίχνοντάς την μέσα στο αναβραστό το λάδι, που τσιτσιρίζει στο βαθουλό τηγάνι πάνω στη σιδεροστιά, σταυροκοπιέται και εύχεται: «να σταυρωθούν τα κακά και του χρόνου». Οι άλλες τηγανίδες έχουν ποικίλα σχήματα.
Κάθε οικογένεια, στο φούρνο του σπιτιού «ρίχνει» τα χριστόψωμα, για να τα κόψει στο τραπέζι των Χριστουγέννων ο οικοδεσπότης σταυρώνοντάς τα, και ευχόμενος «Χρόνια πολλά και του χρόνου». Τα χριστόψωμα κατασκευάζονται όπως το ψωμί, μόνο που στολίζονται με σταυρούς και ποικίλα στολίδια ανάλογα με την καλαισθησία της νοικοκυράς.

Και στη Μάνη ακούγονται δοξασίες για τα δαιμονικά και άλλα υπερφυσικά όντα, που βγαίνουν τα δωδεκαήμερα από του Χριστού ως τα Φώτα. Πρόκειται για τους Καλλικαντζάρους. Πολλοί λαογράφοι, υποστηρίζουν πως είναι οι Καλλικάντζαροι απόγονοι του τραγοπόδη θεού Πάνα ή των Σατύρων, που πηδήσανε από την μυθολογία στη χριστιανική ζωή. Ο πατέρας της Ελληνικής Λαογραφίας Νικ. Γ. Πολίτης στις «Παραδόσεις» του αναφέρεται σε Λυκοκατζαραίους, Σκαλικαντζέρια, Καρκαντζέλια, Κωλοβελώνηδες, Πλανηταρούδια, Κάηδες, Παγανά. Στην περιοχή της Αντρούβιτσας (Δ. Μάνη) ονομάζουν τους Καλλικαντζάρους Τσιλικρωτά. Ο Πασαγιάννης στο ομώνυμο χριστουγεννιάτικο διήγημά του αναφέρεται με ένα χαριτωμένο τρόπο σε θρύλους για τα ξωτικά αυτά.
Τους Καλλικαντζάρους που μπαίνουν στα σπίτια από τις καπνοδόχους, γιατί τους προσελκύει η μυρωδιά του λαδιού από τις τηγανίδες, ο λαός τους έχει πλάσει ψηλούς, μαυριδερούς, ισχνούς, άσχημους με κόκκινα άγρια μάτια και τριχωτό όλο το σώμα.
Θεωρούνται «μαγαρισμένοι» και σιχαμεροί, κάνουν ζημιές όπως: σβήνουν τη φωτιά, μαγαρίζουν τα εδέσματα παρενοχλούν τους ανθρώπους κυρίως τα παιδιά και τις γριές και χοροπηδάνε στους δρόμους. Τρώνε βατράχους, χελώνες, φίδια, σκουλήκια κ.ά. Οι άνθρωποι προσπαθούν να εξολοθρεύσουν τις βλαπτικές τους ενέργειες με εξορκισμούς ή προσφορά γλυκισμάτων, τηγανίδων κ.τ.λ. Ο μεγάλος τους φόβος είναι ο αγιασμός.

Στη Μάνη, ακούγονται και στην εποχή μας, κάποια λαϊκά στιχουργήματα για τους Καλλικαντζάρους:
Αρορίτες είμαστε,
αραρά γυρεύουμε
τηγανίδες θέλομε
τα παιδιά τα παίρνουμε
ή το Γ)κούρο ή τη (γ)κότα
ή θα σπάσαμε τη (μ)πόρτα.
Φοβούνται τον αγιασμό γιατί όποιος βραχεί με αγιασμένο νερό αφανίζεται. Όταν βλέπουν τον παπά που αγιάζει τρέχουν φωνάζοντας:
Φεύγετε να φεύγουμε
τι έφτασε ο σκυλόπαπας
με την αγιαστούρα του

Τέλος να αναφέρουμε δυο παροιμιώδεις φράσεις που σχετίζονται με τα Χριστούγεννα, φράσεις που ακούγονται στη Μάνη και μνημονεύονται στις εργασίες του γνωστού συγγραφέα Αν. Κουτσιλιέρη.
Η φράση: «Να γεμίσει η μυλόστασή σου τη Λαμπρή τυρόπιτες και τα Χριστούγεννα τηγανίδες» σημαίνει κατάρα. Συνηθίζεται στους πενθούντες να προσφέρουν οι συγγενείς ή οι φίλοι, τα Χριστούγεννα τηγανίδες ή γλυκίσματα, για να μην τους λείψουν αυτές τις γιορτινές μέρες. Οι τηγανίδες θεωρούνται εορταστικό φαγητό, είναι συνδεδεμένες με σχετικές προλήψεις. Σημειωτέον ότι, όταν κάποια οικογένεια πενθεί, δεν επιτρέπεται να παρασκευάζει εδέσματα εορτών. Άρα το να γεμίσει η μυλόστασή σου (= τετράγωνη επιφάνεια που τοποθετούν το χερόμυλο) με τηγανίδες τα Χριστούγεννα σημαίνει να σου έχει τύχει κάποιος θάνατος προσφιλούς - συγγενικού σου προσώπου, ομοίως για το Πάσχα «να σου φέρουν τυρόπιτες».
Η παροιμιώδης έκφραση: «Εγώ είμαι Χριστού και συ Λαμπρή» ερμηνεύεται ως εξής: τα Χριστούγεννα είναι η μεγαλύτερη ακίνητη εορτή, επομένως «είμαι Χριστού» σημαίνει είμαι άνθρωπος συνεπής, έμπιστος «έχω λόγο» και όχι ευμετάβλητος και διπλωμάτης όπως η σπουδαία μεν, αλλά κινητή εορτή του Πάσχα.


Παραπομπές:
1.
 Φαίδων Κουκουλέ, «Βυζαντινών Βίος και Πολιτισμός», Αθήναι 1957,Τ. ΣΤ’ σ. 151.2. Ανάργυρου Γ. Κουτσιλιέρη «Μανιάτικα Μελετήματα» 1978, σ. 136.3. «Τα τσιλικρωτά» Κ. Πασαγιάννη.4. «Οι δώδεκα μήνες τον έτους και οι κυριώτεραι εορταί των» Φιλίππου Ιωάνν. Βρεττάκου, 1980.



ΑΡΝΙΣΙΟ ΚΕΜΠΑΠ ΜΕ ΣΑΛΤΣΑ ΓΙΑΟΥΡΤΙΟΥ


ΜΙΑ ΚΑΘΑΡΑ ΑΝΑΤΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΣΥΝΤΑΓΗ, ΑΛΛΑ ΛΙΧΟΥΔΙΑ ΚΑΙ ΑΠΛΗ ΣΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΗΣ !

Πάντα η Ανατολίτικη, η Πολίτικη κουζίνα, δίχαζε τους Έλληνες. Σε άλλους άρεσε, για άλλους όμως τη θεωρούσαν βαριά. Σήμερα σας παρουσιάζουμε μια συνταγή που είναι για γερά στομάχια, αλλά όμως υπέροχη, νόστιμη για καλοφαγάδες !



ΥΛΙΚΑ:
Υλικά για 8-10 κεμπάπ
1 κιλό αρνίσιο κιμά, κατά προτίμηση από μπούτι, χωρίς να αφαιρεθεί κανένα κομμάτι από το λίπος
1 κρεμμύδι λειωμένο στο μίξερ, 3 κουταλιές βούτυρο γάλακτος σε θερμοκρασία περιβάλλοντος, Αλάτι,
Φρεσκοτριμμένο πιπέρι, Λίγο μπούκοβο (καυτερό πιπέρι), Για τη σάλτσα γιαουρτιού,
250 γραμμάρια στραγγιστό γιαούρτι, 3 κουταλιές σούπας ελαιόλαδο, 1 κουταλιά ξύδι,
4-5 φυλλαράκια φρέσκο δυόσμο ψιλοκομμένα, 1 φλιτζανάκι ψιλοκομμένο φρέσκο άνηθο,
1 φλιτζάνι ψιλοκομμένο αγγουράκι με τη φλούδα του

ΕΚΤΕΛΕΣΗ
1. Ζυμώνετε τον κιμά σε μια λεκάνη μαζί με το κρεμμύδι, το βούτυρο, το αλατοπίπερο και το καυτερό πιπέρι.
2. Πλάθετε με το χέρι μακρόστενα κεφτεδάκια μήκους περίπου 6-7 εκατοστών το ένα. Τα αφήνετε για 1 ώρα
     στο ψυγείο.
3. Ετοιμάζετε τη σάλτσα αναμειγνύοντας σ’ ένα μπολ με τη βοήθεια ενός πιρουνιού το γιαούρτι με το
    ελαιόλαδο, το ξύδι, το δυόσμο, το αγγούρι και τον άνηθο. Διατηρείτε τη σάλτσα για 15-20 λεπτά περίπου
   στο ψυγείο.
4. Ψήνετε τα κεμπάπ στο γκρίλ στους 180ο μέχρι να ψηθούν και από τις δυο πλευρές.
5. Τέλος, παίρνετε πιτούλες μακρόστενες, τις κυπριακές, τις ανοίγετε στη μέση και βάζετε ένα φύλλο μαρουλιού, 2-3 φετούλες από τις ντομάτες, λίγη σάλτσα γιαουρτιού και από πάνω, ανάλογα την όρεξή σας, 1-2 κομμάτια κεμπάπ
6. Γαρνίρετε με φυλλαράκια μαϊντανού και καλή σας όρεξη

Πηγή: Βιβλίο, "κάτι μαγειρεύει ο Ηλίας"


Μανιάτικος γδικιωμός
Μια ιστορική άγνωστη πλευρά της πανέμορφης Μάνης !




ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΟΙ ΣΥΝΗΘΙΖΟΥΝ ΝΑ ΝΤΥΝΟΥΝ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΘΕ ΕΠΟΧΗΣ ΣΧΕΔΟΝ ΜΕ ΕΝΑ ΦΩΤΟΣΤΕΦΑΝΟ ΚΑΙ ΝΑ ΠΡΟΒΑΛΟΥΝ  ΜΟΝΟ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΚΑΛΩΝ ΚΑΙ ΣΠΟΥΔΑΙΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ. Η ΕΛΛΑΔΑ ΟΜΩΣ (ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΑ Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ ΕΙΧΕ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΣΧΗΜΕΣ Η ΕΣΤΩ ΑΜΦΙΛΕΓΟΝΕΝΕΣ ΠΛΕΥΡΕΣ ΤΗΣ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ ΕΠΕΙΔΗ ΕΙΜΑΣΤΕ ΤΑ ¨ΑΙΡΕΤΙΚΑ" ΘΕΩΡΟΥΜΕ ΣΚΟΠΙΜΟ ΝΑ ΤΙΣ ΠΡΟΒΑΛΟΥΜΕ ΚΑΙ ΑΥΤΕΣ.

ΕΝΑ ΤΕΤΟΙΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΗΤΑΝ Ο ΜΑΝΙΑΤΙΚΟΣ ΓΔΙΚΙΩΜΟΣ ΠΟΥ ΝΑΙ ΜΕΝ ΜΕ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΕΞΑΦΑΝΙΣΤΗΚΕ, ΑΛΛΑ ΕΧΕΙ ΑΦΗΣΕΙ ΤΟ ΣΤΙΓΜΑ ΤΟΥ ΣΕ ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΕΠΟΧΗ ΚΑΙ ΕΝΑΝ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ.
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΤΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΗΤΑΝ, ΤΟ ΠΩΣ ΚΑΙ ΤΟ ΓΙΑΤΙ....


Στο κλίμα των σκληρών αγώνων επικράτησης μεταξύ των πατριών (οικογενειών), αναπτύχθηκε η βεντέτα, ο λεγόμενος «γδικιωμός» ή δικιωμός - που αφορούσε αρχικά το σόι ή την οικογένεια και όχι το άτομο - ήταν η τιμωρία μιας πράξης που είχε γίνει σε βάρος της οικογένειας. 
Την τιμωρία αποφάσιζε ψύχραιμα ένα οικογενειακό συμβούλιο, ενώ δεν ήταν απαραίτητο να τιμωρηθεί προσωπικά ο ένοχος της πράξης. Η βεντέτα μπορούσε να στραφεί και εναντίον άλλου μέλους της αντίπαλης οικογένειας.     

 Τα αρσενικά παιδιά της οικογένειας, σε περίπτωση πού ο πατέρας έπεφτε θύμα γδικιωμού, ανατρέφονταν με μοναδικό σκοπό μεγαλώνοντας να πάρουν το αίμα του πίσω. Όταν η εκδίκηση ολοκληρωνόταν, η οικογένεια πού πήρε ικανοποίηση κλεινόταν στο σπίτι της, για να μην προκαλέσει την οικογένεια του σκοτωμένου. Συχνά στόχος ήταν η ολοκληρωτική εκμηδένιση της αντίπαλης οικογένειας. Το πρώτο κτύπημα δε γινόταν ποτέ απροειδοποίητα η πλευρά που προκαλούσε κήρυσσε επίσημα τον πόλεμο, χτυπούσαν οι καμπάνες, τα δυο αντίπαλα μέρη πήγαιναν στους πύργους τους κι από κει και πέρα κάθε μέσο καταστροφής ήταν επιτρεπτό.

Ο ουδέτερος πληθυσμός του χωριού στο διάστημα που διαρκούσε η βεντέτα ή κρυβόταν ή απομακρυνόταν όσο να τελειώσει ο μικρός πόλεμος.
Σε ορισμένες περιπτώσεις ο κώδικας της βεντέτας επέτρεπε μια προσωρινή ανάπαυλα, την «τρέβα» την εποχή του οργώματος, της σποράς, του θερισμού, του αλωνίσματος και όταν μάζευαν τις ελιές. Τα αντιμαχόμενα μέρη δούλευαν τότε σε γειτονικά χωράφια με νεκρική σιγή και τη νύχτα εφοδίαζαν τους πύργους με τρόφιμα και πυρομαχικά. Ο αγώνας ξανάρχιζε μόλις τέλειωνε η συγκομιδή.

Μια περιορισμένη ανακωχή μπορούσε επίσης να γίνει όταν ένα μέλος των αντιπάλων οικογενειών είχε βαφτίσια, γάμο ή κάτι ανάλογο. Ο συνηθέστερος φυσικά τρόπος με τον οποίο τέλειωνε η βεντέτα ήταν η εκμηδένιση της μιας μερίδας, οπότε τα υπολείμματά της σκορπίζονταν σε άλλα χωριά, αφήνοντας τους πύργους και τα χωράφια τους στο νικητή, ο οποίος έμενε αδιαφιλονίκητος κυρίαρχος, ώσπου μια άλλη Νυκλιάνικη οικογένεια κατόρθωνε να συγκεντρώσει ή να δημιουργήσει αρκετή δύναμη για να τον προκαλέσει.                                                                       
Μπορούσε όμως και να μείνει αν ήθελε, στο χωριό η νικημένη παράταξη, αν ζητούσε από το νικητή συγγνώμη με, ένα καθορισμένο τελετουργικό τυπικό. Τα πράγματα ήταν απλούστερα στις περιπτώσεις φόνων δίχως γενικότερες προεκτάσεις, οπότε, ύστερα από μια καθορισμένη, απλούστερη από την προηγούμενη, διαδικασία, ο μετανοημένος φονιάς γινόταν ο ιδιαίτερος προστάτης και ευεργέτης της οικογένειας που αδίκησε όλα αυτά τα θέματα τα τακτοποιούσε ένα τοπικό συμβούλιο, η Γεροντική, μοναδικός Θεσμός, υπό τον μπέη ή τον αρχικαπετάνιο, που φρόντιζε για την τάξη στη Μάνη. 

Ένα γεγονός που μπορούσε να συμβιβάσει τα αντιμαχόμενα μέρη ήταν η τουρκική απειλή. Η πιο μακρόχρονη ανακωχή ήταν η γενική τρέβα που ζήτησε ο Μαυρομιχάλης την παραμονή του πόλεμου της Ανεξαρτησίας. Οι αντιδικίες πάντως συνεχίστηκαν και μετά την απελευθέρωση, αλλά σιγά-σιγά οι προκαταλήψεις και οι διακρίσεις μεταξύ Νυκλιάνων και υποτακτικών διαλύονταν, η παράδοση της βίας όμως συνεχίστηκε, έστω και χωρίς πια τους μεγάλους πόλεμους των Νυκλιάνων. Η παράδοση δεν κόπηκε αμέσως, αλλά περιορισμένη με μεμονωμένες εκδηλώσεις, συνεχίστηκε ως το Β' Παγκόσμιο πόλεμο. Σήμερα φυσικά όλα αυτά αποτελούν αναμνήσεις μιας άλλης εποχής. 

Πηγή:   mani.org.gr                                                                                    




ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟ ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ (ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΠΟΛΥΦΩΝΙΑ) KAI ΠOΙΑ Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ;                                                                                  

Ταυτότητα:                                                                     
Είναι ένα Εθνομουσικολογικό φαινόμενο παλαιότατης καταγωγής, συνυφασμένο με την κοινοτική δομή και έκφραση των πληθυσμών της παραμεθόριας Ηπείρου και της ελληνικής μειονότητας της Αλβανίας, των οποίων αποτελεί ζωντανό στοιχείο πολιτισμικής ταυτότητας. Η δομή και το ύφος της ερμηνείας του δημιουργούν μια από τις πλέον ενδιαφέρουσες φόρμες στο ρεπερτόριο της παγκόσμιας λαϊκής πολυφωνίας.


Τόπος:
To Ηπειρώτικο Πολυφωνικό Τραγούδι είναι διαδεδομένο στην παραμεθόρια Ήπειρο και τη Νότια Αλβανία.  Aποτελεί  ζώσα παράδοση σε πολλά από τα χωριά των περιοχών Πωγωνίου, Άνω Πωγωνίου του πρώην Νομού Ιωαννίνων, Μουργκάνας και Φιλιατών του πρώην Νομού Θεσπρωτίας καθώς και σε χωριά της Κόνιτσας. Απαντάται, επίσης, στην «απέκει» πλευρά των Ελληνοαλβανικών συνόρων, στα χωριά της Δερόπολης, του Άνω  Πωγωνίου, του Θεολόγου (Ριζά), του Βούρκου και της Χειμάρρας – περιοχές της ελληνικής μειονότητας στη Νότια Αλβανία.
Ως χωριά με ξεχωριστή πολυφωνική παράδοση στην παραμεθόρια Ήπειρο, ανάμεσα σε άλλα, αξίζει να μνημονευθούν, από ανατολικά προς δυτικά, το Δολό, η Πωγωνιανή, οι Ποντικάτες, η Χρυσόδουλη, το Μαυρόπουλο, το Ζάβροχο, τα Κτίσματα, η Χαραυγή, η Καστάνιανη Πωγωνίου, ο Παρακάλαμος, το Μαυρονόρος, ο Λιάς, το Βαβούρι, ο Τσαμαντάς, ο Αμπελώνας (Πόβλα), το Γιρομέρι, το Πλαίσιο, η Σαγιάδα.  Χωριά της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία, διακεκριμένα για τη ζώσα πολυφωνική τους παράδοση είναι, ανάμεσα σε άλλα, η Πολύτσανη και το Χλωμό στο Άνω Πωγώνι, η Δερβιτσάνη, η Γράψη, η Γλύνα στη Δερόπολη, το Σελιό, η Σωτήρα, η Κοσοβίτσα, στην Άνω Δερόπολη, η Δίβρη στα Ριζά, η Φοινίκη στο Βούρκο, η Χειμάρρα στην ενδότερη, παράκτια περιοχή.
Πέρα όμως από τους «γενέθλιους» τόπους της, η Ηπειρώτικη Πολυφωνία διαδίδεται πλέον και σε αστικά κέντρα, λόγω της μετανάστευσης, αλλά και λόγω της διάδοσης του είδους με νεότερους τρόπους. Έτσι, με την ενεργοποίηση σειράς ομίλων και σχημάτων καθώς και τη λειτουργία εργαστηρίων πολυφωνίας, το Hπειρώτικο Πολυφωνικό Τραγούδι απαντά σήμερα στην Αθήνα, τα Ιωάννινα και τη Θεσσαλονίκη, ενώ πυρήνες πολυφωνίας δημιουργούνται και σε άλλες πόλεις αλλά και στο εξωτερικό, μέσω μεταναστών, σεμιναρίων και σχημάτων.

ΦΩΤΟ ΑΠΟ ΤΟ ΦΗΜΙΣΜΕΝΟ ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟ ΠΟΓΩΝΙΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ


ΙΙ. Ταυτότητα του φορέα του στοιχείου ΑΠΚ
1.   Πρόσωπο, ομάδα, οργανισμός
Φορείς του στοιχείου είναι όλοι όσοι τραγουδούν το Ηπειρώτικο Πολυφωνικό Τραγούδι είτε στις τοπικές κοινωνίες είτε σε νεότερες συλλογικότητες, στους χώρους της αποδημίας και το αστικό περιβάλλον.
Κείμενο του Λάμπρου Λιάβα
«Η απόδοση των τραγουδιών αυτών γίνεται από ομάδα τραγουδιστών που πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον 4 άτομα. Ο συνηθέστερος αριθμός είναι 5, άλλα μπορεί να φτάνει και 6, 7 ή ακόμη και 10 τραγουδιστές - ανάλογα με τους ισοκράτες (ώστε να "γεμίζει το τραγούδι και να πάει βρονταριά!") Ο κορυφαίος της ομάδας τραγουδάει την κυρίως μελωδία, δηλαδή αρχίζει, "παίρνει" το τραγούδι, γι’ αυτό ονομάζεται παρτής ή πάρτης ή σηκωτής. Του απαντάει ο δεύτερος που "γυρίζει" ή "τσακίζει" το τραγούδι, γι’ αυτό και λέγεται γυριστής, ενώ οι υπόλοιποι, οι ισοκράτες, κρατούν το "ίσο", δηλαδή το φθόγγο της τονικής της μελωδίας. Στην ομάδα αυτή μπορεί να προστεθεί (επιπλέον ή σε αντικατάσταση του γυριστή) κι ένα ακόμη τραγουδιστής, ο κλώστης, που κάνει ιδιόμορφους λαρυγγισμούς με ψεύτική φωνή("φαλτσέτο", όπως στα τυρολέζικα γιόντλερ), "κλώθοντας" το τραγούδι ανάμεσα στην τονική και στην υποτονική της μελωδίας. Μια τεχνική του χεριού που κρατάει τ’ αδράχτι όταν κλώθει το νήμα. Το χέρι όχι μόνο βάζει τ’ αδράχτι σε περιστροφική κίνηση (κλωθογυρίζει) αλλά το ανεβοκατεβάζει κιόλας κάθε τόσο. Ο συσχετισμός είναι φανερός.

Τόσο ο γυριστής όσο και ο κλώστης κόβουν απότομα το τραγούδι στην υποτονική της κλίμακας δημιουργώντας έτσι με τον τελευταίο φθόγγο του πάρτη μια έντονη διαφωνία (διάστημα 2ας), που είναι το κύριο χαρακτηριστικό αυτής της πολυφωνικής φόρμας και της δίνει ένα ιδιόμορφο άκουσμα.(...)


(…) Όσον αφορά στην καταγωγή αυτής της πολυφωνικής φόρμας, παρόλο που η έρευνα δεν έχει καταλήξει ακόμη σε βέβαια συμπεράσματα, όλες οι ενδείξεις πείθουν ότι ανάγεται σε πολύ παλιές (ίσως ακόμη και προελληνικές) εποχές. Πράγματι οι μελωδίες των τραγουδιών (μαζί με ορισμένα ακόμη της Ηπείρου και κάποια γυναικεία τραγούδια της Θεσσαλίας) είναι οι μοναδικές στον ελλαδικό χώρο που έχουν διατηρήσει την πεντατονική ανημίτονη κλίμακα (μουσική κλίμακα που αποτελείται από 5 νότες, χωρίς ημιτόνια). Η κλίμακα αυτή, όπως έχει αποδείξει η πρόσφατη μουσικολογική έρευνα, ταυτίζεται με το δώριο τρόπο των αρχαίων Ελλήνων, την κατεξοχήν ελληνική αρμονία.»
Παρατηρώντας κανείς τον τρόπο λειτουργίας ενός ηπειρώτικου πολυφωνικού συνόλου, μπορεί εύκολα να αντιληφθεί ότι η συμμετοχή σε μία τέτοια ομάδα προϋποθέτει πρώτ’ απ’ όλα την βιωματική σχέση τού κάθε μέλους με το ηπειρώτικο τραγούδι, αλλά και τους ισχυρούς δεσμούς μεταξύ των μελών του συγκροτήματος ώστε να λειτουργήσουν σαν ενιαίο σύνολο. Η ιδιαιτερότητα των πολυφωνικών συγκροτημάτων έχει να κάνει με τον απόλυτο συντονισμό και τη συλλογικότητα της έκφρασης, αλλά την ίδια στιγμή απαιτεί και τον ξεκάθαρο διαχωρισμό των ρόλων και των φωνών, μέσα σε μία ιεραρχία η οποία παραμένει αυστηρή για να μπορέσει να λειτουργήσει το σύνολο. Αυτή η πειθαρχία και ο σαφής διαχωρισμός των ρόλων δεν περιορίζει τα εκφραστικά μέσα του μέλους του συγκροτήματος.
Αντίθετα, η λειτουργία μέσα από αυτούς τους κανόνες ελευθερώνει την έκφραση, και όπως αναφέρει ο Μιχάλης Γκανάς «αυτά τα τραγούδια δεν βασίζονται σ’ έναν καλλίφωνο τραγουδιστή αλλά στην πολυφωνία της ομάδας. Οι φωνές ξεσκίζονται, χωρίς καμία έγνοια να είναι “ωραίες”, εκφράζοντας ένα κοινό πάθος που έρχεται από πολύ μακριά».



ΜΙΑ ΝΟΣΤΙΜΟΤΑΤΗ ΘΑΛΑΣΣΙΝΗ ΣΥΝΤΑΓΗ !

ΚΑΡΑΒΙΔΟΜΑΚΑΡΟΝΑΔΑ



YΛΙΚΑ
15 ΓΑΡΙΔΕΣ (ΝΟ 5)

250 ΓΡ. ΛΙΓΚΟΥΙΝΙ

1 ΝΤΟΜΑΤΑ

1 ΚΡΕΜΜΥΔΙ

1 ΠΡΑΣΙΝΗ ΠΙΠΕΡΙΑ ΚΕΡΑΤΟ

1 ΣΚΕΛ. ΣΚΟΡΔΟ

½ Κ.Σ. ΠΕΛΤΕ ΝΤΟΜΑΤΑΣ

2 Κ.Σ. ΠΑΣΤΑ ΓΛΥΚΟΠΙΚΑΝΤΙΚΗΣ ΠΙΠΕΡΙΑΣ ALMITO

1 Κ.Σ. ΒΟΥΤΥΡΟ LURPAK

½ Κ.Γ. ΔΕΝΔΡΟΛΙΒΑΝΟ

2 Κ.Σ. ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ

1/2 ΜΑΤΣ. ΜΑΪΝΤΑΝΟ

AΛΑΤΙ-ΠΙΠΕΡΙ






ΕΚΤΕΛΕΣΗ
ΕΙΝΑΙ ΑΠΛΗ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΜΗ ΣΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΗΣ
Βράζουμε τα λιγκουίνι σε αλατισμένο νερό. Καθαρίζουμε τις γαρίδες. Κόβουμε το κρεμμύδι, τη ντομάτα, το σκόρδο και τις πιπεριές σε κυβάκια.

Σωτάρουμε σε ελαιόλαδο το κρεμμύδι και την πράσινη πιπεριά, προσθέτουμε το βούτυρο, τις γαρίδες, τη ντομάτα, το αλάτι, το πιπέρι και το σκόρδο. Αφαιρούμε τις γαρίδες, ρίχνουμε τον πελτέ ντομάτας, την πάστα γλυκοπικάντικης πιπεριάς, το δενδρολίβανο και λίγο νερό. Στη συνέχεια προσθέτουμε τα βρασμένα λιγκουίνι και ανακατεύουμε. Στο τέλος βάζουμε τις γαρίδες, σερβίρουμε, γαρνίρουμε με ψιλοκομμένο μαϊντανό και πασπαλίζουμε με πιπέρι.



Έχει δίκιο ο Ράμα ;




Όλοι ακούσαμε σήμερα στα ΜΜΕ και στα social media που "πήραν φωτιά" για προκλητικές και ανιστόρητες δηλώσεις του Αλβανού πρωθυπουργού Έντι Ράμα κλπ. και ξαφνικά βρήκαμε ένα νέο εθνικό θέμα για να ασχοληθούμε. Όχι κάτι πρωτότυπο θα μου πείτε...

Για το πρώτο θέμα περί Ακρόπολης που έθεσε ο Ράμα αδυνατώ να πάρω θέση, καθώς δεν γνωρίζω καθόλου τα συγκεκριμένα ιστορικά γεγονότα και δεν είναι κακό να παραδεχόμαστε ότι δεν ξέρουμε κάτι. Οι παντογνώστες μας έχουν κατακλύσει στην Ελλάδα...
Θα ήθελα να γνωρίζω ώστοσο ποια η γνώση του συγκεκριμένου ιστορικού θέματος από τους κυρίους δημοσιογράφους, αλλά και από το..πόπολο στα social media που έσπευσε να μιλήσει για ανιστόρητη πρόκληση ; Ψιλά γράμματα θα μου πείτε αφού στο Ελλάδα όλοι γνωρίζουν τα πάντα, ειδικά αν πρόκειται για... εθνικό θέμα !

Το αφήνω λοιπόν και θα ασχοληθώ μόνο με την δεύτερη αναφορά του Αλβανού πρωθυπουργού που χαρακτήρισε την Αθήνα του 19ου αιώνα μια μικρή Αλβανική πόλη. Επειδή λοιπόν δεν με ενδιαφέρει ούτε η πολιτική ορθότητα, ούτε η επίσημη Ελληνική ιστορική γραμμή, θα πω πως αυτό που είπε ο Ράμα είναι αληθέστατο !  Η Αθήνα προ της επανάστασης του 21' (αυτό δηλαδή που γνωρίζουμε σήμερα ως δήμο Αθηναίων) δεν ήταν τίποτα παραπάνω από ένα χωριό και μάλιστα ένα χωριό περιστοιχισμένο από Αρβανίτικες (Αλβανικές) συνοικίες και άλλα χωριά !
Η έμπνευση του να γίνει η Αθήνα πρωτεύουσα προέκυψε μετά τη δημιουργία του νεοελληνικού κράτους (1830) ώστε να προσιδιάζει με την αρχαιότητα και την  αρχαία Αθήνα για ευνόητους λόγους. Οι συνθήκες για να γίνει μια μεγαλούπολη και να φτιαχτεί αυτό που ξέρουμε σήμερα ως Αθήνα ή Αττική ήταν μάλλον ιδανικές διότι στην περιοχή υπήρχαν πολύ μεγάλες εκτάσεις που ήταν είτε ακατοίκητες, είτε αραιοκατοικημένες. Κάπως έτσι λοιπόν φτιάχτηκε αυτό που ξέρουμε σήμερα ως Αθήνα και που μέσα στα χρόνια και στην εξέλιξη του νεοελληνικού κράτους γιγαντώθηκε ακόμα περισσότερο.

Ωστόσο το νεαρό Ελληνικό κράτος είχε ένα πρόβλημα και αυτό ήταν το πως θα αντιμετωπίσει όλη αυτή την Αλβανική λαοθάλασσα στην Αττική (που μιλούσε πρωτίστως τη μητρική του Αλβανική γλώσσα). Το πως την αντιμετώπισε, όπως και μαρτυρίες και αναλυτική απογραφή για την Αθήνα του 19 ου αιώνα μπορείτε να διαβάσετε στον παρακάτω σύνδεσμό που αλιεύσαμε από το site του αντιεθνικιστή συγγραφέα Δημήτρη Λιθοξόου, πάντα με τεκμηριωμένες πηγές.





ΜΙΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΒΟΛΟ


ΧΟΙΡΙΝΟ ΜΕ ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ ΚΑΙ ΚΑΣΕΡΙ ΣΤΟ ΠΗΛΙΝΟ 




Υλικά :  1 1/5 κιλό χοιρινό μπούτι κομμένο σε μικρά κομματάκια (κύβους), 1 κονσέρβα τεμαχισμένα μανιτάρια ή και νωπά , μία κονσέρβα κονκασέ ντοματάκια ψιλοκομμένα ή ψιλοκομμένη φρέσκια ντομάτα, 2 μέτρια κρεμμύδια κομμένα σε ροδέλες, ένα ποτηράκι κρασιού  κρασί κόκκινο, ελαιόλαδο Καλαμάτας,  250 γρ. κασέρι ή ρεγκάτο,  αλάτι, πιπέρι.





Εκτέλεση:

Πλένουμε το κρέας , το αλατοπιπερώνουμε και το περνάμε λίγο από το τηγάνι να ροδίσει. Σε μια κατσαρόλα σοτάρουμε τα κρεμμύδια ροδέλες και τα μανιτάρια για λίγα λεπτά.                    

Εν συνεχεία προσθέτουμε τα κομματάκια ντομάτας και βράζουμε την σάλτσα για 10 λεπτά περίπου σε μέτρια φωτιά. Στην συνέχεια προσθέτουμε τα κομματάκια χοιρινού και το κρασί.



Αφήνουμε για 20 λεπτά τουλάχιστον το φαγητό να βράσει και αφού έχει το χοιρινό σχεδόν ψηθεί ρίχνουμε το φαγητό σε ένα πήλινο ή και πυρέξ (εάν δεν έχουμε πήλινο ) προσθέτουμε το τυρί κομμένο σε μικρούς κύβους και ψήνουμε το φαγητό στους 200 βαθμούς για 20 περίπου λεπτά ακόμα μέχρις ότου λιώσει το τυρί και βράσει ικανοποιητικά το κρέας. Σερβίρεται με ρύζι, πουρέ ή πατάτες τηγανιτές.



Καλή σας απόλαυση !

ΗΠΕΙΡΟΣ: ΙΣΤΟΡΙΑ &ΚΑΤΑΓΩΓΗ


ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΣΗΜΕΡΑ ΕΝΑ ΠΡΩΤΟ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΚΥΡΙΩΣ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΜΕ ΟΣΕΣ  ΣΟΒΑΡΕΣ ΕΚΔΟΧΕΣ  ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ.



2ο ΜΕΡΟΣ



ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΟΜΩΣ ΚΑΙ ΚΑΠΟΙΕΣ ΕΚΔΟΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΗΠΕΙΡΩΤΩΝ, ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΥΠ’ΟΨΗ ΟΤΙ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΥΠΗΡΞΑΝ Η ΚΑΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΕΣ ΦΥΛΕΣ ΟΠΩΣ ΟΙ ΤΣΑΜΗΔΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΒΛΑΧΟΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΘΑ ΑΣΧΟΛΗΘΟΥΜΕ ΞΕΧΩΡΙΣΤΑ ΚΑΠΟΙΑ ΑΛΛΗ ΣΤΙΓΜΗ. 

1η εκδοχή


Για την προέλευση των Ηπειρωτών, οι γνώμες διχάζονται. Οι περισσότεροι μελετητές υποστηρίζουν ότι κατάγονται από βάρβαρους Ιλλυριούς που κατέβηκαν από το Βορρά, ενώ μερικοί πιστεύουν ότι ήταν εξυπαρχής Έλληνες. Ο Θουκυδίδης τους ονομάζει «βαρβάρους» και «βαρβαρογλώσσους’’, αλλ’ αυτό δεν αποτελεί ατράνταχτη απόδειξη μη ελληνικότητας, μια που ο ίδιος χαρακτηρίζει «βαρβάρους» και τους Ακαρνάνες, ενώ άλλοι αρχαίοι συγγραφείς δε θεωρούσαν Έλληνες ούτε τους Αιτωλούς.

Οπωσδήποτε, από τον 4ο αιώνα πχ. αρχίζει ένας ραγδαίος εξελληνισμός όλων των ηπειρωτικών φύλων και μετά το 375 πχ., οπότε ο βασιλιάς των Μολοσσών Αλκέτας ίδρυσε τη Μεγάλη Ηπειρωτική Συμμαχία, οι χωριστές ονομασίες ξεχνιούνται, για ν’ αποχτήσουν οριστικά οι κάτοικοι της περιοχής το κοινό όνομα Ηπειρώται.
Έρχεται ύστερα η μακεδονική Περίοδος και ο Φίλιππος Β’ έχει στο πλευρό του, σύζυγο και βασίλισσα, μια Ηπειρώτισσα, την Ολυμπιάδα, που Θα δώσει το φως στον κατακτητή Αλέξανδρο κάτι, ωστόσο, που δε σώζει την Ήπειρο από την υποταγή στους τρομερούς Μακεδόνες. Λίγο αργότερα, την εποχή του αλληλοσπαραγμού των αλεξανδρινών επιγόνων, η Ήπειρος θα γεννήσει έναν εκπληκτικό στρατιωτικό εγκέφαλο, για μερικούς ισάξιο του Αλέξανδρου, τον Πύρρο.                                                  

Ο Βασιλιάς Πύρρος (318 -272 πχ.) ήταν ο άνθρωπος που γεννήθηκε για να κάνει μεγάλα έργα και τελικά δεν έκανε ούτε μικρά, όπως έχει συμβεί και θα συμβαίνει πάντα με τόσους και τόσους συνανθρώπους του. Η αιτία ήταν ότι τα μοναδικά προσόντα του εξουδετερώνονταν από τα μοναδικά ελαττώματά του. Ολόκληρη η ζωή του Πύρρου υπήρξε μια ατέρμονη επεισοδιακή Περιπέτεια. Έχασε το θρόνο του μόλις 12χρονος και κατέφυγε στην αυλή ενός συγγενή του βασιλιά των Ιλλυριών, που τον μεγάλωσε και, αργότερα, τον βοήθησε να ξανακερδίσει την ηγεμονία της Ηπείρου. Η πρώτη του δουλειά ως ενήλικος πια μονάρχης ήταν να επιχειρήσει έναν αστραπιαίο πόλεμο στη Μακεδονία και να την κυριέψει, χωρίς όμως να καταφέρει και να την κρατήσει.

Νικητής διωγμένος από τη χώρα που νίκησε, αποφασίζει να επαναλάβει στη Δύση τα κατορθώματα του Αλέξανδρου στην Ανατολή κι εκστρατεύει στην Ιταλία, με συμμάχους τους Ταραντίνους, που τους είχαν επιτεθεί οι Ρωμαίοι. Έχοντας μαζί του ελέφαντες, όπλο άγνωστο μέχρι τότε στην ιταλική χερσόνησο, πανικοβάλλει τις Ρωμαικές λεγεώνες και τις νικάει δυο φορές, στην Ηράκλεια και στο Άσκλο (280-279 πχ.), αλλά με τόσο βαριές δικές του απώλειες, ώστε να τρομάξει και ο ίδιος και να προφέρει την ιστορική εκείνη φράση που μας έχει διασώσει ο βιογράφος του Πλούταρχος: "Άλλη μια τέτοια νίκη και χαθήκαμε!"



2η εκδοχή


Πριν από 12-25 χιλιάδες έτη περίπου, στον χώρο του Αιγαίου εκτεινότανε μια μεγάλη κοιλάδα, που χωριζότανε από δύο μεγάλες λίμνες. Η κοιλάδα αυτή που ονομαζότανε Αιγηίδα, είχε εύκρατο κλίμα και ιδανικές συνθήκες ζωής. Η Αιγηίδα που υπήρξε το λίκνο της Ελληνικής Φυλής, κατακλύσθηκε από νερά θαλάσσης και τη θέση της κατέλαβε το Αιγαίο πέλαγος...

Τα αίτια του καταποντισμού της Αιγηίδας  ήταν πιθανόν μεγάλης έκτασης ηφαιστιακή δράση, που είχε ως αποτέλεσμα την ανύψωση της στάθμης την θαλασσών και την πρόκληση κατακλυσμού. Πολλοί όμως από τους κατοίκους της Αιγηίδας κατάφεραν να σωθούν. Κάποιοι κινήθηκαν βόρεια και έφτασαν στην Κεντρική Ευρώπη, άλλοι πέρασαν στην Μ.Ασία ενώ κάποιοι άλλοι παρέμειναν στα νησιά που σχηματίστηκαν μετά τον κατακλυσμό. Οι πληθυσμοί που πήγαν στην Κεντρική Ευρώπη διατήρησαν –όσο ήταν δυνατόν βέβαια- την επαφή τους με όσους έμειναν πίσω και μετά από χιλιάδες χρόνια οι απόγονοι τους επέστρεψαν στην Ελληνική Χερσόνησο.

Γύρω στο 2500π.Χ. τα ελληνικά αυτά φύλλα που επιστρέφουν από την Κεντρική Ευρώπη βρίσκονται εγκατεστημένα στην Β.Πίνδο,όπου από εκεί αφού ξεχωρίζουν σε τρείς βασικές ομάδες αρχίζουν μια νέα πορεία προς νότον.
Ένα από αυτά τα φύλα,οι Μακεδόνες,θα θα διασπαστούν σε επιμέρους ομάδες ,μια από τις οποίες θα παραμείνει και θα εξαπλωθεί σ’ ολόκληρο τον Ηπειρωτικό χώρο,όπου αφού αναμειχθεί μα τα γηγενή άλλα ελληνικά φύλα θα εγκατασταθεί εκεί μόνιμα.Από αυτή την ανάμειξη των πρωτοελληνικών πληθυσμών προήλθε το ελληνικό φύλο των Ηπειρωτών.

Από τις αρχές στης δεύτερης χιλιετηρίδας π.χ. στη Ήπειρο,σύμφωνα με τον ιστοριογράφο Θεόπομπο(400π.Χ) κατοικούν 11 ελληνικά φύλα τα οποία ήταν:
οι Χάονες που κατοικούσαν στις ακτές του Ιονίου από τις παραλίες της Χειμάρρας μέχρι την περιοχή των Φιλιατών,
οι Θεσπρωτοί  από Φιλιάτες-Παραμυθιά μέχρι την Πάργα,
οι Κασσιωπαίοι από την Πρέβεζα μέχρι τον Αμβρακικό Κόλπο,
οι Αμφιλόχιοι, οι Μολοσσοί που κατοικούσαν στην κοιλάδα των Ιωαννίνων,οι Αθαμάνες που κατοικούσαν στην περιοχή των Τζουμέρκων, οι Αίθικες στην οροσειρά της Πίνδου,
οι Τυμφακοί στις κοιλάδες μεταξύ Λίγκου-Λάκμου και Καμβουνίων Όρεων, οι Ορέστες που κατοικούσαν στα ορεινά της Χαονίας,οι Παραναίοι στην περιοχή των Ζαγορίων και
οι Αττιντάνες στις κοιλάδες του Άψου και του Αωού.
Μετά την επικράτηση των Μολοσσών το 375π.Χ., όλα τα παραπάνω φύλα συμπτήχθηκαν και δημιούργησαν τη Συμμαχία των Ηπειρωτών.


3η εκδοχή


Ο καθηγητής Robert Browning στη σελίδα 12 του βιβλίου του «Η ελληνική γλώσσα μεσαιωνική και νέα», το οποίο έχει εκδοθεί μεταφρασμένο στην ελληνική από τις εκδόσεις Παπαδήμα, γράφει τα εξής για ελληνο-ιλλυριακή καταγωγή των αρχαίων Ηπειρωτών καθώς και για την πιθανότητα του να ήταν η αρχαία μακεδονική ή μια παρεκλίνουσα ελληνική διάλεκτος ή μια ξεχωριστή «ινδοευρωπαϊκή γλώσσα», συγγενής προς την ελληνική. Γράφει συγκεκριμένα:


 «Στην αρχαιότητα δεν υπήρχε ομοφωνία ως προς το αν ήταν οι Μακεδόνες Έλληνες ή όχι. Ο Ηρόδοτος 1.56, 8.43 αναφέρει ότι η καταγωγή τους ήταν δωρική. Ο Θουκυδίδης 4.124-7 υποστηρίζει ότι ήταν “βάρβαροι”. Το ίδιο και ο Ισοκράτης, Φίλιππος 106-8 και ο Δημοσθένης. Η συζήτηση γίνεται κυρίως για τον πολιτισμό και την πολιτική και όχι για τη γλώσσα. Υπάρχει σαφής μαρτυρία ότι η μακεδονική δεν γινόταν αμέσως κατανοητή από τους περισσότερους Έλληνες (Πλούταρχος, Αλεξ. 51.4, Ευμένης 14, Curtius Rufus 16.9.37, Λίβιος 31.29 κ.λπ.). Οι υποτιθέμενες μακεδονικές λέξεις, τα κύρια ονόματα και τα τοπωνύμια δεν δίνουν μια ξεκάθαρη λύση. Η πιθανότερη υπόθεση είναι πως η μακεδονική ήταν ή μια παρεκκλίνουσα ελληνική διάλεκτος ή μια ινδο-ευρωπαϊκή γλώσσα που συγγένευε στενά με την ελληνική. Πβ. Katicic (1976) 100-16. Η γλώσσα των Ηπειρωτών χαρακτηρίζεται επανειλημμένα στην αρχαιότητα σαν μη  ελληνική (Θουκυδίδης 1.47, 1.51, 2.80) κλπ., Στράβων 8.1.3).

 Κι όμως οι Ηπειρώτες συνδέονταν με την καταγωγή διαφόρων ελληνικών κοινοτήτων. Στην Ήπειρο μπορεί κάλλιστα να συντελέστηκε μια φυλετική και γλωσσική ανάμιξη: κάποιες φυλές μιλούσαν ελληνικά, άλλες ιλλυρικά ή κάποια άλλη γλώσσα (πβ. Hammond, 1967, 423, Katitic, 1976, 120-7)»
Να συμπληρώσουμε ότι ενώ ο Στράβων έγραψε το περιβόητο «Έστιν ουν Ελλάς και η Μακεδονία», δεν θεωρούσε ελληνική περιοχή την Ήπειρο και παρέθετε γεωγράφους που θεωρούσαν ότι η Ελλάς αρχίζει από την Αιτωλοακαρνανία, καθώς και ότι έγραφε ότι οι Ηπειρώτες ήταν δίγλωσσοι, κάτι που συνηγορεί υπέρ της θέσης ότι οι Ηπειρώτες ήταν ένα μείγμα ελληνόφωνων και ιλλυριόφωνων φυλών.

Ο Robert Browning σπούδασε στην Kelvinside Academy της Γλασκώβης (1931-1935), όπου αρίστευσε στις κλασικές σπουδές. Φοίτησε επίσης στο Κολλέγιο Ballion της Οξφόρδης (1935-1939). Δίδαξε στο κολλέγιο Merton της Οξφόρδης από το 1946 έως το 1947 και κατόπιν ως υφηγητής της κλασικής Φιλολογίας στο UniversityCollege του Πανεπιστημίου του Λονδίνου από το 1947 έως το 1965. Από το 1965 ώς την αφυπηρέτησή του ήταν καθηγητής Κλασικών Σπουδών και Αρχαίας Ιστορίας στο Κολλέγιο Birkbeck του ίδιου Πανεπιστημίου. Είναι μέλος του Συμβουλίου για την προώθηση των Ελληνικών και Λατινικών Σπουδών, μέλος της Βρεττανικής Ακαδημίας, καθώς και πρόεδρος της αγγλικής επιτροπής για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα. Ο καθηγητής Browning επισκέφθηκε πολλές φορές την Ελλάδα και την Κύπρο. Συνεργάστηκαν σε πολλά επιστημονικά, εγκυκλοπαίδειες και λεξικά παγκοσμίου κύρους και δημοσίευσε τα έργα:

1. Notes on Byzantine Proemia, Βιέννη, 1966
2. Byzantine Literature, στουςD. R. Dudley καιD. M. Lang (εκδ.), The Penguin Companion to Literature 4, Harmond’sworth , 1969,
3. Medieval and Modern Greek, Λονδίνο, 1969
4. Justinian and Theodora, Λονδίνο, 1971
5. Byzantine and Bulgaria, Λονδίνο 1975
6. Studies on Byzantine History, Literature and Education, Λονδίνο 1977
7. The Byzantine Empire, Λονδίνο 1980



 1ο ΜΕΡΟΣ


ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΩΣ ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΧΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΙΣ ΕΠΙΣΗΜΕΣ ΝΕΟΛΛΗΝΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΑΖΙ ΜΕ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ.

Πηγή και περισσότερες λεπτομέρειες στο: http://hellenismos.ysee.gr/html/ipeiros/ipeiros.html


Το όνομα Ήπειρος (ή Άπειρος) σημαίνει «στεριά» και ως πρώτοι κάτοικοι της Ηπείρου αναφέρονται Πελασγοί που είχαν έλθει από την Θεσσαλία. Στην Κορυτσά έχουν βρεθεί και ίχνη Μυκηναϊκού πολιτισμού.
Κατά το Θεόπομπο ( 4ος αιών.) οι ηπειρωτικές φυλές ήσαν 14 ενώ κατά το Στράβωνα 11, όλες Ελληνικές. Σημαντικές φυλές ήσαν οι Σελλοί, οι Μολοσσοί, οι Θεσπρωτοί, οι Χάονες, οι Αθαμάνες, οι Κασσωπαίοι, οι Έλλοπες, οι Δρύοπες, οι Παραβαίοι και οι Αμβρακιώται.
Οι Ηπειρώτες βασιλείς θεωρούσαν ότι κατάγονται από τον Αιακό και τον εγγονό του Αχιλλέα. Σύμφωνα με την τοπική τους παράδοση, από τον υιό του τελευταίου Πύρρο (Νεοπτόλεμο), γεννήθηκε ο Μολοσσός, γενάρχης των Μολοσσών. Τον 5ο αιώνα, οι βασιλείς Άδμητος και Θαρύπας κατέστησαν τους Μολοσσούς κυρίαρχη φυλή, ενώνοντας υπό αυτήν όλα τα ηπειρώτικα φύλα. Θεωρείται δε ότι έκτοτε μόνον οι Μολοσσοί είχαν βασιλεία, ενώ οι υπόλοιπες φυλές είχαν «Προστάτας Επετησίους». Από την φυλή των Μολοσσών καταγόταν η Μυρτάλη, η οποία αργότερα επονομάσθηκε Ολυμπιάδα και ενυμφεύθη τον βασιλέα των Μακεδόνων Φίλιππο.

Από τους Νοτιοέλληνες, πρώτοι οι Ηλείοι και μετά οι Κορίνθιοι τον 8ο αιώνα ίδρυσαν αποικίες στα παράλια της Ηπείρου, κτίζοντας τις πόλεις Απολλωνία, Ανακτόριον, Επίδαμνος και Αμβρακία. Στους Περσικούς Πολέμους, οι Αμβρακιώτες έστειλαν 7 πλοία και 500 οπλίτες στις Πλαταιές.
Από τον 6ο αιώνα, η Κόρινθος είχε πετύχει να εξασφαλίσει τον οικονομικό έλεγχο επί των ηπειρωτικών φυλών. H κατάσταση αυτή διατηρήθηκε αμετάβλητη έως τις αρχές του Πελοποννησιακού πολέμου ( 431 - 404 ), όταν οι Μολοσσοί, υπό τον προαναφερθέντα βασιλέα Θαρύπα, έγιναν σύμμαχοι των Αθηνών, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την εισβολή στην Ήπειρο του αττικού πολιτισμού. Με κύριους φορείς τους Μολοσσούς και το φιλοαθηναίο Θαρύπα σημειώθησαν από τα τέλη του 5ου αιώνος ριζικές μεταβολές ( μεγαλύτεροι και τειχισμένοι οικισμοί, θέσπιση ετησίων αρχόντων και Βουλής, κοπή τοπικού νομίσματος, εισαγωγή αττικού αλφαβήτου και γραφής ). Με πρωτοβουλία των Μολοσσών συγκροτήθηκε το 330 και το «Κοινόν των Μολοσσών», η πρώτη πολιτική ομοσπονδία της περιοχής. Με τη βίαιη έξωση των τελευταίων Αιακιδών ( το έτος 232 ) και την γενίκευση της Δημοκρατίας, δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία των Χαόνων το «Κοινόν των Ηπειρωτών» ( 232 - 168 ), μία νέα, ευρύτερη ομοσπονδία, στην οποία μετείχαν όλα τα ηπειρωτικά φύλα, από τον Αμβρακικό έως τις εκβολές του Αώου.

Μεγάλη στρατιωτική μορφή της Ηπείρου, υπήρξε ο βασιλεύς των Μολοσσών Πύρρος, γνωστός για την εκστρατεία του στη Νότιο Ιταλία (3ος αιών), προς ενίσχυση των Ελλήνων της Μεγάλης Ελλάδος (Τάρας). Με την εμφάνιση και τη βασιλεία του Πυρρού, η αρχαία Ήπειρος απέκτησε για πρώτη φορά ακτινοβολία, πολύ, πέρα από τα σύνορα της. Η εκστρατεία του Πύρρου στην Ιταλία και η αποδυνάμωση της πατρίδος του από μάχιμο πληθυσμό, κατέστη αργότερα η αιτία μεγάλων καταστροφών σε αυτήν, όταν εισέβαλαν οι Ρωμαίοι, νικητές μετά την αιματηρή Μάχη της Πύδνας. Το 167 η Ήπειρος κατελήφθη υπό των Ρωμαίων, με ανυπολόγιστες καταστροφές των πόλεών της και του πολιτισμού της, μετά από έναν αιώνα ωστόσο οι πόλεις της εγνώρισαν ξανά την ακμή έως την Ύστερη Αρχαιότητα που οι περισσότερες έσβησαν ως αποτέλεσμα των βαρβαρικών επιδρομών και της χριστιανικής επικρατήσεως.


ΠΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΑΡΧΑΙΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ

  Δωδώνη, Μαντείο Δωδώνης


 Η Αρχαία Δωδώνη βρίσκεται 22 χλμ. νοτίως των Ιωαννίνων, στη στενή κοιλάδα ανάμεσα στον Τόμαρο και τη Μανολιάσα. Σύμφωνα με την παράδοση η Δωδώνη κατοικείτο από τους Σελλούς πριν από τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνος και από την φυλή τους ήσαν οι πρώτοι ιεροφάντες του Θεού Διός.
Το όνομα Δωδώνη πιθανόν προήλθε από την ομώνυμη ωκεανίδα Νύμφη ή από τον Δώδωνο ποταμό. Η πόλη είναι γνωστή και από το πασίγνωστο και αρχαιότερο Μαντείο της, όπου στον χώρο αυτό από τον 30ο αιώνα λατρευόταν η Θεά Γη στην οποία θυσιαζόταν ο ιερός ταύρος που γονιμοποιούσε την γη. 

 Αρχαία Εφύρα, Νεκρομαντείον Αχέροντος και Ιερό της Θεάς Περσεφόνης
ΝεκρομαντείοΤο Νεκρομαντείο ( Νεκυομαντείον )βρίσκεται στην κορυφή ενός λόφου κοντά στο Καναλάκι, στο χωριό Μεσοπόταμος, κοντά στο Δέλτα που σχηματίζουν οι ποταμοί Αχέρων και Κοκκυτός, μερικές εκατοντάδες μέτρα μακρύτερα από την αρχαία μυκηναϊκή αποικία Εφύρα (ή Κίχυρος). Στην αρχαία εποχή ο λόφος ήταν ένα νησάκι της λίμνης Αχερουσίας. 

Ναός Θεού Απόλλωνος Πυθίου Σωτήρος


Ο Ναός που έστεκε σε μικρή απόσταση από το Θέατρο της Αμβρακίας, ανήκε στον 5ου αιώνα, ήταν δωρικού ρυθμού με πρόναο και επιμήκη σηκό. Στο βάθος του σηκού σώζεται βάθρο στο οποίο ήταν τοποθετημένο το άγαλμα του Θεού.


 Ναός Θεού Αρείου Διός
Ναός Θεού Αρείου Διός, περίπου 11 χλμ δυτικά της πόλεως των Ιωαννίνων, κοντά στο Ροδοτόπι και στους πρόποδες του λόφου Γαρδικίου, υπάρχουν τα υπολείμματα του Ναού του Θεού Αρείου Διός που ήταν το επίσημο Ιερό της φυλής των Μολοσσών. 

 Άγνωστο Ιερό
Δίπλα στη Μονή Ζαλόγγου, υπάρχουν λείψανα Εθνικού Ναού, ενώ στους γύρω βράχους υπάρχει λαξευμένο θέατρο και τάφοι.

Αχέρων Ποταμός


Το όνομα του ποταμού Αχέροντος σημαίνει «χωρίς χαρά» ( από τη λέξη αχός, δηλ. λύπη ), σύμφωνα με την παράδοση ονομάζεται δε και Μαυροπόταμος, διότι κατά την Τιτανομαχία οι Τιτάνες ξεδίψαγαν από τα νερά του γι’ αυτό κι ο Θεός Ζεύς τα έκανε μαύρα. Κατά την Παράδοση, ο Αχέρων, μαζί με τους άλλους δύο ποταμούς που συνενωνόταν, τον Πυριφλεγέθωνα και τον Κωκυτό ( τον «θρήνο» ), ώριζαν τα σύνορα της χώρας του Θεού Άδου.

  Σπήλαιο Περάματος


Σπήλαιο αφιερωμένο κατά την αρχαιότητα στον Πλούτωνα και την Περσεφόνη.

 Σπήλαιο Αφροδίτης
Η μεγαλύτερη θαλάσσια σπηλιά στον κόλπο του Λύχνου.

 Αμβρακία ή Αμπρακία  (Άρτα)


Σημαντική αρχαία πόλη του νοτιώτατου τμήματος της Ηπειρωτικής Θεσπρωτίδος, επί του ποταμού Αράχθου, αποικία των Κορινθίων που εξεδίωξαν τους εντόπιους Δρύοπες. Ιδρυτής της πόλεως φέρεται ο Γόργος, υιός του τυράννου της Κορίνθου Κυψέλου, ενώ κατά μία άλλη άποψη έλαβε το όνομά της από τον υιό του Θεσπρωτού Λυκάωνος ή του Ηρακλείδη Δεξαμενού, τον Άμβρακα, πριν την κατάληψή της από τους Κορίνθιους κατά τον 7ο αιώνα. Κατά μία άλλη εκδοχή, επώνυμη της πόλεως υπήρξε η θυγατέρα του βασιλέως των Δρυόπων και υιού του Θεού Απόλλωνος Μελανέως ή θυγατέρα του Φόρβαντος, υιού του Ηλίου.

 Κασσώπη
Αρχαία πρωτεύουσα της Κασσωπαίας χώρας. Η πόλη, της οποίας έχουν διασωθεί αρκετά ερείπια, ιδρύθηκε τον 4ο αιώνα επάνω σε οροπέδιο στις νότιες πλαγιές του Ζαλόγγου, κοντά στο χωριό Καμαρίνα, 28 χλμ., περίπου από την Πρέβεζα. 

 Πασσαρών
Η Πασσαρών ήταν η πρωτεύουσα των Μολοσσών και ιδρύθηκε τον 5ο αιώνα από τον βασιλιά Θαρύπα ο οποίος και διοικούσε την πόλη με το Συμβούλιο των Ευγενών. Στην πόλη αυτή γεννήθηκε και η Ολυμπιάς η μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. 
 Νικόπολις


Η πόλη ιδρύθηκε το έτος 31 από τον Οκταβιανό Αύγουστο εις ανάμνηση της Ναυμαχίας του Ακτίου όπου κατενίκησε τον στόλο της Κλεοπάτρας και του Αντωνίου. Σε ανάμνηση της νίκης του, ο νικητής έκτισε στο νοτιότατο άκρο της Ηπείρου τη Νικόπολη, που αναπτύχθηκε γρήγορα σε μεγαλούπολη, αφού προικίσθηκε με εξαιρετικά προνόμια και ατέλειες, ως «ελεύθερη» Ελληνική πόλη κι ο πληθυσμός της συγκροτήθηκε από συνοικισθέντες Έλληνες πολίτες από 20 περίπου πόλεις της Αιτωλοακαρνανίας και της Ηπείρου. 

 Βερενίκη (Πρέβεζα)
Αρχαία ηπειρωτική πόλη με σημαντικό λιμάνι κατά την εποχή του βασιλέως Πύρρου. Στη συνέχεια κυριεύθηκε και λεηλατήθηκε αρκετές φορές από ξένους εισβολείς ( Ρωμαίους, Βησιγότθους κ.ά. ). Ως «Πρέβεζα» απαντάται για πρώτη φορά στο «Χρονικόν του Μορέως».

 Μυκηναϊκά ευρήματα περιοχής Πάργας
Στην ευρύτερη περιοχή έχουν βρεθεί ερείπια αρχαίας ακροπόλεως, λείψανα αρχαίων τειχών, Μυκηναϊκός τάφος, κ.α.

 Αρχαία Ελέα (Βέλλιανη)
Τα ερείπιά της βρίσκονται στις πλαγιές του Κορίλα, δίπλα στο χωριό Βέλλιανη, τη σημερινή Χρυσαυγή της Παραμυθιάς. Η κατασκευή του τείχους και της πύλης στην ανατολική πλευρά της πόλεως είναι μνημειακή. Πιθανολογείται ότι χτίστηκε τον 4ο αιώνα.

Δυμόκαστρο (Ελίνα)
Ερείπια αρχαίας πόλεως, Δ. της Πέρδικας επάνω σε μια ασβεστολιθική ράχη που καταλήγει στη θάλασσα, ανάμεσα στους όρμους Αρρίλα και Καραβοστάσι. Περιστοιχίζονται από τρία συνεχιζόμενα τείχη με εμβαδόν 22 εκτάρια. Τα ανατολικά τείχη ανήκουν στον 4ο αιώνα. Τα δυτικά, που κατέρχονται έως την ακτή, είναι Ελληνιστικά.

Αρχαία Γιτάνη (Γκούμανη)
Η πρωτεύουσα του «Κοινού των Θεσπρωτών». Βρίσκεται Ν. Δ. του γυψολιθικού υψώματος Βρυσέλλα (υψόμετρο 379 μ.). Η περίμετρος του τείχους της είναι 2,400 μ. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο και αξιολογότερο αρχαίο οικισμό της Θεσπρωτίας. Συνοικίσθηκε κατά τον 4ο αιώνα και εγνώρισε μεγάλη ανάπτυξη στους Ελληνιστικούς χρόνους.

 Βουθρωτός
ΘέατροΑρχαία ηπειρωτική ( χαονική ) πόλη 20 χλμ. νοτίως των «Αγίων Σαράντα», την οποία ο Βιργίλιος παρουσιάζει να έχει κτισθεί από τον ήρωα του Τρωικού πολέμου Έλενο.
Η περιοχή φαίνεται να κατοικείται κανονικά από τους μεσολιθικούς χρόνους, ενώ τον 8ο αιώνα η πόλη εποικίσθηκε από Κερκυραίους και Κορινθίους που κατά τον 5ο αιώνα της έδωσαν καθαρά Ελληνικό χαρακτήρα. 

 Φοινίκη
Ηπειρωτική πόλη της φυλής των Χαόνων. Το έτος 232, ιδρύθηκε εκεί το «Κοινόν των Ηπειρωτών». Έχουν βρεθεί Θέατρο, τάφοι με σαρκοφάγους, Ναός της Θεάς Αθηνάς, Γυμνάσιο κ.ά.

  Επίδαμνος (Δυρράχιο)
Αποικία των Κορίνθιων και Κερκυραίων. Οι πολίτες της συμμετείχαν από νωρίς στους Ολυμπιακούς Αγώνες και ενεπλάκησαν ως σύμμαχοι των Κερκυραίων και Αθηναίων στον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Από τους Ρωμαίους μετωνομάσθηκε σε Dyrrhachium.

 Απολλωνία (Πογιάνι Φίερι)
Βουλευτήριο. Αποικία των Κερκυραίων και των Κορινθίων. Στην πόλη, όπου συζούσαν Ιλλυριοί και Έλληνες και είχε ολιγαρχικό καθεστώς βασισμένο στους δεύτερους, έχουν βρεθεί Ναοί των Θεών Απόλλωνος και Αρτέμιδος, Ωδείον, Ελληνιστικό Θέατρο χωρητικότητος τουλάχιστον 7.500 θέσεων, Βουλευτήριον, Νυμφαίον, Ρωμαϊκή Στοά και πάμπολλα μωσαϊκά, αττικά αγγεία και ταφικά ανάγλυφα και  αγάλματα 

 Αμαντία (Πλιόσα)
Θεά Αφροδίτη. Οχυρή Ιλλυρική πόλη επάνω σε ύψωμα. Τα τείχη της πολεως έφθαναν τα 2.2 χλμ. Γύρω στο 350, υπό την επιρροή της Απολλωνίας, απέκτησε καθαρά Ελληνικό χαρακτήρα και εγνώρισε μεγάλη οικονομική και πνευματική ακμή, έκοψε δε δικό της νόμισμα.
Η πόλη διέθετε μεγάλο Στάδιο ( που έχει διασωθεί στα νοτιοανατολικά της ) χωρητικότητος περίπου 4.000 θεατών, κατασκευασμένο τον 4ο αιώνα και χρησιμοποιηθέν τουλάχιστον έως και τον 4ο μ.χ.χ αιώνα. 

 Βύλλις (πλησίον του Φίερι)
Αρχαία πόλη των Χαόνων. Έχουν αποκαλυφθεί από την αρχαιολογική έρευνα ένα περίφημο Θέατρο πού συνδυάζει δωρικό και ιωνικό ρυθμό, καθώς και Γυμναστήριο, Στάδιο, ταφικά κτίσματα με Μακεδονικές επιδράσεις, Αρχαία Αγορά, οικία με περίστυλη αυλή και πολύχρωμο ψηφιδωτό, νομίσματα με παραστάσεις του Θεού Δωδωναίου Διός, της Θεάς Αρτέμιδος, του Θεού Ηρακλέους και του Αχιλλέως, καθώς και πλήθος επιγραφών.



Δεν υπάρχουν σχόλια: